معرفی بهترین‌های جایزه کتاب علمی ۲۰۲۴

 به نقل از سایت جایزه، جایزه کتاب علمی تریودی که برای قدردانی از بهترین نوشته‌های علمی عامه‌پسند سراسر جهان اهدا و به عنوان «بوکر کتاب‌های علمی» شناخته می‌شود، فهرست نهایی خود را که دربرگیرنده نام ۶ کتاب است، در جشنواره بین‌المللی کتاب ادینبورگ اعلام کرد.

همه این نویسندگان امسال برای اولین بار با کتاب‌هایی که موضوع‌های علمی مهم را با نوشتاری جذاب و قابل درک پوشش می‌دهند، در این فهرست قرار گرفته‌اند. این فهرست از میان ۲۵۴ ارسالی از کتاب‌هایی که بین یکم جولای ۲۰۲۳ تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴ منتشر شده‌اند، انتخاب شده است و شامل این کتاب‌ها است:

«حوا: چگونه ۲۰۰ میلیون سال تکامل انسان پیش رفت» اثر کت بوهانون

«همه چیز قابل پیش بینی است: چگونه فرضیه چشمگیر بییز جهان را تفسیر می‌کند» نوشته تام چیورز

«چهره شما متعلق به ما است: استارت‌آپ مخفی که حریم خصوصی شما را از بین می‌برد» نوشته کشمیر هیل

«آخرین نوع خود: جست‌وجو برای مرغ ماهی‌گیرک بزرگ و کشف انقراض» نوشته گیزلی پالسون

«چرا می‌میریم: علم جدید پیری و جستجوی جاودانگی» نوشته ونکی راماکریشنان

«شهری در مریخ: آیا می‌توانیم در فضا مستقر شویم، آیا باید در فضا مستقر شویم و آیا واقعاً به این فکر کرده‌ایم؟» نوشته کِلی و زّک واینراسمیت

پروفسور جان هاچینسون، رییس داوران ۲۰۲۴ از رقابت برای راه یافتن به فهرست نهایی امسال به عنوان تلاشی بسیار جدی یاد کرد و گفت سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴ سالی باورنکردنی برای کتاب‌های علمی بزرگ بود و درنهایت به این فهرست طیف شگفت‌انگیزی با موضوع‌های جذاب راه یافتند؛ از هوش مصنوعی و مسایل مربوط به حریم خصوصی گرفته تا چالش‌های اسکان در فضا، اهمیت نادیده گرفته شدن یک روش آماری، تکامل زیست شناسی و تولیدمثل، تا کشف خود انقراضی ناشی از انسان بودن و زیست شناسی پیری و مرگ. وی تاکید کرد هر کس که علاقه‌مند به علم باشد، خواه برای مطالعه در اوقات فراغت و خواه برای روشنگری یا دادن هدیه‌ای سخاوتمندانه به دیگری، می‌تواند این ثروت عظیم درک علمی مدرن را در اختیار بگیرد یا برای دیگر زبان‌ها، ترجمه کند.

رییس انجمن سلطنتی هم با اشاره به اینکه علم در زندگی همه ما نقش اساسی دارد و در تمام جنبه‌های وجودی ما تنیده شده، تاکید کرد از همین رو همه اقشار باید بتوانند به راحتی به آن دسترسی داشته باشند. آدرین اسمیت افزود: جایزه کتاب علمی «تریدی» تنها جایزه جهان است که به علوم عامه پسند اختصاص دارد و پیوندی حیاتی بین جامعه علمی متخصص و عموم فراهم و تحقیقات پیشگام اما اغلب فنی را به شیوه‌ای قابل درک به مخاطبان اصلی منتقل می‌کند. هر یک از کتاب‌های برگزیده امسال گواهی بر شگفتی‌های علم و هنر نویسندگی است و این حوزه‌های جذاب و متنوع تحقیق و کشف را برای خوانندگان کنجکاو در همه جا به ارمغان می‌آورد.

در کنار پروفسور جان هاچینسون، هیات داوران سال ۲۰۲۴ این جایزه شامل النور کاتن نویسنده و فیلمنامه‌نویس برنده جایزه بوکر، آلیسون فلود مفسر علمی و ویرایشگر فرهنگی، بابی سیگل نویسنده و مجری رادیو تلویزیونی، و دکتر جس وِید مدرس مواد کاربردی در امپریال کالج لندن و پژوهشگر دانشگاه جامعه سلطنتی هستند.

عناوین انتخاب شده در فهرست نهایی، انتخاب داوران از جذاب ترین و مرتبط ترین نوشته‌های علمی در ۱۲ ماه گذشته است. در مجموع، این فهرست راه‌های مختلفی را نشان می‌دهد که علم بر جامعه و فرهنگ ما تاثیر می‌گذارد و به موضوعات و ایده‌هایی می‌پردازد که گذشته، حال و آینده بشریت و جهان ما را شامل می‌شود.

درباره کتاب‌های نامزد

در «چهره شما متعلق به ماست»، کشمیر هیل یک داستان واقعی جذاب درباره استارتاپ مرموز Clearview AIکه یک پلت فرم تشخیص چهره با نرخ دقت ادعایی ۹۸.۶ درصد و پیامدهای این نوع فناوری که بخشی از زندگی روزمره ماست، نوشته است. این کتاب جنبه‌های تاریک علم را به تفصیل شرح می‌دهد و با موضوعی واقعی که کیفیتی سینمایی و هیجان‌انگیز دارد، مملو از روایت‌های حیرت‌انگیز از افرادی است که به اشتباه محکوم یا با بی‌عدالتی‌های بزرگ روبه‌رو شده‌اند.

کلی و زک واینراسمیت در عین حال پیشرفت سریع فناوری‌های فضایی را در شهر مریخ بررسی می‌کنند و یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌های پیش روی بشریت را بررسی می‌کنند: آیا و چگونه می‌توان چند سیاره‌ای شد.

کتاب «حوا» کت بوهانون مسیر ۲۰۰ میلیون ساله تاریخ بشر از نظر جسمی را بررسی کرده و ونکی راماکریشنان در یک متن زیست‌شناختی دیگر یعنی «چرا می‌میریم» به آخرین درک علمی از اینکه دقیقاً چرا پیر می‌شویم و چگونه می‌توانیم از آن جلوگیری کنیم، پرداخته است و تلاش‌های جدید برای افزایش طول عمر را بررسی می‌کند و پرسش‌های عمیقی را در مورد مرگ، پیری، و چگونگی افزایش شانس زندگی طولانی، سالم و کامل مطرح می‌کند.

کتاب «آخرین نوع خود» نوشته گیزلی پالسون هم چشم‌اندازی قدرتمند درباره علل انسانی انقراض دسته جمعی را ارایه می‌کند و با طرح یک مثال از جامعه حیوانات یعنی مرغ ماهی گیرک (آوک) بزرگ که پرنده‌ای بدون قدرت پرواز است و آخرین آنها در ایسلند در سال ۱۸۴۴ کشته شدند، این کار را انجام می‌دهد و در مطلبی نادر و منتشر نشده که عصر کاوش‌های علمی دوره ویکتوریایی را زنده می‌کند به بینش‌های حیاتی درباره انقراض گونه‌ها می‌پردازد.

«همه چیز قابل پیش بینی است» نوشته تام چیورز نویسنده علمی برنده جوایز متعدد، سفری جذاب به فرضیه بییز و تاثیر آن بر زندگی مدرن، از آزمایش پزشکی گرفته تا هوش مصنوعی انجام می‌دهد و در حالی که بییز وزیر پروتستان و ریاضیدان آماتور قرن هجدهم نادیده گرفته شد، امروزه اصول بییزی به طور گسترده در مدل سازی و پیش‌بینی استفاده می شود.

جایزه کتاب علمی انجمن سلطنتی در بیش از ۳۰ سال گذشته برای تجلیل از کتاب‌های غیرداستانی و لذت جمعی از نوشتن علمی اهدا شده است و کتاب‌های برنده قبلی به موضوع‌های متنوعی از تجربیات حسی حیوانات گرفته تا تکامل زمین و رفتار و روابط انسانی را دربرگرفته است.

برنده جایزه امسال در مراسمی در انجمن سلطنتی در ۲۴ اکتبر معرفی و چکی به مبلغ ۲۵,۰۰۰ پوند دریافت می‌دارد. هر یک از ۵ نویسنده دیگری که به فهرست نهایی راه یافتند چکی به مبلغ ۲,۵۰۰ پوند دریافت خواهند کرد.

درباره نویسندگان فهرست نهایی

کت بوهانون محقق و نویسنده با مدرک دکترا از دانشگاه کلمبیا در رشته تکامل و شناخت است. تام چیورز نویسنده آثار علمی است و در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰ جایزه «تعالی آماری در روزنامه‌نگاری» انجمن سلطنتی آماری را دریافت کرد و سال ۲۰۲۱ توسط انجمن نویسندگان علم بریتانیا به عنوان نویسنده علمی سال معرفی شد.

کشمیر هیل مفسر فن‌آوری برنده جایزه در نیویورک تایمز است و به نوشتن مطالبی درباره اینکه چگونه فن‌آوری زندگی ما را شکل می‌دهد و بر حریم خصوصی ما تاثیر می‌گذارد علاقه دارد و برای نشریاتی از جمله نیویورکر، واشنگتن پست و فوربس نوشته است. «چهره تو متعلق به ماست» اولین کتاب اوست.

گیزلی پالسون استاد بازنشسته انسان‌شناسی در دانشگاه ایسلند است و «عصر انسان»، «پایین به دل زمین» و «مردی که خود را دزدید» از دیگر کتاب‌های اوست. پالسون در انسان شناسی محیطی، جوامع ماهیگیری، مطالعات انقراض و فرهنگ قطب شمال بررسی کرده و عضو موسسه سلطنتی مردم‌شناسی بریتانیا و ایرلند و پیش از آن کالج سوئدی مطالعات پیشرفته است.

ونکی راماکریشنان در سال ۲۰۰۹ جایزه نوبل شیمی را برای کشف ساختار ریبوزوم دریافت کرد. او آزمایشگاه راماکریشنان را در آزمایشگاه بیولوژی مولکولی MRC در کمبریج، انگلستان اداره می‌کند و از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ رییس انجمن سلطنتی و عضو آکادمی ملی علوم آمریکا و عضو خارجی آکادمی ملی علوم هند است. از دیگر جوایز و افتخارات او می توان به جایزه پزشکی لویی-ژانتت و پادما ویبوشان اشاره کرد.

زوج واینراسمیت یک گروه تحقیقاتی دو نفره هستند. این زن و شوهر «سونیش» یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز را خلق کرده‌اند. دکتر کلی واینراسمیت عضو هیات علمی گروه علوم زیستی در دانشگاه رایس است و تحقیقات او در آتلانتیک، نشنال جیوگرافیک، بی‌بی‌سی ورلد، ساینس، نیچر و … منتشر شده است. زک واینراسمیت نیز نویسنده اکونومیست، وال استریت ژورنال، اسلیت، فوربس، ساینس فرایدی و… است.