ماجرای ضدحمله اوکراین برای بازپسگیری مناطق اشغالی

اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست
محمدحسین لطفالهی| فرماندهان ارشد اوکراینی میگویند نیروهای نظامی این کشور برای آغاز ضدحمله بزرگی که از مدتها پیش وعده آن داده شده، آمادگی دارند و اقدامات زیادی از جمله هدف قرار دادن اهداف لجستیکی روسیه و به راه انداختن کارزارهای ضداطلاعاتی برای فراهم آوردن مقدمات این عملیات صورت گرفته است.
ژنرال والری زالوژنی، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین در بیانیهای که در کانال تلگرام خود منتشر کرده، نوشته است: «اکنون زمان آن فرا رسیده است که آنچه برای ماست پس بگیریم.» همراه این بیانیه ویدیویی از سربازان اوکراینی منتشر شده که در حال آماده شدن برای جنگ هستند.
از پاییز سال گذشته که اوکراین در یک ضدحمله بزرگ توانست بخشهایی از خاک خود را در مناطق شمال غرب و جنوب این کشور از روسیه پس بگیرد، روسها عمدتا در موضع تهاجمی قرار داشتهاند. پیشرویهای روسها در شرق اوکراین و حملات مداوم آنها به منطقه دونباس در شرایطی صورت میگیرد که اوکراینیها مدتهاست ضدحمله موثری که در آن بتوانند بخشهای قابل توجهی از خاک خود را پس بگیرند، نداشتهاند.
از اوایل بهار 2023 و همزمان با گرمتر شدن هوا در اوکراین، اظهارات رسمی و گمانهزنیهای بسیاری درباره تصمیم کییف برای آغاز یک ضدحمله بزرگ و بازپسگیری مناطق بیشتری از خاک اوکراین مطرح شد. ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهور اوکراین در ماه آوریل با اشاره به این مساله که ضدحمله حتمی خواهد بود، تاکید کرد نیروهای نظامی این کشور به زمان بیشتری برای آماده شدن نیاز دارند.
اکنون در حالی که نزدیک به 6 ماه از آغاز سال جدید میگذرد، میخایلو پودولیاک، مشاور رییسجمهور اوکراین میگوید ضدحمله آغاز شده است، نظامیان ارشد اوکراین تاکید دارند بهرغم آمادگی نیروها این ضدحمله آغاز نشده و امکان اعلام اینکه چه زمانی و دقیقا در چه منطقهای اتفاق خواهد افتاد، وجود ندارد.
اولکسی دانیلوف، رییس شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین روز شنبه 27 مه در گفتوگو با شبکه بیبیسی در این باره گفت: «نیروهای کییف آماده هستند و ضدحمله بزرگ ممکن است فردا، پس فردا یا ظرف یک هفته اتفاق بیفتد.»
تحلیلگران نظامی پیشبینی میکنند تمرکز اوکراین در ضدحمله پیشرو روی آزادسازی مناطق جنوبی و به ویژه زاپروژیا خواهد بود. به نوشته موسسه مطالعات جنگ، در هفتههای اخیر میزان حملات توپخانهای و راکتی اوکراین به اهداف لجستیکی روسیه در زاپروژیا بهطور قابل توجهی افزایش یافته است. همزمان روسها طرف اوکراینی را به برنامهریزی برای حمله به تاسیسات اتمی زاپروژیا متهم میکنند و در مقابل کییف نیز مدعی است روسیه قصد شبیهسازی یک حمله به این تاسیسات اتمی را دارد.
با این وجود این احتمال وجود دارد که حملات و اقدامات تبلیغاتی در زاپروژیا بخشی از کارزار پخش اطلاعات دروغین ارتش اوکراین باشد تا آنها بتوانند از امتیاز غافلگیری در ضدحمله استفاده کنند.
در ضدحمله بزرگ سال 2022، تبلیغات اوکراینیها و همچنین جابهجاییهای نظامی علنی آنها چنین نشان میداد که هدف اصلی ضدحمله منطقه خرسون در جنوب اوکراین خواهد بود، اما بهرغم حملات اولیه نسبتا قابل توجه اوکراین به این منطقه و عقبنشینی روسها به آن سوی کرانه رود دنیپرو، در نهایت ضدحمله اصلی در مناطق شمال شرقی و شرق اوکراین اتفاق افتاد.
انتظارات فراواقعی
در حالی که کییف همچنان به درخواست تسلیحات پیشرفته از غرب ادامه میدهد، مقامهای نظامی اوکراین و مقامهای غربی میگویند اوکراینیها تجهیزات لازم برای ضدحمله را در اختیار دارند.
به درازا کشیده شدن انتظار برای ضدحمله اوکراین، انتظارات افکار عمومی برای دستاوردهای این ضدحمله را نیز بالا برده است.
این انتظارات در حالی مطرح میشوند که نه تنها بخشی از تجهیزات مورد نیاز اوکراین از جمله تانکهای پیشرفته و جنگندههای اف 16 به این کشور ارسال نشدهاند- و دستکم تا پایان سال 2023 هم بسیاری از آنها ارسال نخواهند شد - بلکه توان نظامی روسها و عزم آنها برای ادامه جنگ نیز نادیده گرفته میشود.
آندری کلین، سفیر روسیه در بریتانیا روز یکشنبه گفت که روسیه 16 برابر بزرگتر از اوکراین است و منابع زیادی دارد که هنوز از آنها استفاده نکرده است. او افزود: «ما هنوز بهطور جدی علیه اوکراین اقدام نکردهایم.» به گفته کلین، «این اشتباهی بسیار بزرگ است که تصور کنیم اوکراین موفق خواهد شد.»
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم گفت که اظهارات مارک میلی، رییس ستاد مشترک ارتش امریکا مبنی بر اینکه اوکراین هنوز نمیتواند روی بازگرداندن سرزمینهای خود بر اساس مرزهای ۱۹۹۱ حساب کند، گامی در جهت درک واقعیت توسط غرب است. لاوروف اظهار داشت: «او (مارک میلی) گفت که ظاهرا اوکراین نمیتواند در آینده نزدیک روی بازگرداندن تمام خاک خود بر اساس مرزهای ۱۹۹۱ حساب کند. خوب، این گامی روبهجلو برای درک واقعیت میدانی است.»
ژنرال مارک میلی در روز پنجشنبه با بیان اینکه بازپسگیری مناطق از دست رفته توسط اوکراین در آینده نزدیک قابل دستیابی نیست، گفت: هدف راهبردی کییف این است که تمامی مناطقی از اوکراین را که در کنترل روسیه قرار گرفته، پس بگیرد؛ در حالی که صدها هزار نظامی روس در این مناطق حضور دارند. شاید این امر از مسیر جنگ میسر باشد؛ اما احتمالا نه در چشمانداز کوتاهمدت.