حکایتهایی از زندگی مولانا برای انسان امروز

تسنيم/ غلامرضا خاکي که پيش از اين سابقه تحقيق در زندگي مولانا را در کارنامه خود دارد، در کتاب «مقيم دل» کوشيده تا حکايتهايي از زندگي اين شاعر را که متناسب با زندگي امروز است، ارائه کند.
مثنوي مولانا که همواره در ميان فارسيزبانان اقبال عمومي داشته، در سالهاي گذشته با ترجمههاي ارائه شده از اين اثر سترگ مولوي، در ميان غير فارسيزبانان نيز از جمله آثار پرمخاطب لقب گرفته؛ به طوري که براي مدتي جزو کتابهاي پرفروش در برخي از کشورهاي غربي مانند آمريکا مطرح شده است.
اقبال عمومي در کنار درياي معارفي که در شش دفتر اين اثر ماندگار به يادگار مانده، سبب شده است تا طي دهههاي اخير پژوهش و تحقيق بر اين اثر بيش از گذشته باشد. در سالهاي گذشته اخير شروح مختلف، تصحيح و آثار پژوهشي و حتي هنري مختلفي براساس اين اثر شکل گرفته است که هر کدام تلاش دارند تا به قدر وسع خود، جرعهاي از اين دريا بچشند. گويي انسان معاصر گمشده خود را در ميان ابيات اين اثر ميجويد؛ کتابي که بسياري چون شيخ بهايي آن را «قرآن در زبان پهلوي» توصيف کردهاند:
مثنوي معنوي مولوي
هست قرآن در زبان پهلوي
من نميگويم که آن عاليجناب
هست پيغمبر ولي دارد کتاب...
کتاب «مقيم دل»، اثر غلامرضا خاکي، از جمله آثار تازهمنتشر شده در اين زمينه است که از سوي نشر معين در دسترس علاقهمندان به مثنويخواني قرار گرفته است. نويسنده که پيش از اين نيز با آثاري چون «کيميا»، سابقه پژوهش در زندگي مولانا را در کارنامه خود دارد، در کتاب جديد خود کوشيده است تا با بهره بردن از منابع مختلف همعصر مولانا، حکايتهايي از زندگي اين شاعر را براي انسان امروز تدوين کند.
کتاب از دو بخش تشکيل شده است و اساس حکايات کتاب نيز، «مناقب العارفين»، تذکره نوشته شده به قلم شمسالدين احمد افلاکي، است که پس از رساله سپهسالار از جمله آثار مهم در شناخت زندگي، خانواده و زمانه مولانا به شمار ميرود. اين اثر ضمن پرداختن به خانواده مولانا، به جهت ارائه تصويري روشن از فضاي جامعه دوران مولانا و همچنين توجه به اصطلاحات عرفاني و ... در ميان اهل تحقيق حائز اهميت است.
خاکي در بخشي از «مقيم دل» درباره اين اثر نوشته است:
ما چون افسانه دل بي سر و بي پايانيم
تا مقيم دل عشاق چو افسانه شويم
مولانا به ما اندرز ميدهد که پوست قصه را رها کنيد زيار که «زلف، ز جمال بتان حجاب کند»؛ لذا براي رسيدن به مغز سخن، پوسته حرف را بشکافيد و بدانيد که انسان خردمند دانه معني را ميگيرد و به پوست مشغول نميشود.
کتابي در دو بخش تدوين شده است: بخش اول نوشتارهاي مقدماتي است و در بخش دوم نيز حکايتهايي آمده که از کتاب «مناقب العارفين»، اثر شمسالدين محمد افلاکي العارفي(761-685) برگرفته شده است. کتاب مذکور جامعترين کتاب درباره گفتار و کردار مولانا، استادن و خاندان اوست که به سبک تذکرةالاولياي عطار تدوين شده است.
داستانها و پيامهاي سير و سلوکي استخراج شده از آنها، مولانا را موجودي «انساني»، نه «اسطورهاي» معرفي ميکند. او در اين حکايتها کسي است که ميتواند الگويي براي انسانهاي روزگار ما باشد که تشنه يافتن معنايي معنوي براي زندگي خود هستند.
انتشارات معين کتاب حاضر را به قيمت 37 هزار تومان در دسترس علاقهمندان به ادبيات عرفاني قرار داده است.