معرفی کتاب «پیاده‌ها» نشستن برای برخاستن

شهرآرا نيوز/ مدت‌ها پيش طبق يک عادت ديرينه و در ميان کار‌هاي روزانه مشغول گوش‌دادن به پادکستي شدم که مي‌دانستم روايتگر يکي از مهم‌ترين رويداد‌هاي تاريخ ضدنژاد‌پرستي است، اما از جزئيات اين داستان اثرگذار هيچ اطلاعي نداشتم؛ داستان زندگي «رزا پارکس»، زن سياه‌پوستي که قانون را زير پا گذاشت و در اتوبوس صندلي‌اش را به مرد سفيدپوست نداد. نام اپيزود هم همين بود؛ «نشستن براي برخاستن» و تصوير روي آن زني جوان و آرام را نشان مي‌داد که از پنجره اتوبوس به بيرون خيره شده است؛ چنان‌که هر زن معمولي ديگري ممکن است در اتوبوس بنشيند و به بيرون خيره شود. رزا پارکس شايد آن لحظه فقط خسته بود و دوست داشت اين قانون احمقانه را زير پا بگذارد، قانوني که به جداسازي افراطي سياهان تأکيد داشت و مي‌گفت درصورتي‌که سفيدپوستي وارد اتوبوس شود، سياه‌پوستان بايد صندلي خود را به او بدهند، اما رزا به‌خوبي دريافته بود که وقت ايستادن در مقابل اين قانون ضد‌انساني فرارسيده است و او اين‌بار براي ايستادن فقط بايد به نشستنش ادامه مي‌داد. او حاضر بود بهاي اين تصميم را هم بپردازد. آن نشستن، دستگيري او و وقايع بعد از آن در طول زمان جسارت برخاستن را به بسياري از کساني داد که قوانين نژادپرستانه آمريکا زندگي‌شان را تباه کرده بود. او با اين تصميم بموقع، تبديل به «مادر جنبش آزادي» شد، جنبشي که «مارتين لوترکينگ» آن را رهبري کرد. حتي آن نشستن بود که باعث شد «جان لوييس» نوجوان به جنبش حقوق مدني سياه‌پوستان آمريکا بپيوندد و اغراق نيست اگر بگوييم آن نشستن بموقع بود که باعث شد جان لوييس روزي بزرگ‌ترين رمان مصور دنيا را براي به تصوير کشيدن رنج و درد و مبارزه اين جنبش بنويسد؛ رمان مصور پياده‌ها. جاي خالي داستان مصور در قفسه ما علاقه‌مندان به کتاب‌هاي مصور هميشه از کمبود آثار کميک به زبان فارسي گله‌مندند. ناشران به هر دليلي که خودشان مي‌دانند معمولا به فکر انتشار و ترجمه يا تأليف اين آثار نمي‌افتند. با اين حال نشر اطراف که در تجربه فضا‌هاي تازه جسارتي ستودني دارد، در روز‌هاي پاياني سال ۹۸ کتاب تازه‌اي را وارد بازار کرد که در بازار کتاب ايران کم‌نظير است، يک رمان مصور تاريخي به نام «پياده‌ها» که روايتگر جنبش مدني سياه‌پوستان آمريکاست. شايد بار‌ها و از مسير‌هاي مختلفي، چون سريال‌ها و فيلم‌هاي سينمايي يا رمان‌هايي مشهور، چون «کلبه عمو تام» و «کشتن مرغ مينا» و بقيه آثار نوشته‌شده درباره تاريخ رنج سياهان با مقوله تبعيض‌نژاد در آمريکا آشنا شده باشيد. مسئله‌اي که پس از گذشتن اين همه سال و القاي قوانين بردگي و اعطاي حق آزادي و برابري به سياهان، باز هم در لايه‌هاي مختلف جامعه آمريکا زنده است. پياده‌ها تجربه‌اي متفاوت در روايت تاريخي اين داستان تلخ ناتمام است. زندگي مردي که با باد پياده‌روي کرده بود جان لوييس، نويسنده کتاب، از همان روز‌هاي نوجواني با تأثير از يک داستان مصور شانزده‌صفحه‌اي که درباره رزا پارکس و مبارزات لوترکينگ نوشته شده بود، به جنبش سياهان پيوست. او در همه مراحل اين جنبش حضور داشت و همين هم باعث شد بتواند قصه‌اش را از درون ماجرا روايت کند، نه، چون يک تماشاچي. روايت او تازگي عجيبي دارد. او به بيان يک داستان احساسي و دراماتيک اکتفا نمي‌کند و به خودش اجازه مي‌دهد که در دل داستان حتي رفتار‌ها و اقدامات رهبران و اسطوره‌هاي جنبش را با نگاهي انتقادي روايت کند و زواياي تازه‌اي را پيش روي خواننده بگذارد. جان لوييس پيش از نوشتن اين کتاب تجربه نويسندگي موفقي داشت. او کتاب «پياده‌روي با باد» را نوشته بود. اين کتاب بخشي از خاطراتش را روايت مي‌کرد و از قضا با استقبال زيادي هم مواجه شد و جايزه هم گرفت، اما روايت پياده‌ها تجربه‌اي متفاوت بود که به تشويق مشاور رسانه‌اي‌اش و با کمک او متولد شد. ترکيب خارق‌العاده داستان، مستند، زندگي‌نامه اگر با فضاي رمان‌ها و داستان‌هاي مصور آشنا باشيد، مي‌دانيد که اين شاخه از توليد کتاب تا چه ميزان پرطرف‌دار است و چطور در طول زمان به يک شاخه تخصصي با ژانر‌هاي مختلف تبديل شده است. داستان پياده‌ها از اين نظر هم تفاوت‌هايي دارد. نويسنده به‌خوبي توانسته ۳ ژانر مختلف کميک را در دل يک رمان بلند ترکيب کند: کميک غيرداستاني؛ که وقايع تاريخي را با استفاده از تصاوير نسبتا ساده روايت مي‌کند، کميک خودنگاره؛ زندگي‌نامه‌هايي که به‌واسطه تصاوير و متن‌هاي کوتاه روايت مي‌شود و گرافيک‌ناول يا رمان‌هاي تصويري؛ که داستاني بلند و تصويري است، با مضاميني عميق‌تر و تصاويري حرفه‌اي‌تر و پيچيده‌تر. اين رمان در حقيقت ترکيبي حرفه‌اي و جذاب از اين ۳ ژانر است. درباره تصاوير کتاب پياده‌ها چيز زيادي نمي‌توان گفت. بايد آن تصاوير را ببينيد تا حس ناشي از آن را تجربه کنيد. «نيت پاول»، تصويرگر اين کتاب، خيلي خوب توانسته است با تصاويري سياه و سفيد و خطوط و سايه‌هايي اغراق‌آميز، صورت‌هايي با خطوط شکسته و چشم‌هايي وحشت‌زده به انتقال فضاي رعب و وحشت و خشونت داستان کمک کند، به‌طوري‌که فراموش مي‌کنيد تصاوير دوبعدي روي کاغذ را تماشا مي‌کنيد. صحنه‌هاي زد و خورد، چون تصويري زنده مقابل نگاهتان جان مي‌گيرد و شخصيت‌ها، با آن ترکيب صورت و جمجمه و شکل بدن و اسکلت، چون آدم‌هايي زنده برايتان نقش‌هاي تاريخي‌شان را ايفا مي‌کنند. شما با اين کتاب سفر زنده‌اي به تاريخ پرالتهاب مبارزات سياهان خواهيد داشت. خط روايت پياده‌ها... داستان از روزي آغاز مي‌شود که جان لوييس جوان در راهپيمايي ۷ مارس ۱۹۶۵ همراه ديگر فعالان حقوق مدني براي به دست آوردن آنچه ساده‌ترين حقوق انساني‌شان بود، مبارزه را آغاز کردند. توصيف واقعي آن فضا مقدمه‌اي است بر قصه‌اي طولاني و دردناک! در ادامه داستان و بلافاصله جان لوييس ميان‌سال را مي‌بينيم که به‌عنوان نماينده کنگره براي حضور در اولين مراسم تحليف اوباما آماده مي‌شود. يعني شخصيت واقعي او که ميزبان زني جوان و ۲ پسرش است؛ ميهماناني که دوست دارند درباره تاريخشان چيز‌هايي ياد بگيرند و لوييس به بهانه اين درخواست داستان خود را روايت مي‌کند. يادتان باشد که اين اثر مي‌تواند اولين و يکي از باشکوه‌ترين تجربيات شما در خواندن رمان مصور باشد و اين خوانش مي‌تواند يک شروع باشد براي کساني که اين رشته را دوست دارند، شروعي براي مصورکردن بخش‌هايي از تاريخ ايران.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar