بهترین‌های ادبیات انگلیسی‌زبان در ۲۰۱۹؛ داستان بلند، کوتاه و ترجمه

ايرنا/ ادبيات داستاني انگليسي‌زبان در سال روبه پايان ۲۰۱۹، هم ميزبان آثار شاخصي از نويسندگان پيشکسوت بود و هم شاهد تولد نويسندگان جديد که در ادامه به بهترين‌هاي آن در شاخه‌هاي داستان بلند، داستان کوتاه و ترجمه نگاهي‌ مي‌کنيم. سال ميلادي ۲۰۱۹ رو به پايان است و تعطيلات پايان سال از روز شکرگزاري (چهارمين پنجشنبه ماه نوامبر، اواسط آذر) و تولد ميلاد مسيح و آغاز سال نوي ميلادي (اواخر ماه دسامبر، اواخر آذر و دي) يا سررسيده‌اند يا به‌زودي مي‌رسند. نگاهي به روزهايي که گذشت و دستاوردهاي آن، سنتي ديرين نه‌ فقط در ادارات و شرکت‌ها و کارخانجات که در رسانه‌ها و روزنامه‌ها و آنهم در حوزه‌هاي مختلف؛ از جمله کتاب و ادبيات است. بر همين سبک و سياق صفحات فرهنگ و هنر روزنامه‌هاي مختلف انگليسي‌زبان در هر دوسوي آتلانتيک از نيويورک‌تايمز گرفته تا گاردين فهرستي از بهترين کتاب‌هاي منتشرشده سال ۲۰۱۹ خود را به انتخاب خبرنگاران، منتقدان و نويسندگان در همين روزها معرفي مي‌کنند. اين فهرست گاه شامل طبقه‌بندي‌هاي مختلف؛ از جمله بهترين‌هاي ادبيات کودک، بهترين‌هاي علمي تخيلي يا نظاير آن نيز مي‌شود. در اين فهرست‌ها که هم عناوين مشترک در آنها هست و هم عناويني که در جوايز ادبي سال ۲۰۱۹ مطرح شدند و هم گاه نام‌هاي ناشناس، مي‌توان نبض دنياي ادبيات را در آن سوي آب‌ها تا حدي گرفت و جزر و مدهايش را شناخت، ضمن اينکه آثار جديد نويسندگان پيشکسوت يا نويسندگان تازه‌وارد را به ما معرفي مي‌کند. روزنامه انگليسي گاردين نيز مطابق هر سال در گزارشي به بهترين‌هاي ادبيات داستاني سال ۲۰۱۹ با چند نقسيم‌بندي مشخص پرداخته است؛ کتاب‌هاي داستان بلند انگليسي‌زبان منتشرشده در انگليس، در آمريکا، داستان کوتاه (از هر دو کشور) و کتاب‌هاي ترجمه شده به انگليسي. از آنجا که بيشتر آثار اين فهرست هنوز به فارسي ترجمه نشده اند، اسامي کتاب‌ها و نويسندگان و مترجمان ضمن اينکه به فارسي در متن آمده، به اصل انگليسي نيز آورده شده تا کار يافتن اصل اثر براي مترجمان، نويسندگان و علاقمندان به ادبيات انگليسي راحت‌تر باشد، ضمن اينکه در ترجمه و خواندن اسامي خوانندگان را به اشتباه ننداخته باشيم. سال دوتايي‌هاي ادبيات؛ نوبل، بوکر و ديگران روزنامه انگليسي گاردين در اين مطلب به قلم جانشين دبير ادبيات اين روزنامه، سال گذشته را سال دوتايي‌ها در عرصه ادبيات نام‌گذاري کرده است؛ دو برنده براي جايزه نوبل ادبيات (البته در واقع يک برنده براي هر سال که چون سال ۲۰۱۸ اين جايزه داده نشده بود، امسال نام دو نفر اعلام شد)، دو برنده جايزه بوکر و حتي دو کتاب توسط يان مک‌اوان Ian McEwan نويسنده نام‌آشناي انگليسي منتشر شد. آکادمي سوئد، به عنوان مسئول برنده جايزه نوبل که سال گذشته به دليل رسوايي‌ها برنده‌اي را براي اين جايزه انتخاب نکرده و وعده کرده بود در سال جاري به آثار ادبي نوشته شده فراتر از مرزهاي جغرافيايي اروپا نيز نظري بيافکند؛ اين جايزه را به دو نويسنده لهستاني اولگا توکارچوک و اتريشي پيتر هانتکه دادند و جايزه بوکر نصيب برناردين اواريستو نويسنده کتاب زن، دختر و ديگران و مارگارت آتوود براي ادامه کتاب داستان‌هاي نديمه به نام وصايا شد. اگر تاريخ امروز و در سال ۲۰۱۹، شبيه سرسرايي مملو از آينه بود و مهم ترين اتقاق روز يک تصادف خودرو، کتاب مردي که همه چيز را ديد The Man Who Saw Everything نوشته دبورا لوي Deborah Levy؛ نويسنده انگليسي که در سال ۲۰۱۲ با کتاب خانه شنا در فهرست کوتاه جايزه بوکر قرار داشت، معماگونه از يک مرد در دو زمان متفاوت با دو تصادف خودرو رماني بود که حتما بايد مي خوانديم. داستاني که در آن سائول (قهرمان داستان) اواخر دهه ۸۰ ميلادي براي ادامه تحصيل به برلين شرقي مي رود که در ادامه زندگي بايد با تبعات ‌آن کنار بيايد. وي همه نوع استبدادي را از استبداد حکومتي تا خانوادگي و ديگر تجربه مي کند. لوي در اين داستان مرزهاي روايت متعارف را براي واکاوي جايگاه فرد و شايستگي‌ها و تقصيرهايش را در تاريخ درمي‌نوردد. گاه‌شمار تاريخ در کتاب بهشت‌ها The Heavens نوشته ساندرا نيومن Sandra Newman به همين شکل متزلزل است؛ کتابي که شخصيت زن در آن، دو هويت و موجوديت دارد و يک روز به عنوان بانوي سياه‌پوش در غزلواره‌هاي شکسپير در انگليس دوران رنسانس از خواب برمي خيزد و روز ديگر به عنوان زني در قرن بيست و يکم و در نيويورک، آيا کارهاي وي واقعا مي تواند بر روند رويدادهاي جهان يکصدسال بعد تاثير بگذارد. قدرت اسطوره‌سازي کتاب آخر مارک هادن Mark Haddon به نام گرازماهي The Porpoiseرا به بهترين اثر وي تاکنون تبديل مي کند. کتاب گزارماهي به عنوان رمان مهيج و پيش‌برنده‌اي با موضوع سوءاستفاده در ميان افراد بسيار ثروتمند آغاز شده و به رمان ماجراجويي کلاسيک ادامه مي‌يابد که داستان پريکلس سردار آتني را با نثري وهمناک اما شفاف يادآوري مي‌کند. مکس پورتر Max Porter در دومين رمانش بعد از اثر تحسين شده غم بال و پر دارد، واقعيت و فانتزي را در هم مي‌آميزد؛ لني Lanny به عنوان نجواگري معاصر و در همان حال صداي روحي از عمق زمان برمي‌خيزد و سقوط مي‌کند تا داستان پسري خارق العاده را در يک روستاي معمولي انگليسي نزديک لندن و در قرن بيست‌ويکم بيان کند. جيمز ميک James Meek زمان را به عقب و انگليس قرن چهاردهم مي‌برد، تا عرضه شاهکار علمي و ادبي خود را از در آميختن آن با روايت داستاني روايت کند. کتاب به سوي کاله، در زماني معمول To Calais, in Ordinary Time به زباني شبيه زبان کشيشها، دربار، روستايي انگليسي دوران ميانه نوشته شده و عده اي مسافر را در سايه همه‌گيري طاعون دنبال مي‌کند. تصويري که کتاب از مشکلات فردي در پس زمينه‌اي از چشم انداز پايان دنيا ارائه مي دهد، يادآور رويدادهاي امروز از بحران اقليم تا برگزيت است. رابرت هريس Robert Harris نيز در کتاب خواب دوم The Second Sleep، دنيايي نيمه‌قرون وسطايي را تصوير مي کند براي بيان نوعي برداشت شگفت انگيز در مورد شکنندگي تمدن. زمان در اين اثر سال ۱۴۶۸ ميلادي است و کشيشي جوان در حال جست وجو براي دست‌ساخته‌هاي انساني باستان. آلي اسميت Ali Smith هم در سال گذشته بالاخره به سومين جلد از کتاب سه‌گانه فصلي اش به نام بهار Spring رسيد، وي در اين کتاب که دنباله پاييز (۲۰۱۶) و زمستان (۲۰۱۷) تعابير جديدي از سرخط اخبار با استفاده از فيلترهاي هنر و تاريخ ارائه مي دهد. اسميت نيز مانند هودن از اسطوره مناسب پريکلس الهام گرفته است؛ حکايتي مناسب دوران مهاجرت‌هاي جهاني شده. وي در کتاب بهار از اين حکايت به عنوان زمينه‌اي براي بيان داستاني معمول در مورد کاستن از فرصت‌ها و گسترش بي عدالتي استفاده مي‌کند که در ضمن به دليل سياست‌هاي جاري مهاجرتي انگليس نيز وضعيت مشابه را يادآوري مي‌کند. اثر سدي جونز Sadie Jones به نام مارها The Snakes، رماني روان‌شناختي (سايکو) در مورد حرص و طمع، سوءاستفاده و شايستگي است؛ داستاني هشداردهنده و تريلري سياه تا پايان. ادبيات داستاني در آمريکا نيز امسال سال متفاوتي را گذراند؛ تاياري جونز Tayari Jones جايزه ادبيات داستاني زنان را براي داستان يک ازدواج آمريکايي An American Marriage از آن خود کرد، داستاني در مورد نابودي زندگي رنگين‌پوستان طبقه متوسط آمريکا به دليل نژادپرستي ساختاري، همچنين داستاني از لوسي المان Lucy Ellmann نويسنده انگليسي‌ آمريکايي‌تبار جايزه گلداسميت (جايزه‌اي مختص داستان‌هاي ساختارشکن) را براي کتاب يکهزارصفحه‌اي خود به نام اردک‌ها: نيوبري‌پورت Ducks, Newburyport در نقد آمريکاي تحت رياست جمهوري ترامپ و افول مادرانگي دنيا برد. اين کتاب که در فهرست کوتاه جوايز بوکر نيز بود، با تکنيک جريان سريال ذهن نوشته شده است و در واقع يک جمله بلند است که هزار صفحه به طول مي‌انجامد. وي که از دنياي روزنامه نگاري به نويسندگي آمده است، براي اولين اثر خود به نام دِسرهاي شيرين (۱۹۸۸) برنده بهترين داستان روزنامه گاردين شد، وقتي براي صفحه هنر مجله تايمز مطلب مي‌نوشت. بن لرنر Ben Lerner نويسنده نسبتا تازه‌کار، نيز در سال ۲۰۱۹ ميلادي خود را با رمان چندلايه‌اي مدرسه توپکا The Topeka School، در جست و جوي مردانگي، قدرت و صدايي در دهه ۹۰ ميلادي و اکنون مطرح کرد. درون‌سرزمين Inland دومين رمان تي اوبرشت Téa Obrecht که بعد از مدت‌ها انتظار به علاقه‌مندان آثار اين نويسنده تقديم شد و به بازار آمد، بازاختراعي هوشمندانه از رمان وسترن است، در حاليکه دومين قسمت از رمان قطار زيرزميني The Underground Railroad به نام پسران نيکل The Nickel Boys نوشته کولسون وايت‌هد Colson Whitehead خشونت نژادي شديد در مراکز اصلاح و تربيت سده نوزدهم آمريکا را برملا مي‌کند. در مورد داستان کوتاه نيز بحث داغي در مورد بهترين مجموعه داستان کوتاه وجود داشت؛ به ويژه با انتشار دو اثر يکي خانه خوب Sweet Home نوشته وندي ارسکين Wendy Erskine و جوليا ارمفيلد Julia Armfield به نام نمک آرام Salt Slow. همه منتظر اثري از کريستن روپنيان Kristen Roupenian نويسنده داستان کوتاه کت پرسون Cat Person، بودند. داستاني که ابتدا در سال ۲۰۱۷ ميلادي براي اولين بار در مجله نيويورکر منتشر شد و به سرعت در فضاي مجازي پربيننده. اولين مجموعه داستان کوتاه روپنيان به نام مي‌داني چه را مي‌خواهي You Know You Want This نيز در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، اثري که به داستان‌هاي ترسناک گوتيک شباهت داشت. ملکه داستان هاي کوتاه سياه سارا هال Sarah Hall داستان‌هاي شگفت‌انگيز و باورناپذير زيادي با پايان‌هاي پيش‌بيني نشده در مورد مرگ، زندگي و روابط جنسي در مسافر ناگهان Sudden Traveller نوشت. اولين مجموعه داستان کوتاه زدي اسميت Zadie Smith به نام اتحاد بزرگ Grand Union گلچيني از آثار دو دهه اخير اوست، اسميت که با انتشار اولين رمانش در سال ۲۰۰۰ به نام دندان سفيد توانست در فضاي ادبيات معاصر انگليسي‌زبان مطرح شود، از سپتامبر همان سال در دانشکده ادبيات خلاق دانشگاه نيويورک درس مي‌دهد همچنين با نشريات ادبي در زمينه نقد کتاب مانند مجله هارپر و دوماهنامه نقد کتاب نيويورک نيز همکاري دارد. اردک تو، اردک من است Your Duck Is My Duck اثري از دبورا آيزنبرگ Deborah Eisenberg است که بعد از ۱۲ سال از آخرين اثرش و به عنوان پنجمين مجموعه داستان کوتاه از وي منتشر شد. آيزنبرگ که بسياري نشريات ادبي از جمله نقد کتاب نيويورک يکي از مهم ترين نويسندگان داستان کوتاه زنده نام گرفته، براي نوشتن هر داستان کوتاه حدودا يک سال وقت مي‌گذارد. ادبيات داستاني انگليس در زمينه ترجمه نيز سال درخشاني را داشت و يکي از بهترين آثار ترجمه شده به زبان انگليسي وصيت نامه و استشهاد Will and Testament نوشته ويکدس يوخه Vigdis Hjorth شاعر نروژي به ترجمه شارلوت برسلاند Charlotte Barslund در اين سال منتشر شد. اين اثر داستاني از سوءاستفاده و بدرفتاري، ميراث به جاي مانده و جنگ بر سر حقيقت بين گروهي از خانواده هاي اشراف نروژي؛ واکاوي خودانگاره هاي فردي و ملي و شيوه نزديک شدن نويسنده به آنها مي نويسد و با روايتي تودرتو مخاطب را درگير مي‌کند. مرگ کار سختي است Death Is Hard Work نوشته خالد خليفه Khaled Khalifa رمان‌نويس سوريه‌اي به ترجمه لري پريس Leri Price، داستاني جاده‌اي در پس زمينه بحران داخلي سوريه از ديگر آثار مطرح سال ۲۰۱۹ ميلادي بود. رمان ديگر تقاطع Crossing نوشته پاجتيم استاتوويچ Pajtim Statovci نويسنده ۲۹ ساله فنلاندي بوسنيايي تبار به ترجمه ديويد هاکستون David Hackston که در جست وجوي معناي مهاجرت، جنسيت و هنر کشف خود يافتن از طريق تغيير شخصيت يک جوان اهل آلباني است. همچنين جايزه من بوکر بين‌المللي امسال براي اولين بار به يک نويسنده زن عرب اهل اردن به نام يوخا الهارثي Jokha Alharth براي اثري به نام اجرام آسماني Celestial Bodies داده شد که توسط مرلين بوث Marilyn Booth ترجمه شده و داستان حماسي خانواده‌اي است که ميراث برده‌داري را در آن به نمايش مي‌آيد. سه گانه کپنهاکي Copenhagen Trilogy ديگر اثري است که امسال به انگليسي ترجمه شد، اين اثر که توسط تينا نانالي و مايکل فاوالا گلدمن Tiina Nunnally and Michael Favala Goldman به انگليسي برگردانده شده داستان و سرگذشت خودنوشت تو ديلسون Tove Ditlevsen شاعر دانمارکي (۱۹۱۷ تا ۱۹۷۶) است. ديلسون که شاعري مطرح در نيمه دوم قرن بيستم در دانمارک بود، در اين اثر بدون ترس روايتي از زندگي سخت و خلاقانه رمانتيک خود را از گرفتاري به مصرف مواد مخدر تا روزگار بهبود در سه جلد به نام‌هاي کودکي، جواني و وابستگي ترسيم کرده است. کتاب استالينگراد Stalingrad نوشته واسيلي گراسمن (۱۹۰۵ تا ۱۹۶۴) نويسنده و روزنامه‌نگار روس به عنوان پيش درامدي به ديگر اثر او به نام زندگي و سرنوشت Life and Fate که پيشتر ترجمه شده، به ترجمه رابرت و اليزابت شندلر Robert and Elizabeth Chandler نيز اثر ارزشمندي بود. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد