شاعری که مردم برای شنیدن ترانه‌هایش صف می‌بستند

تعهد طبایی به یکپارچگی سرزمینی و میراث ملی ایران

در ابتدای این مراسم فاطمه راکعی، شاعر و مدیرعامل انجمن شاعران ایران، علیرضا طبایی را شاعری جامع‌الاطراف که در قالب‌های مختلف شعری و حوزه‌های مختلف ادبی فعالیت کرده است، توصیف و عنوان کرد: این روزها موضوع حفظ تمامیت ارضی ایران عزیز یکی از دغدغه‌های من است و مجموعه شعر «مادرم ایران» آقای طبایی به گونه‌ای چشمگیر، تعهد و مسئولیت اجتماعی و سیاسی ایشان نسبت به مقوله یکپارچگی سرزمینی و حفاظت از میراث ملی و فرهنگی کشور را نشان می‌دهد.

او در ادامه تصریح کرد: پشتوانه سرایش این شعرها، مطالعه و تحقیق ژرف ایشان در تاریخ، جغرافیا، مردمان، زیبایی‌ها، شکوه و عظمت و چرایی ماندگاری ایران عزیز با وجود فراز و نشیب‌های تاریخی این سرزمین است. این موضوع سبب شده که علاوه بر جنبه‌های ادبی و زیبایی‌شناسانه، وجه آموزشی این شعرها نیز پررنگ باشد.

طبایی، ظرفیت‌های شعر را وارد دنیای ترانه کرد

اسماعیل امینی، شاعر و ترانه‌سرا نیز با اشاره به جدال قدیمی شاعران و تصنیف سازان که پس از انقلاب مشروطه نمود روشنی یافت، اظهار کرد: به نظر من، شعر و ترانه دو رشته متمایز از هم هستند.

او افزود: در ترانه چون هنر بین رشته‌ای است، مشارکت نغمه‌پرداز، آهنگساز، خواننده و حتی تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار نقش دارد. ضمن اینکه در هر دوره، پسند جامعه نیز بر آن تاثیرگذار است. بنابراین باید توجه کرد، بسیاری از ترانه‌هایی که از ترانه‌سرایان نامی ما بر جای مانده الزاما تابع سلیقه ترانه‌سرا نبوده است.

امینی ادامه داد: خیلی از شاعرانی که به دنیای ترانه‌سرایی ورود پیدا می‌کنند، اول از همه با چالش بسته شدن دایره واژگانی مواجه می‌شوند و دیگر اینکه، در بافت کلام تنها می‌توانند از تجربیات عام بهره بگیرند.

او خاطرنشان کرد: کاری که شماری از این شاعران از جمله آقای طبایی که وارد عرصه ترانه‌سرایی شدند، انجام دادند، این بود که برخی از ظرفیت‌های شعر را وارد دنیای ترانه کردند.

نگارستان هزارتوی راز

حسن اسدی (شبدیز)، شاعر نیز در سخنانی، ادبیات معاصر ایران وامدار تلاش عاشقانه علیرضا طبایی دانست و تصریح کرد: ایشان زمانی که مسوولیت اداره صفحات شعر مجله جوانان امروز را بر عهده داشت، شاعران بااستعداد شهرستانی از گوشه و کنار کشور را بر شاعران کم‌استعداد پیرامون خود ترجیح داد و با این خدمت بزرگ به ادبیات و شعر ایران، جاودانه شد.

وی در خصوص آثار این شاعر نیز گفت: هربار که آثار استاد طبایی را می‌خوانیم بیش از پیش به عمق شکوهمندی این آثار پی می‌بریم. او با آثار خود یک دگردیسی و پوست‌اندازی در ادبیات ما به وجود آورد.

اسدی، غزل‌های طبایی را بی‌همتا و سهل و ممتنع توصیف و تاکید کرد: غزل‌های استاد طبایی سرشار از ابیات فخیم و رشک‌انگیز، با مضامین ناب و تصاویر رنگین است.

وی، با بیان اینکه من غزل‌های استاد طبایی را "نگارستان هزارتوی راز" لقب داده‌ام، برخی از جنبه‌های اعجاز در این غزل‌ها را تشریح کرد.

شاعری که مردم برای شنیدن ترانه‌هایش صف می‌بستند

در ادامه این مراسم، اکبر آزاد، ترانه‌سرا با اشاره به سابقه آشنایی خود با علیرضا طبایی، گفت: من اولین بار، استاد طبایی را در حدود سال‌های ۱۳۴۹-۱۳۵۰ در رادیو ملاقات کردم و بعد از آن هم در جلسات شعرخوانی که به همت او در سالن موسسه اطلاعات برگزار می‌شد، شرکت می‌کردم و ترانه می‌خواندم.

وی ترانه‌های طبایی را بسیار زیبا و خاطره‌انگیز خواند و خاطرنشان کرد: وقتی ترانه «طلسم آرزوها» که اولین کار آقای طبایی بود، به صورت صفحه‌ گرامافون منتشر شد، خیلی گل کرد و مورد استقبال چشمگیر مردم قرار گرفت و هرجا که می‌رفتیم، این ترانه پخش می‌شد.

آزاد با اشاره به اسامی برخی از موفق‌ترین ترانه‌های طبایی، گفت: من به خاطر دارم که وقتی این ترانه‌ها منتشر می‌شد، صفحه‌فروشی‌های خیابان شاه‌رضا (انقلاب فعلی) آنها را پخش می‌کردند و مردم در دسته‌های ۲۰- ۳۰ نفری جلوی این صفحه‌فروشی‌ها می‌ایستادند و این ترانه‌ها را گوش می‌کردند.

وی در پایان با خواندن این بیت که: «تو آمدی، ترانه عاشقانه شد/ تمام دلتنگی ما، ترانه شد»، یاد و خاطره علیرضا طبایی را گرامی داشت.

پرورنده چند نسل از شاعران

اکبر بهداروند نیز با بیان اینکه برای ادای احترام به استادم علیرضا طبایی، چهار ساعت در راه بودم تا خود را به این مراسم برسانم، به نقش این شاعر و مسئول صفحات شعر مجله جوانان امروز در سال‌های پیش از انقلاب در پرورش چندین نسل از شاعران اشاره کرد و گفت: امروز از میراث‌داران مجله جوانان به اندازه انگشتان دو دست باقی نمانده‌اند اما آنچه اهمیت دارد، این است که اندیشه و آثار انسان باقی بماند.

وی در ادامه ۲ قطعه از سروده‌هایش را که در واپسین ماه‌های زندگی علیرضا طبایی برای او خوانده بود، قرائت کرد.

طبایی با اندیشه و آثارش در فرهنگ و ادب ایران‌زمین جریان دارد

در بخش دیگری از این مراسم، حامد صلاحی با اظهار دریغ و حسرت از اینکه مجلس گرامیداشت هشتادمین سالروز تولد استاد علیرضا طبایی بدون حضور ایشان برگزار می‌شود، گفت: اما اینکه در این وقت روز و در گوشه‌ای از شهر تهران، جمعیتی برای تجلیل از مقام و منزلت استاد طبایی گرد هم آمده‌اند، گویای آن است که شعر به عنوان هنر ملی ایرانیان، هنوز در بطن زندگی ما جاری است.

او در ادامه تصریح کرد: استادطبایی هم با قلم و هم با قدمش در فرهنگ و ادب ما سایه‌گستر بود و بسیاری از شاعران بزرگ امروز مدیون و مرهون حمایت پدرانه ایشان هستند.

صلاحی با تاکید بر اینکه می‌بایست قدر سرمایه‌های فرهنگی و ملی خود را در زمان حیاتشان بیشتر پاس بداریم، تاکید کرد: با رفتن استاد علیرضا طبایی و همچنین استاد محمدعلی بهمنی، بخش بزرگی از تاریخ شفاهی شعر و ادب معاصر به ویژه در حوزه غزل و ترانه از میان رفت.

او در عین حال خاطرنشان کرد: اگرچه استاد طبایی این جهان را بدرود گفته است اما ایشان با اندیشه و آثار ماندگاری که از خود به یادگار گذاشت در فرهنگ و ادب ایران‌زمین همواره جریان خواهد داشت.

در این مراسم که با اجرای لیلا عبدی، مدیر انجمن ادبی هور همراه بود، خوانندگان جوانی چون آرام قهرمانی، علی بنیادی و مجید عبداللهی چندین قطعه از ترانه‌ها و اشعار علیرضا طبایی را بازخوانی کردند.

پخش کلیپ شعرخوانی و مستندی از زندگی این شاعر از دیگر بخش‌های این مراسم بود.

احمد طبایی، علی جلوه، رضوان ابوترابی، اکبر کتابدار، عباس کریمی عباسی، سمانه نائینی، اسکندر زند، آرش نصیری، سیدصابر موسوی، سیدحسین موسوی بلده، امیر عزیزی، عشرت بنی‌هاشمی، سعیده هاشمی، مختار شبرنگ، محمد شریفی و سحر درویشی از حاضران در مراسم گرامیداشت هشتادمین سالروز علیرضا طبایی بودند.