ویراستاران، زبان و ادبیات فارسی را درست نمی‌شناسند

خبرگزاري کتاب ايران مهدي صالحي، دبير انجمن ويرايش و درست‌نويسي، در ابتداي اين نشست بيان کرد: دو سال است که کارگروه ويرايش ادبيات کودک و نوجوان راه‌اندازي شده است. اين کارگروه به دنبال اين است که جايگاه‌يابي کند براي ويرايش کتاب و متون کودک و نوجوان، و حالت تشکل‌گونه‌اي شکل بگيرد و تجربه‌ها منتقل شود و فعالان شناخته شوند و کارهايشان ديده شود. وي افزود: بحث مهم ما اين است که شيوه‌نامه و راه‌نامه‌اي در اين زمينه نداريم و ناشران و ويراستاران نمي‌دانند از کدام مسير بايد بروند و در هر مسير به چه دانش‌هايي آگاه باشند، کارگروه تلاش مي‌کند اين ضعف را پوشش دهد. البته ابتدا بايد اين ضعف‌ شناسايي شود و برايش راه حلي پيدا شود و اين امر با مشارکت فعالان محقق مي‌شود. همچنين بخشي از مشکلات بايد با نقد ويرايش کتاب‌هاي و نوجوان حل شود. بين ويراستاري کتاب کودک و بزرگسال تفاوت زيادي وجود دارد به گفته صالحي، آيين ويرايش کتاب کودک و نوجوان با کتاب بزرگسال و دانشگاهي متفاوت است ولي خيلي‌ها اين‌ها را يکي مي‌دانند و فکر مي‌کنند هر ويراستاري قادر به ويراستاري کتاب‌هاي کودک و نوجوان است درحالي‌که اين‌طور نيست. ويرايش متون کودک و نوجوان نبايد به حوزه کتاب و جمله محدود شود، الان فضاي مجازي و شبکه‌هاي تلويزيوني سهم بيشتري از کتاب دارند و بايد براي اين موارد هم تدابيري بيانديشيم. زماني که اين مسير را تقويت کنيم همزمان مي‌توانيم حوزه شبکه‌هاي مجازي را هم فعال کنيم و ما امروز بايد پاسخگوي نياز کودکان و نوجوانان در بازي هاي کامپيوتري و رسانه‌ها و صدا و سيما باشيم. و تا زماني‌که اين مسائل مطرح نشود ايرادهاي زباني هم ادامه مي‌يابد. مسئولان نمي‌توانند عمق کار ويراستاران را ببينند اين ويراستار با بيان اينکه متاسفانه مسئولان ما نمي‌توانند عمق کار ما را ببينند و ما بايد ويترين را به آن‌ها نشان دهيم، گفت: ما بايد افرادي که کار درستي در اين زمينه انجام داده‌اند را به جامعه معرفي کنيم. ما از سوي انجمن ويرايش و درست‌نويسي تا به حال 240کارگاه در 17 شهر ايران براي آموزش حدود 8 هزار نفر برگزار کرده‌ايم و اميدواريم از بين آن‌ها بتوانيم افراد توانمند را شناسايي کنيم. دبير انجمن ويرايش و درست‌نويسي، همچنين گفت: نکته ديگر اين است که آيين‌نامه اهالي قلم در حال بازنگري است و يکي از بندهاي مهم ان شناسايي ويراستاران استو بي‌ترديد ويراستار کتاب کودک بايد شناسايي شود و جايگاهش ديده شود و از جايي که کتاب کودک و نوجوان جايگاه متزلزلي دارد ويراستاران اين حوزه جايگاه متزلزل‌تري دارند و بايد تدابيري انديشيده شود که خانه کتاب بتواند از ويراستاران کتاب کودک حمايت کند. صالحي اظهار اميدواري کرد که اين نشست‌ها کماکان ادامه يابد و کارگروه کانالي در شبکه‌هاي مجازي راه‌اندازي کند و هماهنگي‌هايي انجام شود و مسائلي مطرح شود و براساس آن‌ها گفت‌وگو و انتقال تجربه صورت گيرد تا کارگروه‌ها هم بتوانند اعضاي جديد را شناسايي و جذب کنند و هم از اعضاي پيشکسوت بهره‌مند شوند. و افراد پيشکسوت و باتجربه در اين حوزه شناسايي شوند و تبادل تجربيات صورت گيرد. همچنين ارتباط‌هايي با انجمن‌هاي ويرايش در خارج از کشور براي تبادل تجربيات فراهم شود. حال زبان فارسي خوب نيست مجيد راستي، از نويسندگان پيشکسوت حوزه کودک و نوجوان نيز در اين نشست با بيان اينکه حال زبان فارسي خوب نيست، گفت: زبان فارسي به قدري بي‌رمق شده که انسجام بين انسان‌ةا از بين رفته است و وقتي کسي واژه‌اي را به کار مي‌برد ممکن است برداشت‌هاي متفاوتي از آن واژه شود و هويت زبان فارسي شکسته شده است و کج‌دار و مريز راه مي‌رود. وقتي حال زبان فارسي خوب نباشد حال ما هم خوب نيست. اين نويسنده در ادامه بيان کرد: من به عنوان يک نويسنده سعي مي‌کنم نوشته‌هايم را چندين بار بخوانم و ويرايش کنم تا براي مخاطب جذاب‌تر باشد و مطلب را ويرايش شده به ناشر تحويل دهم اما همه نويسندگان اين‌طور نيستند و متن‌شان نياز به ويرايش دارد. ويراستار ادبيات کودک بايد ويراستار ادبي هم باشد. وي افزود: از سويي ويراستاري متون ترجمه هم بايد به گونه‌اي باشد که واژه‌ها صرفا از زبان خارجي به فارسي برگردانده نشوند بلکه فارسي سازي شوند و هويت زبان فارسي در متون ترجمه حفظ شود. البته در زمينه ويراستاري، آموزش افراد علاقه‌‌مند به ويراستاري نيز اهميت دارد اين افراد حتما بايد به مقوله ادبيات کودک آشنايي داشته باشند تا بتوانند تاثيرگذار باشند. و بايد بهترين‌هاي ويراستاري مشخص شوند و تجربيات‌شان منتقل شود. به گفته راستي، ما بايد از زبانما‌ن حتي در زمان محاوره هم لذت ببريم. زبان بايد ارتباط قوي بوجود آورد چون پيام ما از طريق زبان است که منتقل مي‌َشود. زبان از چيزهايي است که در معرض صدمه است و بايد به افرادي که بدون مشکل صحبت مي‌کنند احترام بگذاريم. کسي که در زبان مشکل بيشتري دارد در فکر کردن هم مشکل دارد. ويراستاران، زبان و ادبيات فارسي را درست نمي‌شناسند فريبا نباتي، نويسنده و ويراستار، نيز در اين نشست با بيان اينکه حال کل کشور ما خوب نيست و به طبع آن حال بزرگترها، بچه‌ها و کتاب و زبان فارسي هم خوب نيست، گفت: مقوله ويرايش هنوز در کشور ما جا نيفتاده است هرچند خيلي توسعه يافته است و از سال 1365 که من وارد اين حوزه شدم تا به حال حرکت‌هاي زيادي انجام شده و امروزه ويراستاران خوبي داريم اما اول بايد ببينيم تعريف ما از ويراستاري چيست؟ ويراستاري زباني کار هر کسي نيست اين نويسنده افزود: خيلي‌ از ويراستاران مي‌توانند ويرايش فني را انجام دهند اما ويراستاري زباني کار هر کسي نيست. يکي از مشکلاتي که من با دوستان نويسنده، مترجم و ويراستار داشتم اين بود که هرکدام با ويراستاري کار خودشان مشکل داشتند و نسبت به کارشان تعصب داشتند. و ويراستاراني بودند که بدون اينکه نسبت به تعصب نويسنده نسبت به اثرش خدشه‌اي وارد شود، کارش را ويراستاري مي‌کردند. بايد تلاش کنيم ويراستاري را جا بياندازيم نباتي در ادامه به افزايش هزينه‌هاي نشر پرداخت و گفت: با توجه به تورمي که در بازار نشر ايجاد شده است مساله ويرايش دچار آسيب جدي خواهد شد چون هزينه آن روي قيمت تمام شده کتاب محاسبه مي‌شود و ويراستاري سبب بالا رفتن قيمت نهايي کتاب مي‌شود و هزينه کتاب به گونه‌اي مي‌شود که مخاطب قادر به خريد کتاب نيست. بايد تلاش کنيم ويراستاري را جا بياندازيم. مهمترين مشکل ويراستاران اين است که زبان و ادبيات فارسي را درست نمي‌شناسند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد