ايسنا/ کم هستند نويسندگاني که براي نگارش تنها يک اثر به شهرتي بينالمللي رسيدهاند. «هارپر لي» يکي از اين معدود چهرههاست که با «کشتن مرغ مقلد» نام خود را در تاريخ ادبيات جاودان کرد.
شامگاه جمعه (30 بهمنماه) «نل هارپر لي» نويسنده سرشناس آمريکايي و خالق اثر معروف «کشتن مرغ مقلد» در سن 89 سالگي درگذشت. به همين دليل نگاهي داريم به رويدادهاي مهم زندگي اين چهره ادبي نهچندان اجتماعي، اما حاشيهدار!
نل هارپر لي 28 آوريل 1926 در آلاباما متولد شد. او در سال 1960 با کتاب «کشتن مرغ مقلد» که با موضوع نژادپرستي نوشته شد، جايزه مطرح «پوليتزر» را به دست آورد. همچنين با نوشتن اين کتاب و به خاطر تلاشهايش در زمينه ادبي، مدال آزادي رياستجمهوري آمريکا را در سال 2007 دريافت کرد.
از زمان اولين چاپ «کشتن مرغ مقلد»، اين کتاب تاکنون بيش از 30 ميليون نسخه فروش داشته و به بيش از 40 زبان ترجمه شده است. اين رمان از زبان دختري به نام «اسکات فينچ» روايت ميشود که دختر وکيل سفيدپوستي به نام «اتيکوس فينچ» است. اتيکوس دفاع از جوان سياهپوستي به نام «تام رابينسون» را که به اتهام نارواي تجاوز به يک دختر سفيدپوست در شهر کوچکي به نام «ميکوم» آلاباما محاکمه ميشود، به عهده ميگيرد. مردم اين شهر در رمان مردمي خودپسند و نژادپرست توصيف شدهاند.
تم اصلي رمان معروف هارپر لي، معصوميت و قربانيشدن آن در برابر بيعدالتي و تعصب نژادي است و عنوان آن برگرفته از صحنهاي است که در آن «اتيکوس» يک تفنگ بادي به عنوان هديه کريسمس براي فرزندانش ميخرد و از آنها ميخواهد که به خاطر داشته باشند که هيچگاه به مرغ مقلد شليک نکنند، چون کشتن مرغ مقلد گناه است.
در سال 1962 ميلادي، «رابرت موليگان» کارگردان سرشناس هاليوود فيلمي را با همين نام با اقتباس از اين اثر ادبي ساخت. در نظرخواهيهاي عمومي، همواره از فيلم «کشتن مرغ مقلد» به عنوان يکي از محبوبترين فيلمهاي تمام عمر تماشاگران سينما نام برده ميشود.
هارپر لي که نويسنده آثار ديگري چون «عشق- به تعبير ديگر»، «کريسمس براي من» و «وقتي کودکان آمريکا را کشف کردند» هم بود، در طول عمر 89 سالهاش همواره از سخنراني کردن خودداري ميکرد و رابطه خوبي با رسانهها نداشت. او در جريان انتشار آثار و اقتباس از رمانهايش بارها به دادگاه شکايت کرد و در اين زمينه چهرهاي حاشيهساز به حساب ميآمد.
هارپر لي سال گذشته اعلام کرد پس از 55 سال تصميم گرفته دنباله رمان برنده پوليتزرش را روانه بازار کتاب کند. او گفت که دستنوشته «برو يک بپا بگذار» توسط دوست و وکيلش در يک گاوصندوق قديمي پيدا شده و به زودي منتشر ميشود.
اين نويسنده عنوان دومين رمانش را از خطي در انجيل قرض گرفته بود. اين کتاب در دهه 1950 به نگارش درآمده بود، اما ناشر به او پيشنهاد کرد داستان را در کتابي ديگر از زاويه ديد «اسکوت» روايت کند.
داستان اين رمان که چهاردهم جولاي 2015 به طور همزمان روي پيشخان کتابفروشيهاي 70 کشور دنيا قرار گرفت، 20 سال پس از رويدادهاي «کشتن مرغ مقلد» اتفاق ميافتد؛ زماني که دختر «آتيکوس فينچ» براي ديدن پدرش به آلاباما سفر ميکند.
اما واکنشها به چاپ اين اثر متفاوت بود؛ هنوز چند ساعت از انتشار «برو يک بپا بگذار» نگذشته بود که روزنامهها و نشريات مطالبي را با رويکردهاي مختلف دربارهاش به چاپ رساندند؛ «وال استريت ژورنال» نوشت: «برو يک بپا بگذار» براي ميليونها نفر آزمون صبوري و ظرفيت بخشيدن خواهد بود.
«مارک لاسون» که براي «گاردين» قلم ميزند، گفت: اگر کتابي که امروز منتشر شده، سال 1960 چاپ ميشد مسلما به اين اندازه از آن استقبال نميشد. اين خيلي ربطي به پايين بودن سطح ادبي اثر ندارد، بلکه به اين خاطر است که «برو يک بپا بگذار» محبوبيت کمتري دارد و نميتوان آن را مثل «کشتن مرغ مقلد» در مدرسهها تدريس کرد.
«اينديپندنت» هم نظرش را درباره دومين رمان هارپر لي اينگونه ابراز کرد: ما ديگر هرگز نميتوانيم «مرغ مقلد» را مثل قبل بخوانيم و نميشود به آتيکوس همانطور نگاه کرد.
اما اين کتاب در نخستين روز انتشار 105 هزار جلد فروخت. «ويليام هاينمن» ناشر انگليسي اين اثر ادبي اعلام کرد: اين رقم شامل فروش نسخههاي چاپي و ديجيتالي «برو يک بپا بگذار» است.
هارپر لي پس از 89 سال زندگي، شامگاه جمعه (19 فوريه 2016 برابر 30 بهمنماه) براي هميشه به خواب رفت و صبح امروز را نديد.
با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar