باشگاه خبرنگاران/ اينکه چه ميزان مخاطب کتاب در کشور داريم سوالي است که پاسخ به آن مشکل است و هيچ مرجع رسمي در کشور وجود ندارد که بتواند به طور دقيق ميزان مخاطبان کتاب را نشان دهد. آنچه از ميزان فروش کتاب در نمايشگاه هاي استاني کتاب، نمايشگاه بين المللي کتاب و طرح هاي فصلي موسسه خانه کتاب ارائه مي شود ميزان هزينه اي است که صرف خريد کتاب در کشور مي شود.
اين روزها خبرهايي درباره کاهش مخاطبان کتاب پس از برگزاري نمايشگاه بين المللي کتاب تهران به گوش مي رسد مسئله اي که پس از پرس و جو از ناشران به صحت و سقم آن پي برديم.براساس شنيده ها تعداد مخاطبان کتاب پس از برگزاري نمايشگاه بين المللي کتاب تهران پنجاه درصد کاهش داشته است.
مجيد باشعور مدير مسئول نشر تايماز درباره کاهش مخاطب کتاب گفت:کاهش مخاطب کتاب مي تواند دلايل متفاوتي داشته باشد که يکي از اين دلايل قيمت بالاي کتاب است.در کنار آن سطح سواد عمومي جامعه هم در اين امر هم موثر است.
وي افزود:ميزان سطح سواد عمومي جامعه را موثرتر از قيمت بالاي کتاب در کاهش مخاطب کتاب مي دانم. متاسفانه جوانان ما سطح سواد بسيار پاييني دارند و اين افراد نمي توانند درکي از کتاب داشته باشند اگر متن تخصصي تر شود از درک مطالب ناتوان هستند و مطالب آن را نمي فهمند.
با شعور ادامه داد: استفاده از شکل هاي ديگر کتاب مانند کتاب هاي ايبوک، صوتي و الکترونيکي جاي خود را در کاهش مخاطب کتاب دارد. از سوي ديگر وقتي که جوان مي بيند مطالعه کردن يا نکردنش تاثيري در زندگي اش نمي گذارد و از کتاب خواندن نتيجه خاصي نمي گيرد و برايش سودي ندارد ديگر سراغ مطالعه نمي رود.
مدير مسئول نشر تايماز با اشاره به اينکه بايد موارد زيادي اصلاح شود تا مخاطب کتاب افزايش يابد بيان کرد: موارد زيادي از جمله سطح سواد عمومي ، سطح اقتصادي و فرهنگ جامعه بايد افزايش يابد تا به اين سطح برسيم که مخاطبان کتاب بيشتر شود. هم اکنون هر لحظه ميزان مخاطبان کتاب نسبت به قبل کمتر مي شود. شما وقتي وضعيت نشر را مدنظر قرار دهيد متوجه مي شويد وضعيت آن امسال نسبت به سال گذشته تفاوت زيادي دارد امسال ناشران حتي نمي توانند کتاب نفيس منتشر کنند چون هزينه انتشار آن بالاست.
باشعور از اينکه سال هاي گذشته با ۱۰ ميليون تومان مي توانستيم يک وانت کاغذ تهيه کنيم امسال اين ميزان به هفت تا هشت بند مي رسد، گفت: هم توليد کننده کتاب هم مصرف کننده آن با مشکل مواجه شدند.مشکل اصلي کاهش مخاطب کتاب در عرصه توليد آن نيست چون هم اکنون کتاب توليد مي شود اگر کتاب در بين مردم مصرف شود به سرعت ميزان انتشار کتاب افزايش مي يايد چون چاپخانه براي اين امر احداث شده است و نياز نداريم چاپخانه تاسيس کنيم چرا که همه ملزومات توليد کتاب آماده است و بايد در ميزان مصرف اتفاقي رخ دهد.
افزايش قيمت کتاب باعث کاهش مخاطب شده است
کامران شرفشاهي، مدير مسئول انتشارات تجلي مهر با اشاره به سلسله علت و عواملي که سبب کاهش مخاطبان کتاب مي شود، گفت: از جمله عواملي که باعث کاهش مخاطبان کتاب و تاثير در بازار نشر کشور شده است مي توان به اوضاع نابسامان اقتصادي و تورمي اشاره کرد که موجب شده است زندگي مردم از روال عادي خارج شود و بقيه دغدغه ها آرامش خاطر و وقت کافي را براي مطالعه از مردم بگيرد از سوي ديگر کاهش تعداد عناوين کتاب چاپ اولي و نبود نشاط فرهنگي در اين عرصه علت ديگري است که موجب شده اين روزها حتي پديد آورندگان کتاب هم آن انگيزه سابق را براي کار در اين زمينه نداشته باشند.
وي افزود: افزايش سرسام آور قيمت کتاب ها در پي حضور مافياي کاغذ و بازار سياهي که موجب شده است بسياري از ناشران از توليد کتاب بازبمانند و کتابفروشي هايي که در برابر هزينه هاي فراوان قدرت ايستادگي و ارائه تخفيف به مشتريانشان را ندارند و هم اکنون با کاهش مخاطبان کتاب روبه رو هستيم. مجموعه اي از عوامل دست به دست هم دادند تا به بازار کتاب کشور لطمه بزند و شرايطي ايجاد شود که بسياري از مخاطبان کتاب ترجيح داده اند به سمت رسانه ها و وسايل ديگري براي کسب اطلاعات روي بياورند امروزه بسياري از مخاطبان کتاب مي کوشند نيازهاي خود را براي کسب اطلاعات از طريق فضاي مجازي ورود کنند.
مدير مسئول انتشارات تجلي مهر با اشاره به اينکه شيوه هاي ديگري براي مطالعه جايگزين مراجعه به کتاب هاي کاغذي شده است، اظهار کرد: علاقه مندان به کتاب هنوز هم شمار بسيار بالايي را تشکيل مي دهند اين نکته حتي در کشورهاي پيشرفته هم وجود دارد و تيراژ کتاب در رقم هاي بالا و حيرت آوري در اين کشورها ديده مي شود. متاسفانه تيراژ کتاب در کشور ما به عدد و رقم ۱۰ نسخه حتي کمتر از آن از طريق چاپ ديجيتال رسيده است. اين نکته ضايعه بسيار دردناک و غم انگيزي است که از پريشاني اوضاع فرهنگي جامعه ما حکايت دارد.
بازار