بر بال کتاب‌ها؛ از پاریس تا گوهرشاد، با مادرم همراه

روايتي از گوهرشاد، يک مسجد جهاني

 بيست و يکم اوت هر سال که مصادف با ۳۱ مرداد است، روز جهاني مساجد نامگذاري شده است. در سال ۱۳۴۸ در چنين روزي مسجدالاقصي که قبله اول مسلمين جهان است توسط صهيونيست ها به آتش کشيده شد.

اما نکته ديگري نيز درين تاريخ وجود دارد، ۳۰ مرداد سال ۱۳۱۴ در مسجد گوهرشاد مشهد در اعتراض به اجباري شدن تغيير لباس توسط رضا پهلوي، تظاهراتي صورت گرفت که کشتار مردم پايان يافت.

سعيد تشکري در داستان اوسنه گوهرشاد، به روايت اين رويداد پرداخته است.

رمان اوسنه گوهرشاد که به عنوان اثر برگزيده نخستين جايزه ادبي شهيد اندرزگو، روايتگر تعدادي داستان کوتاه به هم پيوسته و مبتني بر حقيقت و متمايل به فانتزي است که در سال ۱۳۱۴ و همزمان با قيام خونين مردم در مسجد گوهرشاد حرم مطهر امام رضا (ع) رخ مي‌دهد و نويسنده در اين اثر با بانو گوهرشاد بيگم همراه مي‌شود تا به کمک وي اين واقعه تاريخي، مذهبي، سياسي را روايت کند.

اوسنه گوهرشاد، نوشته سعيد تشکري در ۱۹۲ صفحه توسط انتشارات آستان قدس رضوي به نشر منتشر شده است.

روايت دو بانو در همراهي يکديگر

۲۸  مرداد سالروز درگذشت سيمين خليلي معروف به سيمين بهبهاني است که ۲۸ تير ۱۳۰۶ در تهران و در خانواده‌اي فرهنگي و اهل شعر و ادب متولد شد. پدرش عباس خليلي شاعر، نويسنده و مدير روزنامه اقدام بود که به ۲ زبان فارسي و عربي شعر مي‌گفت و حدود ۱۱۰۰ بيت از ابيات شاهنامه فردوسي را به عربي ترجمه کرده بود و مادرش هم که در مکتبخانه درس خوانده بود با متون نظم و نثر آشنايي کاملي داشت و زبان فرانسه را آموخته بود. سيمين بهبهاني شعر گفتن را از جواني با سرودن غزل‌ها و چهارپاره‌هاي کلاسيک و رمانتيک آغاز کرد به خاطر سرودن غزل‌هاي فارسي در وزن‌هاي بي‌سابقه به نيماي غزل معروف شد.

کتاب با مادرم همراه، زندگي نامه‌ خود نوشت سيمين بهبهاني است با ياد نگاره‌هايي از زندگي مادر او، گردش ذهن در اين اثر، همزمان، به گذشته و حال و آينده معطوف مي‌شود و گاهي شنيده‌هاي پيش از تولد نويسنده تا درگذشت مادرش در سال ۱۳۵۴، در اين حسب‌حال، بسته به مناسبت، روايت‌شده است.

اين کتاب بازسازي نمادين تاريخچه زندگي نگارنده از آغاز کودکي او تا در گذشت مادرش در اين نوشتار رخ داده است. در زندگينامه خودنوشت بهبهاني، بيش از آن که به سيمين پرداخته شود، روايت مقاومت‌­ها و مبارزه‌ها و موفقيت‌­هاي شايان توجه و شکست‌­هاي ناگزير مادرش فخرعظما ارغون در مرکز کتاب قرار مي‌گيرد.

با مادرم همراه، نوشته سيمين بهبهاني در ۵۰۸ صفحه توسط سخن منتشر شده است. 

درباره بالزاک و کمدي انساني‌اش

۲۸ مرداد، برابر با ۱۸ اوت، سالروز درگذشت انوره دو بالزاک (Honoré de Balzac)، نويسنده‌ نامدار فرانسوي و پيشواي مکتب رئاليسم اجتماعي در ادبيات جهان است. او  متولد ۲۰ مه ۱۷۹۹ و درگذشتهٔ ۱۸ اوت ۱۸۵۰ در پاريس است، بالزاک،  سال ۱۸۱۹ در رشته‌ حقوق تحصيلات خود را به پايان رساند اما تصميم گرفت دنبال رشته مورد علاقه خود برود و بدين ترتيب وارد دنياي ادبيات شد.

بالزاک يکي از پرکارترين نويسندگان دنياست، وي در طول عمر پنجاه و يک ساله‌اش، بيش از صد مقاله، رمان و نمايشنامه به رشته تحرير درآورد. بالزاک در ابتداي راه نويسندگي رمان‌هاي تاريخي مي‌نوشت که بعدها از آنها تحت عنوان مزخرفات ادبي يادکرد. از مشهورترين آثار ادبي بالزاک مي‌توان به رمان چرم ساغري، کمدي انساني و باباگوريو اشاره کرد.

آندره موروا، با نام اصلي اميل سالومون هرزوگ، (۱۸۸۵ - ۱۹۶۷) نويسنده و شرح حال نويس فرانسوي که زندگي نويسندگاه بسياري را به رشته تحرير درآورده است و يکي از شخصيت‌هاي مهم در ادبيات قرن بيستم فرانسه به شمار مي‌آيد، درباره زندگي و آثار بالزاک کتابي را به چاپ رسانده که به شناخت اين نويسنده کمک مي کند.

کتاب بالزاک، زندگي و آثارش، به تفصيل در چهار فصل درباره زندگي شخصي بالزاک و تبديل شدن او به يک شخصيت ادبي را توضيح مي‌دهد، مهم‌ترين بخش اين کتاب بخش سوم آن است که کمدي انساني نام گذاري شده و عنواني است که خود بالزاک به مجموعه آثارش مي‌داده، در اين بخش نگارنده به روند شکل گيري آثار بالزاک پرداخته و ويژگي‌هاي مهمترين رمان هاي رئاليسم اجتماعي قرن نوزدهم را بررسي مي‌کند.

پرويز شهدي، (۱۳۱۵-) مترجم اين کتاب که از مترجمان به نام آثار فرانسوي زبان است، در مقدمه اثر آورده که بيش از ۶ بار ترجمه اين کتاب را  ويرايش کرده و در نهايت به ناشر سپرده  است.

کتاب بالزاک، زندگي و آثارش، نوشته آندره موروا، با ترجمه پرويز شهدي در ۵۷۶ صفحه توسط انتشارات مجيد (به سخن) منتشر شده است.