سرمقاله وطن امروز/ دردسر ظهور پوپولیسم برای کلیسا

وطن امروز

بروزرسانی 1402/07/08 - 09:23

وطن امروز/ « دردسر ظهور پوپولیسم برای کلیسا » عنوان یادداشت روزنامه وطن امروز به قلم نوید مؤمن است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

آیا منازعه بوئنوس‌آیرس - واتیکان شکل می‌گیرد؟

: پاپ فرانسیس، اخبار خوبی از بوئنوس‌آیرس و نظرسنجی‌های انتخاباتی شکل گرفته در آن نمی‌شنود! انتخابات ریاست‌جمهوری آرژانتین قرار است ماه اکتبر- مهرماه برگزار شود. نظرسنجی‌های صورت‌گرفته در این کشور مهم آمریکای لاتین نشان می‌دهد «خاویر میلی» از جریان ملی‌گرای افراطی اقبال بیشتری نسبت به دیگر نامزدها جهت پیروزی در انتخابات و حضور در مسند قدرت دارد. وی اخیرا توانست در انتخابات مقدماتی ریاست‌جمهوری آرژانتین (که پیش‌درآمدی بر انتخابات سراسری محسوب می‌شود) اکثریت آرا را به دست آورده و شوک سختی را به جریانات سنتی قدرت در بوئنوس‌آیرس وارد کند.
میلی مانند دیگر نامزدهای جریان ملی‌گرای افراطی شناخته‌شده در دنیا، ساختار سیاسی و اجتماعی جاری در کشورش را به چالش کشیده و وعده حمله به بنیان‌های قدرت در بوئنوس‌آیرس را داده است. او از نظام حکمرانی جاری در کشورش به عنوان نظامی شیاد و انگل یاد می‌کند و سیاست‌های پیشنهادی وی، تشدید مجازات‌های عمومی، بازتعریف ساختار رفاه عمومی و حتی انحلال بانک مرکزی آرژانتین است. در این میان، بسیاری از تحلیلگران مسائل داخلی آرژانتین معتقدند ظهور خاویر میلی، معلول ناتوانی دولت کنونی این کشور در کنترل و مهار تورم است.
در چنین شرایطی شهروندان آرژانتینی تصور می‌کنند وابستگی شدید میلی به مکتب اتریش(که مروج کاهش مداخله دولت در اقتصاد است)، می‌تواند منجر به گذار از وضعیت کنونی و مهار تورم شود. فارغ از اینکه چنین تصوری درست یا نادرست است، حضور احتمالی میلی در رأس هرم اجرایی قدرت در بوئنوس‌آیرس یک بازنده بزرگ دارد و آن نهاد کلیساست. میلی بارها در سخنان خود، کارکرد نهاد کلیسا را زیر سوال برده و از پاپ به عنوان یک کمونیست یاد کرده است! وی معتقد است دکترین عدالت اجتماعی، به سبک و سیاقی که کلیسای واتیکان آن را تبیین می‌کند، به جای فرصت‌ساز بودن و خلق فرصت‌های عمومی، فرصت‌سوز و بحران‌ساز است. پاپ فرانسیس نتوانسته نگرانی خود را از پیروزی جریان راست افراطی در انتخابات آتی آرژانتین کتمان کند؛ پاپ در یکی از مواضع خود ابراز کرد: «راست افراطی همیشه خود را بازسازی می‌کند، این پیروزی خودخواهی بر جامعه‌گرایی است. از ناجیانی که سابقه حضور در احزاب سیاسی ندارند و از سیاست سررشته‌ای ندارند وحشت دارم».
پاپ فرانسیس اصالتی آرژانتینی دارد، از این رو پیروزی خاویر میلی در کشوری که 65 درصد آن را مسیحیان کاتولیک تشکیل می‌دهند، قطعا نمی‌تواند پدیده‌ای عادی تلقی شود. این به معنای ابراز مخالف عمومی جمعیت قابل توجهی از مسیحیان کاتولیک نسبت به کلیسای واتیکان محسوب می‌شود. فراتر از آن، جنبش ضدکلیسا در بوئنوس‌آیرس و دیگر شهرهای آرژانتین طی یک دهه اخیر پررنگ‌تر شده و حتی سال 2018 میلادی، جنبشی تحت عنوان ترک کلیسا، از سوی گروه‌های اجتماعی مخالف واتیکان در این کشور آمریکای لاتین شکل گرفت.
قطعا پاپ و همراهانش در واتیکان، نگرانند تحولات سیاسی در بوئنوس‌آیرس به اسم رمز گذار از کلیسای کاتولیک تبدیل شود. این موج می‌تواند در ابتدا خود را در کشورهای حوزه کارائیب و آمریکای لاتین و متعاقبا در مناطق دیگر مسیحی‌نشین نشان دهد. البته نباید فراموش کرد برخی منتقدان کلیسا، افرادی هستند که در عین تعلقات دینی خود، منتقد مشی جاری در واتیکان و عدم پاسخگویی کلیسا نسبت به برخی ابهامات سیاسی - اجتماعی هستند. از سوی دیگر، کلیسای کاتولیک در قبال برخی بحران‌های بین‌المللی مانند جنگ‌افروزی سیاستمداران آمریکایی – اروپایی، مواضع منفعلانه‌ای اتخاذ کرده و به وظایف ذاتی و دینی خود در مهار این بحران‌ها عمل نکرده است. فراتر از آن، بسیاری از مسیحیان معتقدند نهاد کلیسا باید در قبال موضوعاتی مانند ترویج الگوهای انحراف جنسی و تضعیف نهاد خانواده و ترویج ناهنجاری‌های فطری و اجتماعی به عنوان امری مباح، رویکرد قاطعانه‌ای را در پیش گیرد که متاسفانه این اتفاق تاکنون رخ نداده است.
در هر حال، انتخابات سراسری آرژانتین می‌تواند به نقطه‌ای تعیین‌کننده در تشدید منازعات مسیحیان کاتولیک و نهاد کلیسا تبدیل شود و این منازعه، احتمالا محدود به حوزه جغرافیایی و فرهنگی آمریکای لاتین نخواهد ماند. در چنین شرایطی نهاد کلیسا باید خود را برای پاسخ‌دهی به بسیاری از ابهامات و دغدغه‌ها آماده کند.