دکتر سلام/ علت سفیدی زبان چیست؟

سلامتي/ تا به حال از خود پرسيده‌ايد که چرا پزشکان در معاينات اوليه خود از بيمار، زبان وي را مي‌بينند؟ متخصصان گوش و حلق و بيني، رنگ زبان را نشانه‌اي از سلامت تلقي مي‌کنند، به خصوص وقتي که در کودکان، زبان دچار نوعي بيماري قارچي به نام برفک مي‌شود، يا در بزرگسالان زماني که رنگ و بافت سطحي زبان به دليل رعايت نکردن بهداشت يا استعمال سيگار و مواد مخدر دچار تغييراتي مي‌شود. بي‌جهت نيست که در طب سنتي نيز داشتن يک زبان مرطوب، صورتي‌رنگ و کمي زبر، از علائم سلامت بدن شناخته شده است. اما تغييرات رنگ و بافت زبان در مواردي بسيار، هشداردهنده و نشان‌دهنده احتمال بروز بيماري‌هاي خطرناکي چون سرطان حفره دهان و زبان يا بيماري‌هاي مزمن کليوي و کبدي است، ولي در برخي موارد نيز تغيير رنگ زبان نشانه بيماري نيست و نياز به درمان خاصي نيز ندارد که سفيد شدن سطح زبان از اين موارد است. دکتر ابراهيم رزم‌پا، متخصص گوش، حلق و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران در اين باره مي گويد: اگر روي زبان زخمي ايجاد شود که بيش از دو هفته بماند، نياز به بررسي جدي دارد، چراکه مي‌تواند نشانه اوليه‌اي از سرطان حفره دهان و زبان باشد. تغيير رنگ زبان متخصصان اطفال به پريدگي رنگ زبان که مي‌تواند از رنگ سفيد تا خاکستري را شامل شود، به عنوان نشانه‌اي براي بررسي سلامت سيستم گوارشي کودک بسيار توجه مي‌کنند.به اعتقاد اين متخصصان، معمولا چنين تغيير رنگي در زبان، بيشتر در اطفال بالاي يک سال به چشم مي‌خورد و علت آن رژيم غذايي نادرست و مشکلات گوارشي ناشي از آن است. اين بچه‌ها معمولا روده تنبلي دارند و عمل بازدم را به راحتي انجام نمي‌دهند. در رژيم غذايي آنها از فيبر غذايي به اندازه کافي استفاده نمي‌شود و خشک شدن زبان اين کودکان نيز به علت کم بودن ترشح غدد بزاقي و آب بدن است.دکتر رزم‌ پا با اشاره به اين‌که تغييرات بافت زبان در برخي موارد مادرزادي است و به بيماري خاصي برنمي‌گردد، مي‌گويد:برخي از افراد به صورت ژنتيکي داراي زبان‌هاي پرزدار هستند، بدون آن‌که دچار بيماري خاصي باشند. همچنين زبان برخي افراد در نقاط مختلف، داراي چند رنگ است که به آن زبان جغرافيايي مي‌گويند. جداي از اين موارد، تغييرات رنگ و بافت زبان تنها در چند مورد بايد جدي گرفته شود: در هنگام بروز بيماري قارچي برفک (بروز لکه‌هاي سفيد روي زبان)، به دنبال رعايت نکردن بهداشت و مصرف دخانيات و مواد مخدر و نيز به علت بيماري‌هايي چون ايدز که با نقص سيستم ايمني بدن همراه است. سفيدي زبان مي تواند در اثر التهاب و عفونت پرزهاي چشايي در سطح زبان ايجاد شود.قرار گرفتن باقيمانده غذاها، باکتري ها و سلول هاي مرده در بين پرزهاي چشايي ملتهب باعث سفيدي زبان مي شود. علل التهاب پرزهاي چشايي ۱-کم آبي بدن ۲-خشکي دهان ۳-مصرف زياد الکل ۴-تب ۵-کشيدن سيگار زخمي د‌رد‌ناک د‌ر د‌هان! آفت د‌هان ضايعه‌اي است که معمولا قسمت مرکزي آن حالتي زخمي و زرد‌رنگ د‌ارد‌ و اطرافش توسط يک هاله قرمز رنگ پوشيد‌ه شد‌ه است. د‌کتر نصرت‌الله عشقيار، متخصص آسيب‌شناسي د‌هان، فک و صورت توضيح مي‌د‌هد‌ که يکي از مشخصه‌هاي بارز آفت، د‌رد‌ شد‌يد‌ آن است. استاد‌ د‌انشکد‌ه د‌ند‌انپزشکي د‌انشگاه علوم پزشکي تهران د‌ر اد‌امه اضافه مي‌کند‌: آفت‌ها را مي‌توان به د‌و د‌سته؛ آفت کوچک و آفت بزرگ تقسيم کرد‌. د‌وره حضور آفت کوچک تقريبا د‌و هفته و د‌وره حضور آفت بزرگ گاهي اوقات به يک يا د‌و ماه هم مي‌رسد‌ اين ضايعه بسيار شايع است و خيلي از افراد‌ د‌ر طول زند‌گي خود‌ به آن مبتلا مي‌شوند‌ اما علت بروز آن مشخص نيست. با اين حال تعد‌اد‌ي فاکتور مستعد‌کنند‌ه براي آن مطرح شد‌ه است. براي مثال ضربه زد‌ن به مخاط توسط مسواک يا زخم شد‌ن مخاط، اعمال فشار، گازگرفتگي و عوامل ميکروبي همگي مي‌توانند‌ د‌ر ايجاد‌ آفت نقش د‌اشته باشند‌. نکته جالب اين است که آفت فقط د‌ر مناطقي از د‌هان ايجاد‌ مي‌شود‌ که مخاط متحرک د‌ارد‌ مثل مخاط گونه، پشت لب، زبان و… بنابراين د‌ر مخاط کام سخت و لثه آفت ايجاد‌ نمي‌شود‌. درمان هاي خانگي ۱-نمک اين ماده طبيعي تميز کننده زبان است. کمي نمک روي زبان بپاشيد و با مسواک روي زبان بکشيد. اين روش در يک هفته نتيجه مي دهد(اين روش براي افراد مبتلا به فشار خون مفيد نيست). ۲-مسواک با مسواک روي زبان بکشيد تا تميز شود. ۳-توت فرنگي از توت فرنگي اغلب براي سفيد کردن دندان استفاده مي شود. اما براي تميز کردن زبان نيز مفيد است. ۴-ليمو با جوش شيرين مخلوطي از اين ۲ را به دندان و زبان بماليد تا دهان خوش بو شود، دندان ها سفيد و لايه سفيد روي زبان نيز برطرف شود. ۵-ماست حاوي باکتري هاي مفيد است که قارچ هاي ايجاد کننده لايه سفيد را از بين مي برد. ۶-زردچوبه مخلوطي از اين ادويه و آب ليمو را روي زبان بکشيد. ۷-دهان شويه پس از مسواک زدن، دهان خود را با دهان شويه بشوييد. ۸-سيب براي سفيدي دندان، رفع بوي دهان و تميز کردن زبان، سيب بخوريد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد