حافظ یک حکیم زمینی است!

پروفسور وسکانیان، رئیس کرسی ایران‌شناسی در ابتدای این مراسم از  روسای دانشگاه ایروان و دانشکده شرق‌شناسی و نیز از رایزنی فرهنگی کشورمان که همواره در برگزاری برنامه‌های علمی و فرهنگی با کرسی ایران‌شناسی همکاری مطلوب داشته‌اند تقدیر کرد و گفت: از افتخارات کرسی ایران‌شناسی است که در رویدادهای مختلف علمی و فرهنگی، نشست‌هایی به منظور ارتقا سطح دانش دانشجویان برگزار می‌کند.

او شناخت بزرگانی همچون حافظ را زمینه‌ساز بالابردن آگاهی دانشجویان به‌ویژه دانشجویان ایران‌شناسی دانست و گفت: مراسم‌های اینچنینی موجب توسعه و تقویت روابط فرهنگی و علمی بین دو کشور دوست ایران و ارمنستان می‌شود.

محمد اسدی‌موحد، رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان با تشکر از رئیس دانشکده شرق‌شناسی و رئیس دانشگاه ایروان و وسکانیان رئیس کرسی شرق‌شناسی که در برپایی رویدادهای علمی و فرهنگی اهتمام ویژه‌ای دارد، بیان کرد: روز بیستم مهرماه، روز بزرگداشت حافظ، نمادی از عشق و احترام ما به ادبیات غنی ایران و ارزش‌های انسانی نهفته در آثار این شاعر عظیم‌الشأن است. 

او با تأکید بر اینکه حافظ، با غزلیات دل‌انگیز و عمیق خود، همواره پیوندی عمیق با روح و فرهنگ ایرانیان برقرار کرده و در هر گوشه‌ای از ایران و حتی فراتر از مرزهای آن، با صدای دلنشین‌اش به دل‌ها نفوذ کرده است، ابراز کرد: حافظ در تصورات خود از عشق و زیبایی، فراتر از زمان و مکان می‌رود و ما را به سفر درون‌نگرانه دعوت می‌کند. 

اسدی‌موحد با تاکید بر اینکه عزم و اراده‌ راسخ حافظ برای نمایاندن زیبایی‌های هستی افزود: از نگاه حافظ، زیبایی نه تنها یک صفت عینی بلکه یک تجربه درونی است که در دل انسان جلوه‌گر می‌شود.

رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان بیان کرد: لسان‌الغیب به ما می‌آموزد که عشق ورزیدن و به زیبایی‌های زندگی درنگ کردن، وظیفه‌ هر فرد است، زیرا ما فاعلان خلاق و مؤثر در شکل‌دهی به زندگی خود و دنیای پیرامون‌مان هستیم.

او با اشاره به دو نوع تصوف در اسلام با عناوین خائفانه که تا زمان غزالی مرسوم بود و دیگری تصوف عاشقانه که از زمان مولانا و حافظ شروع شد، بیان کرد: در تصوف خائفانه بنده و عبد از خداوند چنان می‌ترسد و وحشت دارد که او را به اطاعت وا می‌دارد ولی در تصوف عاشقانه خداوند معشوق است عاشق ترسی ندارد بلکه با او انس می‌گیرد. 

اسدی‌موحد با اشاره به تفاوت بین مولانا و حافظ اظهار کرد: حافظ شاعری است که دنیا را امتداد آخرت می‌داند و یک حکیم زمینی است ولی مولانا متعلق به عالم بالا است، مولانا شاعری است متعلق به عالم دیگر و عالم غیب وطن اوست.

او به موضوع گناه و گناه‌شناسی در اشعار حافظ نیز اشاره کرد و گفت: از نظر حافظ بزرگ‌ترین گناه ریا و مردم آزاری است.

سپس گارنیک گئورگیان، استاد گروه ایران‌شناسی دانشگاه دولتی ایروان مقاله‌ای پیرامون سیر غزلیات از رودکی تا حافظ ارائه داد.

مقاله بعد به نوییک داربینیان دیگر استاد ایران‌شناسی دانشگاه ایروان با عنوان چرا حافظ لسان‌الغیب نامیده می‌شود، تعلق داشت. وی در این مقاله از اینکه شان دیوان حافظ که روایت اسرار بی‌شمار هستی است، در حد کتابی برای فالگیری پایین آمده ابراز تاسف کرد.

همچنین آستغیک گئگامیان مدرس گروه ایران‌شناسی دانشگاه دولتی ایروان به ایراد سخنانی درباره حافظ و ساقی‌نامه پرداخت و به مفهوم ساقی و می از منظر عرفان و تصوف اشاره داشت و عنوان کرد: می در اشعار حافظ دارای معنای باطنی است و شراب عشق و وصال با معبود است.

نوید عطار شرقی استاد دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین نیز در این همایش درباره تاثیر حافظ بر ادبیات فرانسه مواردی را عنوان کرد و با اشاره به ترجمه اشعار حافظ به زبان‌ کشورهای غربی از جمله فرانسه، ادبیات این کشورها را متاثر از شعر حافظ دانست.