آنچه کودکان را پای کتاب‌های داستان میخکوب می‌کند

ايسنا/ ادبيات کودک و نوجوان در ايران هنوز راه زيادي براي طي کردن دارد، راهي که بايد متناسب با نسل امروز و براساس نيازها و علائق آنان باشد، اين دنياي بزرگ براي تربيت درست کودکان نياز به قصه‌هاي اصيل متناسب با فرهنگمان دارد. سالروز درگذشت مهدي آذر يزدي در تقويم رسمي کشور به عنوان روز ملي ادبيات کودک و نوجوان نامگذاري شده است. اين ادبيات هنوز در ايران جوان است، اما اگر به فرهنگ و دين خود بنگريم، مي‌بينيم که زياد هم جوان نيست و پيشينه‌اي طولاني دارد، اما هنور راه زيادي در پيش است. اکنون که در دنياي مجازي غرق شده‌ايم، شايد اين دنيا بر روي زندگي و نحوه تربيت کودکانمان نيز تاثير گذاشته است، اکنون بيشتر مادران از نرم‌افزارهاي موبايلي براي ارائه مطالب به کودکان خود بهره مي‌برند اما اين دنيا نبايد بگذارد از کتاب خواندن براي کودکانمان دور شويم. خواندن نمايشنامه، اجراي آن و خواندن قصه‌هاي کهن که با فرهنگ ايراني، اسلامي متناسب است، مي‌تواند در تربيت کودکان بسيار اثرگذار باشد، امري که شايد براي کودکان نسل امروز بيگانه باشد. اکنون بيشتر پدران و مادران به علت مشغله زياد از خواندن کتاب براي فرزندان خود دور شده‌اند و کودکان نيز بيشتر اوقات خود را در فضاي مجازي و سر در گوشي مي‌گذرانند، در اين فضا محتواهايي خارج از سن خود دريافت مي‌کنند و از تربيت اصلي خود دور مي‌شوند. اگر بگوييم ايرانيان از قديم به امر تربيت کودک توجه ويژه‌اي قائل بوده‌اند و آن‌ را يکي از وظايف مهم والدين مي‌دانسته‌اند، اما با وجود اين سابقه شايد هنوز به فصل مشترکي درباره کودک و نوجوان نرسيده‌ايم، همانگونه که در ساخت فيلم‌هايي متناسب اين سن نيز هنوز رشد لازم را نکرده‌ايم. خلاء محتواهاي کودکانه در فضاي مجازي احمدي، يکي از مادران در گفت‌وگو با ايسنا اظهار کرد: همواره براي فرزندان خردسالم دنبال اين هستم که به سمت کتاب‌هايي بروم که با ادبيات ايراني ـ اسلامي و فرهنگ زندگي ما متناسب است. وي افزود: کتاب‌هاي متناسب با فرهنگ ايراني به راحتي در بازار موجود است، اما در حوزه فضاي مجازي، محتواهاي ايراني ـ اسلامي زيادي وجود ندارد. وي بيان کرد: فضاي مجازي با وجود اينکه بسيار گسترده شده، اما در حوزه محتواهاي کودک متناسب با فرهنگ ايراني فضا و تنوع زيادي وجود ندارد. اين مادر اظهار کرد: براي کودکانم گاهي اوقات از نرم‌افزارهاي قصه موبايلي بهره مي‌برم، اما تنوع زيادي در اين حوزه وجود ندارد. احمدي ادامه داد: به نظر من، فضاي مجازي نتوانسته در حوزه داستان‌هاي کودکانه موفق باشد چرا که همواره ما مي‌ترسيم کودکان و نوجوانان خود را در اين فضا تنها بگذاريم در حال که اگر محتواهاي مفيد متناسب در آن وجود داشته باشد، ديگر اين ترس وجود نخواهد داشت. کودکان به جذابيت داستان‌ها نياز دارند خسروي، يکي ديگر از مادران نيز به ايسنا گفت: سعي مي‌کنم هرشب براي کودکانم کتاب داستان بخوانم، اما گاهي اوقات داستان‌ها از محتواي متناسب برخوردار نيستند. وي افزود: براي کودکانم بيشتر از کتب با فرهنگ ايراني بهره مي‌برم، اما بيشتر کتاب‌ها جذابيت لازم تصويري و متني را براي کودک ندارند. اين مادر با بيان اينکه پايان بيشتر اين داستان‌ها جذابيت، گيرايي و پندآموزي لازم را براي کودکان ندارند، افزود: اميدواريم نويسندگان جذابيت و تناسب سني را براي کودکان درنظر گيرند. ويژگي‌هاي تاليف براي کودکان چيست؟ فاطمه حسيني‌فر، کارشناسي ارشد روان شناسي تربيتي در گفت‌وگو با ايسنا اظهار کرد: اکنون تنوع زيادي در بازار کتاب کودک وجود دارد و نويسنده‌هاي بسياري در اين حوزه فعال هستند. اين مشاور کودک با بيان اينکه در حوزه معارف ديني و اسلامي کتب زيادي در حوزه کودک و نوجوان وجود دارد که قوي يا ضعيف هستند، بيان کرد: داستان‌ها تا حدي مهم هستند که قرآن که معجزه الهي است، در قالب قصه‌ها بيان شده و به احسن القصص معروف است. حسيني فر ادامه داد: متاسفانه بازنويسي‌هاي قوي از داستان‌هاي قرآني بسيار کم وجود دارد و در اين حوزه اگر بازنويسي‌هاي قوي متناسب با کودک امروز وجود داشته و در اختيار کودکان و خانواده‌ها قرار گيرد، بازخورد خوبي خواهد داشت. اين کارشناس قصه و بازي ادامه داد: به طور مثال کتاب آقاي مهدي آذر يزدي که بازنويسي داستان‌هاي قرآن را انجام داده‌اند، بسيار مي‌تواند براي کودکان مفيد باشد. وي با اشاره به ويژگي‌هاي ادبيات کودک و نوجوان، افزود: در ابتدا هرگونه مکتوباتي که براي کودک و نوجوان تاليف مي‌شود بايد از مولفه‌هايي متناسب با نسل امروز برخوردار باشد. اين مشاور کودک بيان کرد: اين تاليفات بايد متناسب با سن و شرايط محيطي کودکان و نوجوانان باشد؛ به عنوان مثال قصه‌هايي شايد در برهه‌اي از زمان متناسب با کودکان آن زمان بوده، اما مناسب کودکان امروز نيست چرا که کودکان اين نسل، تفکر و نيازهاي متفاوتي با نسل‌هاي پيشين خود دارند. حسيني فر ادامه داد: تجربه و دانش نشان داده وقتي فردي از کودکي با قصه‌هاي اصيل پرورش مي‌يابد از مهارت‌هاي اجتماعي و گفتاري بيشتري برخوردار است، از اين رو انتخاب قصه‌هاي به جا و مناسب و ارائه آن به کودکان رسالت مهمي به دوش اولياي تربيتي است. وي افزود: هر چند در دنيا با قصه‌ها و افسانه‌هاي اصيل بسياري مواجه هستيم، اما به نظر مي‌رسد در کنار آن‌ها انتخاب قصه‌هايي که با فرهنگ ايراني- اسلامي همخواني داشته باشد در اولويت است. از کرونا براي انس با کتاب بهره ببريم اين کارشناس ارشد روان شناسي تربيتي تصريح کرد: در شرايط کرونا که خانواده‌ها بيشتر اوقات خود را در منزل مي‌گذرانند، ممکن است اين شرايط باعث خسته شدن کودکان شود، اما فرصت خوبي براي انس با کتاب است. حسيني فر يادآور شد: والدين مي‌توانند از اين فرصت بهره برده و آن را مديريت کنند و در اين شرايط که مجبور به حضور طولاني مدت در خانه هستند، کتاب‌هاي جذاب براي کودکان خود بخوانند. وي خاطرنشان کرد: والدين لازم است خواندن کتاب را با بازي توام کنند چراکه به اين شيوه مطالب بيشتر در ذهن کودک خواهد ماند. کودکان، قشر مهمي از جامعه هستند، چراکه انسان‌هاي فرداي جامعه به تربيت امروز آنان بستگي دارد، ما مي‌توانيم با بهره گيري از اصول درست تربيتي و استفاده از کتب متناسب با فرهنگ زندگي خود از آنان انسان‌هايي متمدن بسازيم يا با بي توجهي، خشم و دنيايي از ناملايمات را در وجود آنان براي بزرگسالي ذخيره کنيم. انتخاب با خود ماست.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar