برگزیده

گروه‌های تروریستی جنوب شرق عامل دستگاه امنیتی پاکستان هستند

هم ميهن

بروزرسانی 1402/09/25 - 16:20

گروه‌های تروریستی جنوب شرق عامل دستگاه امنیتی پاکستان هستند

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل شبه‌قاره در گفت‌وگو با هم‌میهن به بررسی علل 4 حمله انتقامجویانه جیش‌العدل - با وجود توافقنامه‌ امنیتی بین ایران و پاکستان - و فعالیت این گروهک انتقامجو در پاکستان پرداخته و تاکید کرد: «بخش ISI - ارتش- پاکستان با این گروه‌های رادیکال جهادی هستند. درست است که توافقنامه امنیتی بین ایران و پاکستان امضا شده است اما بخش اصلی تصمیم‌گیر دولت پاکستان نیست.»

او با اشاره به اینکه دولت پاکستان، ضعیف و آلت دست نظامیان است، افزود: «سیاست کل ISI پاکستان در گذشته حمایت از گروه‌های رادیکال جهادی بوده که در قالب‌های مختلفی نام‌گذاری شدند و هر کدام از آنها کارکردی برای ارتش پاکستان داشته است. در ارتباط با هند لشکر طیبه، حزب مجاهدین و جیش محمد بوده و در افغانستان طالبان مورد حمایت قرار گرفته است. در رابطه با ایران نیز در گذشته جندالله - مالک ریگی - مورد حمایت بود و پس از تحولات و دستگیری ریگی، جیش‌العدل به وجود آمد. جیش‌العدل در واقع ادامه همان جریان جندالله محسوب می‌شود. این گروه‌ها به عنوان عامل دستگاه امنیتی پاکستان هستند، برای آنکه رفتار کشورهای همسایه را در جهت منافع پاکستان هدایت کنند. اما در شرایط امروز جیش‌العدل از حالت قبلی بیرون آمده و زیرمجموعه داعش خراسان شده است. در حقیقت تمام گروه‌هایی که ارتش پاکستان از آنها حمایت می‌کرد، بخشی از داعش خراسان شده‌اند و به‌دنبال خلافت اسلامی هستند. بخش خاورمیانه داعش شکست خورده اما بخش شرقی آن در خلافت خراسان فعال هستند.»

پیرمحمد ملازهی افزود: «بخشی از مشکلی که در سیستان‌وبلوچستان به وجود آمده به نگاه ارتش پاکستان برمی‌گردد. چراکه از این نیروها به عنوان ابزار استفاده می‌کند تا منافع خود را در کشورهای ایران، افغانستان و هند تامین کند. سیاست‌های نادرستی در داخل کشور پیش گرفته شده است.جریانی بعد از حادثه جمعه خونین، سیاستی در پیش گرفت که سیاست میانه‌رو در سیستان‌وبلوچستان حذف و تقریباً جریان رادیکال جایگزین آن می‌شود. با توجه به اینکه مولوی نقش‌بندی که جریان تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر ۱۵ ساله را منتشر کرد، حاضر نشدند با این مسئله برخورد کنند.»

این کارشناس بین‌الملل افزود: «شرایط بسیار پیچیده‌ شده و پاکستان این موضوع را نپذیرفته و اعلام می‌کند که به توافقنامه امنیتی با ایران پایبند است و اینکه از زمانی که عبدالمالک ریگی را به ایران تحویل داده به دنبال دستگیری این گروه – جیش‌العدل – هم هست. اما واقعیت این است که اشتباهات داخل ایران و سیاست‌های ارتش پاکستان و حمایتش از این گروه‌های جهادی دست به دست هم داده تا این اتفاقات رقم بخورد.»

پیرمحمد ملازهی در پاسخ به این سوال که پاکستان چه منافعی را در ایران دنبال می‌کند؟ گفت: «پاکستانی‌ها اهل معامله هستند. نمی‌دانم دقیقاً در این مقطع چه منافعی را دنبال می‌کنند اما به احتمال زیاد امتیازاتی از ایران می‌خواهند. ممکن است در این شرایطی که پاکستان دارد، نیاز به سوخت داشته باشند.»

او به این سوال که چرا مرزهای خطرناک پاکستان قابل کنترل نیست و این افراد می‌توانند به‌راحتی از آن عبور کنند؟ تاکید کرد: «مرز طولانی و بیشتر دشت است. پاکستان درصدد دیوارکشی است و ایران هم به این کارها اقدام کرده است. به‌عنوان مثال برجک و کانال زدند یا دیوار امنیتی – در زابل - ساختند. اما هیچ‌یک از اقدامات نتیجه‌ای نداشت. اما موضوع این است که در مرز نقاطی وجود دارد که ارتش پاکستان هم به آن وارد نمی‌شود و خلأ قدرت در این نقاط وجود دارد. ارتش پاکستان نیز با جبهه آزادی‌بخش پاکستان درگیر است. در مرز رفت‌وآمد وجود دارد و به‌سادگی نمی‌توان جلوی این تردد را گرفت. راه‌حل،‌ سیاسی است و نه نظامی. ایران باید مقداری از تهدیدها دست بردارد و نگاه پررنگ نظامی را برداشته و به‌جای آن به توسعه در منطقه بپردازد و برای فقر و فلاکت حاکم در منطقه فکری کند. ضمن آنکه ساختار اداری استان را به‌گونه‌ای طراحی کند که همه اقوام و مذاهب هم در آن بگنجند. در حال حاضر این‌گونه نیست. این موضوعات شرایط را تشدید می‌کند و تا زمانی که همکاری مردم را نداشته باشیم، نمی‌توان امنیت را برقرار کرد. با افزایش فضای امنیتی مشکل حل نمی‌شود، همه جای دنیا هم این موضوع تجربه شده است. مناطق فقیر و حاشیه‌ای تا زمانی که به توسعه مطلوب نرسیدند و تبعیض در آن از بین نرفته، این شرایط وجود دارد. در حال حاضر بهانه جیش‌العدل این است که حقوق گروهی از ایرانیان راسلب می‌کنند. البته جریانات منطقه‌ای و بین‌المللی که با ایران در رقابت هستند، از هر خلأیی استفاده می‌کنند. یک گروه چریکی که نمی‌تواند بدون سلاح، پول، امکانات و پایگاه این عملیات را انجام دهد. به نظر من ایران باید در ارتباط با پاکستان و منطقه نگاه واقع‌گرایانه‌ای داشته باشد. در غیراین‌صورت متاسفانه این حوادث اتفاق خواهد افتاد.»

پیرمحمد ملازهی در پاسخ به این سوال که مگر مرزنشینان امنیت مرزها را تامین نمی‌کردند؟ تاکید کرد: «این افراد همکاری هم بکنند در قالب‌هایی فعالیت می‌کنند که گاه خود منبع بعضی اتفاقات و بخشی از مشکلات به دلیل امنیتی شدن برخی موضوعات است. احتیاج به یک نگاه واقع‌بینانه و برنامه‌ریزی دقیق در این منطقه داریم. در طول تاریخ مردم مرزداران ایران بودند و مرزها را حفظ کردند. هیچ‌وقت دولت مرکزی مرزها را حفظ نکردند. حتی انگلیس‌ها را هم بلوچ‌ها از منطقه بیرون راندند. اما در حال حاضر فاصله عمیقی بین آنان و مرکز ایجاد شده و با تحت فشار قراردادن افراد میانه‌رو، فضا برای جیش‌العدل باز شده است. کسانی که این طرح‌ها را اجرا می‌کنند به تبعات آن فکر نمی‌کنند.»