بررسی آثار ایرانی با نظریه "تک اسطوره"

ايبنا/ «اسطوره و اسطوره شناسي نزد جوزف کمبل» تاليف بهمن نامورمطلق و بهروز عوض‌پور توسط نشر موغام تبريز منتشر شد. در اين کتاب زندگي و نظريه‌هاي جوزف کمبل بويژه مبحث تک اسطوره بررسي و تحليل شده است. نشر موغام تبريز کتاب «اسطوره و اسطوره‌شناسي نزد جوزف کمبل» اثر بهمن نامورمطلق و بهروز عوض‌پور را با شمارگان هزار نسخه، ۲۱۸ صفحه و بهاي ۴۵ هزار تومان منتشر کرد. نامورمطلق يکي از نخستين کساني است که پژوهش‌ها و مطالعات اسطوره شناسي با رويکرد اسطوره کاوي را در ايران رواج داد. کمبل اسطوره شناس سرشناس آمريکايي است که آثار او از جمله «زندگي در سايه»، «اساطير مشرق زمين: پژوهشي در باب سير تکامل انديشه آدمي»، «زندگي در سايه اساطير»، تو، «آن هستي: دگرديسي در استعاره‌هاي ديني» و کتاب گفت‌وگوي بيل مويرز با او يعني «قدرت اسطوره» در ايران ترجمه و منتشر شده‌اند. «اسطوره و اسطوره‌شناسي نزد جوزف کمبل» سه بخش دارد که عناوين آن به ترتيب به اين شرح است: «شخصيت علمي جوزف کمبل و شکل‌گيري آن»، «اسطوره‌شناسي جوزف کمبل و شکل‌گيري آن» و «نمونه‌هاي کاربردي». نامورمطلق و عوض پور در بخش نخست کتاب به تبيين شخصيت علمي کمبل و همچنين نحوه‌ شکل‌گيري و خاستگاه‌هاي نظام فکري‌اش پرداخته و از اين راه زمينه‌ لازم را براي مطالعه‌ آراء و نظريه‌هاي او فراهم آورده‌اند. اين بخش سه فصل دارد: «روش تطبيقي»، «ساخت گرايي» و «عرفان شرقي». نويسندگان در بخش دوم کتاب با تدقيق در جميع آراء و آثار متعدد و متنوع جوزف کمبل، در گام نخست به تبيين اسطوره در نزد اين اسطوره‌شناس مي‌پردازند. پس از معين کردن تعريف اسطوره نزد کمبل، در گام بعدي اسطوره‌شناسي در منظومه فکري اين متفکر بررسي مي‌شود. ابن بخش چهار فصل دارد: «اسطوره»، «اسطوره شناسي» (شامل دو قسمت ديگر اسطوره شناسي تطبيقي و اسطوره شناسي ساخت گرا)، «اسطوره شناسي تطبيقيِ ساخت گرا: تک اسطوره» (همچنين شامل قسمت‌هاي؛ قهرمان و سفر قهرمان) و «نقد اسطوره شناسي تطبيقيِ ساخت گرا: تک اسطوره». بخش سوم (انتهايي) کتاب «نمونه‌هاي کاربردي» نام دارد. نامورمطلق مانند عموم آثار تئوريک خود، در بخش انتهايي اين کتاب نيز مباحث نظري را در مقام عمل به کار گرفته است. بر اين اساس او تمامي توان و قابليت‌هاي عملياتي و اجرايي نظريه «تک اسطوره‌» جوزف کمبل را در حيطه‌ ادبيات و هنر وارد کرده است. اين کار باعث مي‌شود تا نظريه آسان‌تر مفهوم شود. همچنين او براي بومي سازي نظريه آثار ايراني را نيز با آن تحليل کرده است، کاري که در ديگر آثار تئوريک خود نيز آن را انجام داده بود. رمان «سووشون» سيمين دانشور، فيلم «زني به نام نيکيتا» اثر لوک بسون، «رساله الطير» ابن سينا و «آرامگاه شاه نعمت الله ولي» آثاري هستند که در بخش انتهايي کتاب با استفاده از نظريه تک اسطوره تحليل شده‌اند. بهمن نامورمطلق يکي از چهره‌هاي شناخته شده در حوزه نقد و نظريه‌پردازي فرهنگي است. او عضو هيأت علمي دانشگاه شهيد بهشتي است و هم‌اکنون نيز سرپرستي دانشگاه استاد فرشچيان را بر عهده دارد. نامورمطلق پيشتر در سمت معاونت صنايع دستي و هنرهاي سنتي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، به خدمت اشتغال داشت. «اسطوره‌کاوي عشق در فرهنگ ايراني»، «درآمدي بر اسطوره شناسي؛ نظريه‌ها و کاربردها»، «درآمدي بر بينامتنيت»، «بينامتنيت: از ساختارگرايي تا پسامدرنيسم»، «اسطوره و اسطوره‌شناسي نزد ژرژ دو مزيل»، «اسطوره و اسطوره‌شناسي نزد نورتروپ فراي»، «اسطوره و اسطوره شناسي نزد ماکس مولر» و «اسطوره شهر اصفهان» عناوين شماري از مهم‌ترين تاليفات بهمن نامورمطلق است. کتاب «اسطوره کاوي عشق در فرهنگ ايراني» نيز سال گذشته (۱۳۹۸) در دسترس مخاطبان قرار گرفت. اين کتاب ۱۴ بخش عمده دارد که به ۱۴ مدل روابط عاطفي و عاشقانه از اسطوره‌هاي کهن تا نمونه‌هاي امروزيني که تصويري اساطيري دارند، مي‌پردازد. کتاب با مبحث مهم «تصوير عشق در فرهنگ ايراني» آغاز مي‌شود. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد