آخرين خبر/ قدم زدن ميان غرفههاي نمايشگاه کتاب هميشه لذتبخش است. بودن در ميان آنهمه کتاب هميشه موجب ايجاد حسي بسيار خوب و مثبت ميشود. ديدن کتابهايي که ميتواند ما را براي مدتي از اين جهان جدا کند و به سفري تازه ببرد، بهترين لحظات را براي ما رقم ميزند. اما گويا امسال از اين لذت محروم خواهيم بود...
خبرهاي بد براي نمايشگاه کتاب تهران در سال 99
محسن جوادي، معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، از عدم برگزاري نمايشگاه کتاب تهران در سال جاري خبر داد.
رئيس نمايشگاه کتاب تهران ادامه داد: چيزي به عنوان نمايشگاه کتاب تهران که شامل همه بخشها باشد و ناشران به دور هم جمع شوند و مخاطبان از آن بازديد داشته باشند، برگزار نخواهد شد.
جوادي گفت: برنامههاي ديگري به عنوان جايگزين تدارک ديده خواهد شد که به زودي در اين زمينه اطلاعرساني خواهيم کرد.
پيش از اين وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تصميمگيري درباره برگزاري نمايشگاه کتاب تهران را به ستاد مقابله با کرونا واگذار و پيشنهاد برگزاري آن براي دوره زماني مرداد تا مهر را مطرح کرده بود.
چه پيشنهادهايي به عنوان جايگزينهاي نمايشگاه کتاب داريم؟
گفتني است ايوب دهقان کار،مديرعامل موسسه فراگير معاونت امور فرهنگي، در برنامه تقاطع فرهنگ گفته است: ما در سال ۹۹ حتما يک نمايشگاه مجازي خواهيم داشت، اما اين رويداد جايگزين نمايشگاه کتاب تهران نخواهد بود.
وي در خصوص موسسههاي فرهنگي که به تازگي ادغام شده اند گفت: فرايند ساماندهي مؤسسه ها، حدود سه سال در دست بررسي بود و ضمن نقد و بررسيهاي متعدد، در بهمن ۹۸ به صورت جدي مطرح شد.
دهقان کار گفت: اين سه مؤسسه تا حد بسيار زيادي فعاليتهايي به هم پيوسته و موازي کاري داشتند و اميدواريم با فرايند همافزايي، شاهد خروجي مثبت در حوزۀ فرهنگ و کتاب و ادبيات باشيم.
اين مدير حوزه فرهنگ و ادبيات کشور در بخشي ديگر از اين برنامه راديويي درخصوص مشاغل آسيب ديده کرونا در حوزه کتاب و نشر افزود: اصنافي که داراي کد کارگاهي بودند، فهرست خود را ارائه کردند و ما آن را تحويل دولت داديم.
مديرعامل موسسههاي فراگير معاونت فرهنگي وزارت ارشاد گفت: همچنين فهرست مخاطبان وزارت ارشاد مانند يک نويسنده يا ناشر مستقل، اخيرا به دولت ارائه شده است و درصدد هستيم حقوق اين صنوف ضايع نشود.
دهقانکار درباره نام موسسههاي ادغامي گفت: آن چه هم اينک بر سر زبانها افتاده، به عنوان موسسه «فراگير» ناميده ميشود، ولي قاعدتا اين نام موقت بوده و جايگزيني خواهد داشت.
معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به تازگي سه موسسه را با يکديگر ادغام کرده است.
اين موسسهها عبارتند از " موسسه نمايشگاههاي فرهنگي ايران"، "بنياد ادبيات داستاني " و " خانه کتاب ايران " که به علت فعاليتهاي موازي در حوزه نشر به يک موسسه واحد تبديل شدند.
اين طرح که به گفته دهقان کار از سه سال قبل کليد خورد ماه گذشته اجرايي شد.
تخفيف کتاب؛ جذابيت اصلي نمايشگاههاي کتاب در سراسر دنيا
يکي از شيرينترين دلايل حضور ما در نمايشگاه، چيزي جز تخفيفات نبود. تخفيفاتي گاه چنان بالا که ما را وسوسه ميکرد حتي کتابهايي را که آن موقع موردنيازمان نبود خريداري کنيم، از ترس اينکه مبادا بعدها با بالا رفتن قيمت کتاب شانس خريدمان کمتر شود.
پس حالا که نمايشگاه کتابي در کار نيست انتظار است که طرحهاي تخفيفي محلي و ملي در حوزه کتاب پررونق تر از قبل شوند. وجود فروشگاههاي اينترنتي با تخفيف، طرحهاي تخفيف ناشران حوزه هاي مختلف کتاب، و طرح هاي فصلي خوبي که وزارت ارشاد هر ساله برپا ميکند ميتواند به رشد کتابخواني در ايام شيوع بيماري کرونا کمک کنند علي الخصوص که با اوج گرفتن دوباره اين بيماري در خيلي از استانها، مردم دوباره به قرنطينه خانگي تشويق ميشوند و طبيعتا اوقات فراغت زيادي دارند و چه چيزي بهتر از کتاب خواندن؟!
آمارهايي از فروش جهاني کتاب در ايام کرونا/ خبري از ايران نيست
شايد جالب باشد بدانيد که با وجود بالاترين نرخ شيوع کرونا در کشور آمريکا و مرگ و مير زياد، فروش کتاب در اين در مقايسه با ۶ ماه نخست سال ۲۰۱۹ رشدي ۲.۸ درصدي داشته! يا پس از قتل جورج فلويد و به دنبال رشد مبارزات مدني و اعتراضها در اواخر ماه مي (خرداد) فروش کتابهاي مرتبط با مسايل نژادي و نژادپرستي و جنبشهاي مدني در آمريکا افزايش يافت!
يا آژانس مطالعه بريتانيا (TRA) يک سازمان غيردولتي در اين کشور در گزارشي جديد از آمار سرانه مطالعه ميگويد شيوع ويروس کرونا و قرنطينه باعث شده نوجوانان نسبت به گذشته بيشتر کتاب بخوانند.
در ايران اما برآوردي از وضعيت فروش آثار وجود ندارد. در فروردين ماه که اوج قرطينه خانگي در ايران بود، مدير بزرگترين پلتفورم فروش کتابهاي الکترونيکي در ايران عنوان کرد که رشد ۴ برابري در مراجعه به اينسامانه در ايام قرنطيه ناشي از کرونا به دست آمده است. اما در زمينه فروش نسخههاي چاپي مرجعي براي کسب و ارائه اطلاعات دقيق وجود ندارد.
رئيس اتحاديه ناشران و کتابفروشان تهران، از خسارت ۹۰ درصدي ناشران و کتابفروشان در ايام کرونا خبر داده و تخمينهاي مالي صورت گرفته را در اين زمينه، رقمي بالغ بر ۴۰۰ ميليون تومان را برآورد کرده است.
با اينهمه، وجود تحليلهايي از ايندست، در بازار کتاب ايران ميتوانست نسخه و راهکاري براي تدوين برنامه کاري، پيش روي ناشران باشد تا طي ماههاي آينده بتوانند برنامه کاري خود را تنظيم کنند. اما نبود برنامه براي توليد اطلاعات کاربردي در موسساتي مانند خانه کتاب و بستهبودن دست مؤسسات خصوصي براي حرکت در چنينمسيري اساساً مسير تدوين استراتژي و بازاريابي هوشمند در نشر ايران را بسته و اساس هيچپژوهشِ بهروز و کاربردي يا دادههاي آماري درباره رفتار مطالعاتي ايرانيها در اين ايام وجود ندارد.
منبع: ايسنا، تسنيم، صدا وسيما، مهر، ايبنا
بازار