کاست‌های قصه‌گو از «خانم حنا» تا «علیمردان خان»

خراسان/ «يکي بود، يکي نبود، غير از خدا هيچ‌کس نبود» ما را پرتاب مي‌کند به روزهايي که تنها دغدغه‌مان شنيدن قصه شب از زبان پدربزرگ و مادربزرگ يا پدر و مادرمان بود؛ روزهايي که دوست داشتيم در دنياي قصه‌هاي شيرين غرق شويم و خودمان را به جاي شخصيت‌هاي قصه‌ بگذاريم. کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان قرار است از 26 تا 30 آذر ميزبان برگزاري بيست و دومين جشنواره بين‌المللي قصه‌گويي با شرکت 17 هزار قصه‌گو از سراسر ايران و چهار کشور خارجي باشد. به همين بهانه در اين نوشته به سراغ معرفي چند نوار قصه نوستالژي و محبوب بچه‌هاي ديروز رفته‌ايم. جن پينه‌دوز «سازمان انتشار مجموعه داستان‌هاي ناطق آموزشي، نهمين برنامه هنري و آموزنده خود را تقديم مي‌کند: جن پينه‌دوز». اين نوار قصه بيش از 40 سال پيش توسط مؤسسه سوپر اسکوپ که در انحصار شرکت «48 داستان» بود، توليد شد. نويسنده «جن پينه‌دوز» عليرضا اکبريان بود که با صداپيشگي هنرمنداني از جمله پري هاشمي، مرتضي احمدي و کنعان کياني اجرا شد. «جن پينه‌دوز» روايت کفاشي فقير به همراه همسرش است که فقط مي‌توانست براي دوختن يک جفت کفش، چرم بخرد. تا اين که دو تا آدم کوتوله به کمکش مي‌آيند و به اين ترتيب وضع مالي کفاش و همسرش سکه مي‌شود. حسن و خانم حنا نوار قصه «حسن و خانم حنا» اين‌طور شروع مي‎‌شود: «يکي بود يکي نبود. غير از خدا هيچ کس نبود. سال‌ها پيش توي يه ده کوچيک پسر کوچولويي با مادرش زندگي مي کرد که اسمش حسن بود. اونا خيلي فقير بودند و از مال دنيا فقط يک گاو داشتند که چون حنايي رنگ بود، حسن، خانم حنا صداش مي‌کرد». اين قصه موزيکال، اوايل دهه 60 از سوي شرکت قصه‌گو، متعلق به انتشارات بيتا وارد بازار شد. «حسن و خانم حنا» بر اساس داستان «جک و لوبياي سحرآميز» و توسط فاطمه ابطحي کاملاً ايرانيزه شد. صداپيشگان اين قصه از اين قرار بودند: گيتا خاکپور در نقش حسن، سودابه گوهري در نقش مادر حسن. عليمردان خان «داشت عباسقلي خان پسري، پسر بي‌ادب و بي‌هنري، اسم او بود عليمردان خان، اهل منزل ز دستش به امان...». اين سرآغاز يکي از محبوب‌ترين نوار قصه‌هاي کودکان قديم است؛ داستان پسري لوس و از خود راضي که خانواده‌اي ثروتمند داشت. اصل داستان عليمردان خان، از ايرج ميرزا، شاعر عصر مشروطه است و کسي دقيقاً نمي‌داند که ايرج ميرزا اين شخصيت را بر اساس واقعيت‌هاي تاريخي خلق کرده يا کاملاً زاييده ذهن اوست. نوار کاست «عليمردان خان» به سرپرستي عليرضا اکبريان پس از انقلاب روانه بازار شد. پينوکيو يکي ديگر از محصولات محبوب سازمان فرهنگي و انتشاراتي 48 داستان، نوار قصه موزيکال «پينوکيو» با هنرمندي صداپيشگاني مانند مرتضي احمدي در نقش روباه مکار بود. گوينده اين نوار قصه در ابتدا خطاب به بچه‌هاي عزيز مي‌گويد: «توجه شما رو به اولين قسمت سريال «ماجراهاي پينوکيو، گربه نره، آقا روباه و جينو» جلب مي‌کنيم» و بعد داستان که به طرز هنرمندانه‌اي با عناصر و مؤلفه‌هاي ايراني همراه شده، اين‌طور شروع مي‌شود: «روزي از روزاي دور، دو تا موذي، دو تا ناجور، يکي گربه لجباز، يکي روباه کلک‌ساز، شدند با هم در يک لحظه دمساز...». ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد