سرمقاله اعتماد/ هنر مدیریت و فاجعه ناکارآمدی

اعتماد/ « هنر مدیریت و فاجعه ناکارآمدی » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته جعفر گلابی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

«مدیریت» که اغلب انقلابیون عالم احساس دارا بودن آن را دارند، هنری پیچیده و نیازمند دانش، تجربه، تواضع، واقع‌نگری، مشورت‌پذیری، سخت‌کوشی، تعهد و شجاعت است و فقط نوادر نبوغ ذاتی آن را دارند. مدیریت درست و اصولی و جامع‌نگر می‌تواند ملتی را به سعادت برساند همچنانکه توهم آن بنیان‌کن و فاجعه‌ساز است. در مدیریت ناکارآمد طبق طنزی که در عوام شیوع یافته حتی کار جهنم هم به سامان نمی‌رسد، چراکه یک روز قیر نیست، روز دیگر قیف نیست و روزی هر دو هستند ولی قیرریز نیست! هر کشوری به توسعه رسیده چالش اصلی را در مواجهه با انواع مانع‌ها و تزاحم‌ها و عیب‌ها و نقص‌ها و نادانی‌ها و ناکارآمدی‌ها و فسادها قرار داده، روی آنها متمرکز شده و اولویت واقعی خود را متوجه کارآمدی کرده است.اما به نظر می‌رسد در کشور ما و بسیاری از کشورها که با مشکلات بزرگ روبه‌رو هستند هنوز این واقعیت بدیهی مورد پذیرش اجماعی قرار نگرفته و کارآمدی رتبه اساسی در تصمیم‌ها ندارد و راه رسیدن به آن به درستی انتخاب نمی‌شود. اگر از این زاویه به تاریخ حداقل 200 ساله کشور نگاه کنیم افزون بر معضلات سیاسی، ضعف‌های مدیریتی مستقلا مخرب بوده‌اند.طی همین مدت دو انقلاب بزرگ و انواع جنبش‌ها و رویدادهای گسترده برای غلبه بر مشکلات و عقب‌ماندگی‌ها و رسیدن به یک زندگی شرافتمندانه با رفاه نسبی روی داده ولی مشکل کارآمدی حل نشده است. اگر روزی اجماع شود که مشکل اصلی کشور ناکارآمدی در سطوح مختلف است احتمالا با همین شناخت ضروری امکان دیدن عیب‌ها و نقص‌ها و برطرف کردن آنها به وجود خواهد آمد.مسلما بسیاری از مشکلات از حوزه سیاست سرچشمه می‌گیرد ولی چرا باوجود انواع تحولات مثبت و منفی در این حوزه باز هم روند معنا‌دار و مستمری در حل مشکلات مشاهده نشد؟ اصولگرایان فکر می‌کردند و شعارش را هم می‌دادند که اگر حاکمیت یکدست شود، می‌توانند برق‌آسا مشکلات را حل کنند. 
ولی البته هنوز راه به جایی نبرده‌اند و در اغلب مسائل اگر وضع بدتر نشده، بهتر هم نشده است.جالب اینجاست؛ در حالی که مشکل اساسی و عمیق و ریشه‌دار و تاریخی ما اتفاقا در همین‌‌جاست، دولتی روی کار آمد که بعد از دو سال و نیم هنوز برنامه هفت هزار صفحه‌ای خود را منتشر نکرده، تیم منسجم و چارچوب‌دار اقتصادی ندارد و بسیاری از مدیران ارشد و میانی‌اش یا تجربه اجرایی ندارند یا در حوزه‌های غیرمرتبط به‌ کار گرفته شده‌اند و از همه بدتر برخی دانش لازم را ندارند و کلا این مشکل تاریخی کشور را فربه کرده‌اند. برای اثبات این معنا نیاز به تطویل نیست، خودروسازان گران‌ترین و در عین حال بی‌کیفیت‌ترین سواری‌ها را تحویل مردم می‌دهند، لازم نیست منکران ناکارآمدی راه دوری بروند همین حالا از پنجره اتاق خود وضع آلودگی هوا را بنگرند و حق را به منتقدان وضع موجود بدهند، در زمانی که همه مطالعات نشان می‌داد که خشکسالی‌های عظیم و تغییرات شدید اقلیمی در راه است، دولت دیگری بی‌حساب اجازه حفر هزاران چاه را صادر کرد و سفره‌های زیرزمینی آب بلعیده شد و طبق نظر کارشناسان بازگشتن این منابع آبی در بهترین شرایط به ده‌ها سال زمان نیاز دارد. تورم که مادر همه مشکلات است جز توقف‌های کوتاه مستمرا وجود داشته و حتی به عدد‌های وحشتناک 40 و 50 درصد رسیده و ظاهرا ماندگار شده است. تورم مستمری که بلای خانمان‌سوزی بر سر تولید و اشتغال و رفاه و از آن بدتر روح و روان مردم می‌آورد.  
مسلما ما به عنوان ملتی باسابقه و داشتن منابع عظیم انسانی و طبیعی می‌توانیم مشکلات را حل کنیم ولی فروتنانه و واقعگرایانه بپذیریم که تاکنون به این مهم دست نیافته‌ایم و بعضا شاهد عقبگرد بوده‌ایم. به عبارتی حتی اگر مشکلات سیاسی که کلیدی هستند، حل شوند و اراده مردم منشا همه تصمیمات شود تازه باید همه فکرها و اندیشه‌ها و تجربه‌های عمیق و جسورانه تجمیع شوند تا مساله اصلی که بحران ناکارآمدی است، درمان شود. اصولگرایان که در وضع موجود عیب اساسی نمی‌بینند و اغلب مشکلات را به دشمنان نسبت می‌دهند و فعلا مساله اصلی‌شان حجاب است جای خود دارند، حتی اگر اصلاح‌طلبان با تمام نیروهای با تجربه وارد عمل شوند و اجازه کار به آنها داده شود، یک دوره چندین ساله طولانی کارزار و تلاش و حمایت با ریاضت‌های سخت نیاز دارند تا دیو هزار سر ناکارآمدی را بشناسند و بر جای خویش بنشانند. به نظر می‌رسد کسانی که مشکل اصلی را در ساختار سیاسی می‌بینند از شدت تاثیرات ناکارآمدی غفلت می‌کنند. شاه ضمن داشتن روابط گسترده با شرق و غرب دنیا و صادرات 6 میلیون بشکه نفت و جمعیت 30 میلیونی و حمایت از طرف امریکا بدون کوچک‌ترین تحریم و فشار اقتصادی، چنان از تورم آشفته شده بود که به دولت اخطار داد و ضرب‌الاجل تعیین کرد که اگر برای آن چاره‌ای نیندیشد، ارتش را وارد میدان خواهد کرد! البته او هیچ‌گاه با هر میزان از فشار به دولت نتوانست مشکل تورم را حل کند. در حال حاضر رفع تحریم‌ها و تنش‌زدایی با جهان برای تنفس مردم و حاد نشدن گستره فقر اولویت دارد ولی در این صورت هم باز خواهیم دید که در میدان عمل چه مشکلات غول‌آسایی وجود دارد و مدیریت‌های ضعیف با رفتار باری به هر جهت تا چه حد در مقابل این غول‌ها دست بسته هستند؟ در دنیا همه دموکراسی‌ها کارآمدی نشان نداده‌اند و کشورها فاقد انتخابات ناکارآمد نبوده‌اند. ما به موازات حل مشکلات سیاسی نیازمند توجه و چاره‌یابی اساسی و تاریخی برای بحران ناکارآمدی که فساد هم با خود می‌آورد، هستیم و اگر این معضل برطرف نشود بهترین تغییرات سیاسی هم خود به خود رفاه و آسایش و پیشرفت ایجاد نخواهد کرد. در واقع تغییرات مثبت سیاسی ابتدای حل مشکل ناکارآمدی یا یکی از راه‌های کارآمدی است.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar

---

بازار

---