
یک کتاب خوب/ فلسفه خواندن را با این کتابها شروع کنید
خبرآنلاين
بروزرسانی

خبرآنلاين/ سال ۳۷۰ قبل از ميلاد، آتن، در يک روز معمولي، مردي شوريدهحال در ميانه آگورا در حال معرکهگيري است. از شهروندان آتني سوال ميپرسد و جوابشان را با سوال ديگري ادامه ميدهد. يکي از شهروندان آتني در ميانه ميدان ميگويد: «عدالت چيز خوبي است.» بلافاصله مرد شوريده ميپرسد: «عدالت چيست؟ شرافت، فضيلت، اخلاق و وطنپرستي که از آن مدام صحبت ميکني، چيست؟»
همه اينها سوالاتي هستند که سقراط از شهروندان يوناني ميپرسيد. او از مردم ميخواست بيشتر فکر کنند. جمله معروف سقراط اين بود: «دانم که ندانم!»
فلسفه در نظر برخي از فيلسوفان بايد از دسترس مردم عادي دور باشد و براي اين حرفشان دلايل بسياري دارند. اما به همان نسبت، هستند فيلسوفاني که فلسفه را از برج عاج پايين کشيده و به متن زندگي روزمره آوردهاند. اتفاقي که موافقان و مخالفان خودش را دارد. در اين يادداشت وارد اين بحث نميشويم. اگر به اين موضوع علاقه داريد، پيشنهاد ميکنيم يادداشت مجله پوينت را با عنوان «آيا فلسفه عمومي خوب است؟» را بخوانيد.
ما در اين يادداشت تلاش ميکنيم چند کتاب براي شروع فلسفه به شما معرفي کنيم.
دنياي سوفي
سوفي دختري ۱۵ ساله است که ذهن خلاقي دارد و هميشه با دوستانش درباره موضوعات مهم بحث ميکند. او روزي نامهاي از شخص مرموزي دريافت ميکند. در نامه فقط يک سوال نوشته شده بود: «تو کيستي؟» و داستان آغاز ميشود. داستاني که در آن يوستين گردر تاريخ فلسفه را به زبان ساده براي نوجوانان گفته است. اما جذابيت کتاب براي بزرگسالان و همه کساني که به فلسفه علاقه دارند، باقي است.
يوستين گردر فارغالتحصيل رشته فلسفه، سالها در دبيرستانها به تدريس تاريخ فلسفه پرداخته است. گردر هميشه دنبال متن سادهاي بود که به کمک آنها تاريخ فلسفه را به شاگردانش ياد دهد. در نهايت خودش دست به کار شد تا کتاب «دنياي سوفي» را بنويسد. پس از انتشار کتاب بااستقبال خوبي همراه شد و تا کنون به بيش از ۵۰ زبان زندهي دنيا ترجمه شده است.
گردر در دنياي سوفي به سوالات اساسي زندگي بشر و نظرات فيلسوفان در دورههاي مختلف تاريخي ميپردازد. اين کتاب با نثر رواني که دارد، يکي از بهترين انتخابها براي شروع فلسفه و تاريخ آن است.
تسلي بخشيهاي فلسفه
عدم محبوبيت، کمپولي، ناکامي، ناتواني، قلب شکسته، سختي و رنج مشکلاتي هستند که هر انساني در زندگيش ممکن است با آنها مواجه شود. اما فلسفه چه کمکي ميتواند به ما کند. يا به عبارت ديگر فيلسوفان چه پيشنهادي براي ما دارند؟ آلن دوباتن در تسليبخشيهاي فلسفه هرکدام از اين رنجها را در فصلي جداگانه مورد بحث و بررسي قرار داده است.
دوباتن دوره دکتري فلسفه در دانشگاه هاروارد را رها کرد تا رويايش را دنبال کند. روياي آشنا کردن همه مردم دنيا با فلسفه. او شروع به نوشتن کتابهاي فلسفه به زبان ساده کرد. در سال ۲۰۰۸ نيز سازمان جديد آموزشي با نام «مدرسه زندگي» تاسيس کرد. دوباتن در کتاب تسليبخشيهاي فلسفه در شش فصل، زندگي فيلسوفان را در برابر باورهايشان قرار داد تا بتواند به خوانندههاي کتابش کمک کند با رنجهايشان کنار بيايند. فصلها ارتباطي به هم ندارند. بنابراين ميتوانيد متناسب با حال و هواي خودتان انتخاب کنيد که کدام فصل را زودتر بخوانيد. نثر کتاب روان است و هر کسي ميتواند تا پايان کتاب با آن همراه شود.
الفباي فلسفه
«فلسفه چيست؟» سوالي که پرداختن به آن به اندازه کافي براي شروع کتاب جذاب است. اين کتاب همانطور که از اسمش پيداست، قرار است ما را با الفباي فلسفه آشنا کند. نايجل واربرتون اين کتاب را در ۷ فصل نوشته است: خدا، درست و نادرست، جهان خارج، علم، ذهن و هنر. واربرتون در هر فصل به کمک سوالاتي که مطرح ميکند و شيوه پاسخ به آنها، به مخاطبش شيوه فکر کردن و فلسفيدن را نيز ياد ميدهد.
اين کتاب براي ورود به دنياي فلسفه کتاب مناسبي است. از يک طرف نويسنده با زباني ساده اهدافش را پيگيري کرده و از طرفي ديگر از کنار موضوعات به شکلي سطحي گذر نکرده و عمق مطلب را هم در نظر گرفته است. همه اينها باعث ميشود گوش دادن به اين کتاب را جدي بگيريم.
خودآموز فلسفه
مل تامپسون فيلسوف معاصر انگليسي است که کتابهاي بسياري با موضوع فلسفه نوشته است. خودآموز فلسفه کتابي است که نويسنده در ۷ فصل نوشته. اين کتاب همانطور که از نامش پيداست، قرار است به کساني کمک کند که ميخواهند به صورت خودآموز فلسفه را ياد بگيرند. اما بر عکس بسياري از کتابها که انديشه فليسوفهاي بزرگ را به صورت خلاصه و تقليل يافته بيان ميکنند، اين کتاب بر پرسشها و مفاهيم اصلي تمرکز ميکند.
فصل اول اين کتاب درباره معرفتشناسي است. در اين فصل کساني که نميدانند معرفتشناسي چيست و يا آشنايي کمي با آن دارند، با اين مفهوم آشنا ميشوند. فصل دوم درباره فلسفهي دين است. در اين بخش به استدلالهاي رد يا قبول خدا اشاره ميشود. فصل سوم درباره فلسفه ذهن است. نظريههايي مانند هوش مصنوعي، ماترياليسم و ايدهاليسم در اين فصل به صورت خلاصه آورده ميشود. فصل چهارم اين کتاب درباره فلسفه علم است. اين فصل به مباحثي نظير علم، مسائل علمي و دانشمندان ميپردازد. فلسفه اخلاق موضوع فصل بعدي اين کتاب است. سه بحث جدي در فلسفه اخلاق يعني فايدهگرايي، فضيلتگرايي و اخلاق کانتي در اين فصل بررسي شده است. فصل ششم درباره فلسفه سياسي است. مفاهيمي مانند قرارداد اجتماعي، اراده عمومي و عدالت در اين فصل بررسي شده است. فصل آخر اين کتاب درباره مفاهيم و نظريات روز فلسفه جهان است. موضوعاتي نظير اگزيستانسياليسم و پديدارشناسي در اين فصل بررسي ميشوند.
۴۲ انديشه ناب
مارک ورنون يکي از همکاران آلن دوباتن در مدرسهي زندگي است. کسي که سالها درباره موضوعاتي مانند دوستي، خداوند، معنويت و زندگي روزمره در مجلهها و روزنامههاي مختلفي از جمله گاردين مطلب نوشته است. مارک ورنون در مقدمه اين کتاب گفته:« در کتاب ۴۲ انديشه ناب، چهل و دو جملهي قصار ميآوردم از افرادي که زندگي را عميق زيستهاند، جملاتي که نقطهي آغازي خواهند بود براي کساني که در تکاپوي زيستي غنيترند.» او منبع الهامش براي نوشتن اين کتاب را فلسفه ميداند و از همان ابتدا راهش را از کتابهاي خودياري جدا کرده است.
اين کتاب به طور کلي در ۷ فصل و ۴۲ بخش نوشته شده است. زندگي شادمانه، زندگي روزمره، زندگي کاري، زندگي اجتماعي، زندگي سبزتر، زندگي بازنگريشده، پايان زندگي نام فصلهاي اين کتاب است. در هر فصل مفاهيم اصلي در قالب بخشها مورد بحث قرار گرفته است و در اين بخشها از آرا فيلسوفهاي مختلف استفاده کرده است.