18 حقیقت جذاب درباره رمان بینوایان اثر جاودانه ویکتور هوگو که جالب است بدانید

مستقل‌آنلاين/ رمان مشهور بينوايان نوشته ويکتور هوگو شاعر، داستان‌نويس و نمايشنامه‌نويس فرانسوي است. نگاهي داريم به 18 حقيقت جذاب در باره اين رمان که دانستش خالي از لطف نيست.
او يکي از بهترين و مشهورترين نويسندگان فرانسوي تاريخ به‌حساب مي‌آيد. آثار او به بسياري از انديشه‌هاي سياسي و هنري رايج زمان خودش اشاره دارد و به‌نوعي بازگوکننده تاريخ معاصر فرانسه است. از برجسته‌ترين آثار او مي‌توان به بينوايان، گوژپشت نتردام و مردي که مي‌خندد اشاره کرد. 

1- آپتن سينکلر نويسنده مشهور آمريکايي رمان بينوايان را به‌عنوان «يکي از شش رمان برتر تاريخ» معرفي مي‌کند. 

نوشتن رمان بينوايان 17 سال طول کشيد
2- ويکتور هوگو در ابتدا قصد داشت با نوشتن رمان بينوايان، بدبختي و فلاکت جامعه فرانسه را در سال ۱۸۳۰ به تصوير بکشد. هرچند ايده اوليه نوشتن اين رمان در همان سال و تنها يک سال پس از چاپ و انتشار اولين رمان هوگو يعني «گوژپشت نتردام» به ذهن نويسنده خطور کرده بود اما هوگو درنهايت کار نوشتن اين رمان را در سال ۱۸۶۲ به پايان رساند. آن‌طور که گفته مي‌شود، نوشتن اين رمان ۱۷ سال به طول انجاميد!

3- کتاب بينوايان اولين بار در سال ۱۸۶۲ در پاريس منتشر شد و يکي از بزرگ‌ترين رمان‌هاي قرن ۱۹ است.

واکنش‌هاي متفاوت به انتشار کتاب بينوايان
4- رمان بينوايان بيش‌ازحد انتظار در ميان مردم طرفدار يافت اما از سوي منتقدان واکنش‌هاي متفاوتي که اکثراً منفي بودند دريافت کرد. از لحاظ تجاري، اين رمان يک موفقيت کامل در سطح جهان بود به‌طوري‌که حتي در کشورهاي انگليسي‌زبان، اين رمان معمولاً با عنوان اصليِ فرانسويِ خود نام برده مي‌شود.

5- ويکتور هوگو خود در پايان رمان بينوايان ساختار آن چنين را توضيح مي‌دهد: «اين کتاب که خواننده پيش‌ازاين لحظه در کليات و جزئيات از اين‌سو به آن‌سو مي‌رود. يک فرايند از شر به خير، از بي‌عدالتي به عدالت، از بطلان به حقيقت، از شب به روز، از اشتها به وجدان، از فساد اداري به زندگي؛ از حيوانيت به وظيفه، از جهنم به بهشت، از هيچ به خدا. نقطه شروع: جسم، مقصد: روح. يک هيدر در آغاز و يک فرشته در پايان.»

6- رمان بينوايان از پنج بخش تشکيل مي‌شود و هر بخش به چندين کتاب تقسيم شده و هر کتاب چند فصل‌ مختلف دارد. درمجموع بينوايان از ۴۸ کتاب و ۳۶۵ بخش تشکيل شده است. هر فصل نسبتاً کوتاه و عموماً از صفحات کمي تشکيل مي‌شود.

7- رمان بينوايان به‌عنوان يکي از بُلندترين رمان‌هاي نوشته شده در طول تاريخ شناخته مي‌شود. تقريباً ۱۵۰۰ صفحه در نسخه انگليسي، ۱۹۰۰ صفحه در نسخه فرانسه و ۱۶۵۰ صفحه در ترجمه فارسي.

8- ويکتور هوگو جاه‌طلبي خود را درباره اين کتاب براي ناشر ايتاليايي آن اين‌گونه توضيح مي‌دهد: درحالي‌که تفاوتي ندارد اين کتاب توسطِ همگان خوانده شود، چرا که براي همه معنايي خواهد داشت. در انگلستان به‌خوبي اسپانيا معني مي‌دهد، در ايتاليا به‌خوبي فرانسه، در آلمان به‌خوبي ايرلند، در بندرگاه‌هاي تجارتِ جان‌گداز بَرده به همان خوبيِ امپراتوري‌هاي شَرم سارِ داراي بَرده. مشکلاتِ اجتماعي فراتر از مرزهاست. زخم‌هاي بشريت، زخم‌هايي که در بستر جهان اتفاق مي‌افتد، در خط‌هاي قرمز و آبيِ کشيده شده بر روي نقشه متوقف نمي‌شود. هرکجا که مردان در جهل و نوميدي هستند، هرکجا که زنان براي تکه‌اي نان خودشان را مي‌فروشند، هرکجا که کودکان کتابي براي آموزش يا خانه‌اي گرم ندارند، بينوايان درِ خانه‌ات را مي‌زند و مي‌گويد: «باز کن من براي تو آمده‌ام.»

9- رمان از خرده‌پي‌رنگ‌هاي متفاوت تشکيل شده است، اما داستانِ اصليِ قصه يک زندانيِ سابق و دربند وسوسه‌هاي عميق و پيچيده‌اي است به نامِ ژان والژان، کسي که مسيرِ پرفرازونشيب و رنج بارش مي‌رود تا نيرويِ نيکي را در عرصه‌ي نَبَردش بر صَدرِ زشتي و تباهي بنشاند درحالي‌که چشم‌انداز گُذارش از گذشته‌ي خود را ساده و سَهل نمي‌پندارد.

رمان بينوايان پر از پند و اندرزهاي اخلاقي است
10- بيشتر از يک‌چهارم رمان به بيان نکات اخلاقي يا نمايش دانش جامع هوگو مي‌گذرد؛ اما هيچ‌يک از پي‌رنگ‌ها يا زيرپيراهني‌ها را پيش نمي‌برد. کاري که هوگو در رمان‌هاي ديگر خود مانند گوژپشت نتردام و رنجبران دريا انجام داده است.

شخصيت ژان والژان در رمان بينوايان بر اساس يک شخصيت واقعي است
11- شخصيت ژان والژان در رمان بينوايان الهام گرفته از زندگي اوژن-فرانسوا ويدوک است. ويدوک يک جبرکار سابق بود که به سرپرستي پليس مخفي فرانسه رسيد و بعدها نخستين آژانس کارآگاه شخصي فرانسه را پي‌ريزي کرد. او همچنين تاجر و فعال گسترده اجتماعي و فعاليت‌هاي بشردوستانه بود. ويدوک به هوگو در تحقيقاتش براي کلود ولگرد و آخرين روزهاي يک محکوم ‌به اعدام کمک کرد. در سال ۱۸۲۸ ويدوک که اکنون مورد عفو قرار گرفته بود، جان يک کارگر را در کارخانه کاغذش با برداشتن گاري بر روي شانه‌هايش نجات داد؛ همان کاري که ژان والژان در رمان انجام مي‌دهد.

12- رمان بينوايان با بررسي ماهيت قانون و بخشش، تاريخ فرانسه، معماري و طراحي شهريِ پاريس، سياست‌ها، فلسفه اخلاق، ضد اخلاقيات، قضاوت‌ها، مذهب، نوع و ماهيت عشق را مورد بررسي و روايت مي‌دهد.

---

بازار

---

13- ماجراي رمان بينوايان با داستان زندگي مسيو بي‌ين وُنو ميري‌يل، اسقف شهر آغاز مي‌شود. پيرمرد ۷۵ ساله‌اي که ويکتور هوگو در وصف مهرباني و خوبي‌هاي او تقريباً ۱۰۰ صفحه‌اي مي‌نويسد. اين اسقف به هر طريقي که مي‌تواند به افراد بينوا کمک مي‌کند، دستمزدش که از دولت مي‌گيرد، پول مراسم‌ها و حتي خانه خود را نيز وقف فقرا مي‌کند.

 ترجمه فارسي رمان بينوايان اثر حسينقلي مستعان
14- يوسف اعتصامي ملقب به اعتصام‌الملک، پدر پروين اعتصامي، اولين مترجمي است که فقط يک جلد از رمان دوجلدي بينوايان را با عنوان تيره‌بختان به فارسي ترجمه کرده است و در اين برگردان از ترجمه‌هاي عربي و ترکي آن نيز بهره گرفته است. اين اثر بعدها مکرراً توسط ديگران ترجمه يا اقتباس شده است؛ از جمله: حسينقلي مستعان (۱۳۱۰)، عنايت‌الله شکيباپور و ابوذر صداقت (۱۳۳۴)، گيورگيس آقاسي (۱۳۴۲)، فريدون کار (۱۳۴۵)، ذبيح‌الله منصوري (۱۳۴۵)، امير اسماعيلي (۱۳۶۲)، حميد عنايت‌بخش (۱۳۶۲)، محمدباقر پيروزي (۱۳۶۸)، محمد مجلسي (۱۳۸۰)، محسن سليماني (۱۳۸۶) و کيومرث پارساي (۱۳۹۱).

ترجمه حسينقلي مستعان از رمان بينوايان
15- مشهورترين ترجمه فارسي رمان بينوايان توسط حسينقلي مستعان انجام شده است. او در مقدمه چاپ پنجم اين رمان چنين نوشته است: «بينوايان هوگو مسلماً هرگز کهنه نخواهد شد و هرگز اهميت و ارزشش تقليل نخواهد يافت. اين يکي از کتب انگشت‌شماري است که اگر هزاران توفان سهمگين و سيل بنيان‌کن از مکتب‌ها و سبک‌ها ازسرشان بگذرد همچنان استوار خواهند ماند و چيزي از عظمت ابدي‌شان کاسته نخواهد شد.»

16- درباره ترجمه حسينقلي مستعان از رمان ويکتور هوگو حرف‌وحديث زيادي وجود دارد. فرج سرکوهي درباره ترجمه حسينقلي مستعان مي‌گويد که اين ترجمه با اصل رمان تفاوت زيادي دارد و مستعان شيوه‌هاي پاورقي‌نويسي عامه‌پسند و نثر نازل خود را به ترجمه وارد کرده‌است. مترجم متن کوتاه شده بينوايان (محسن سليماني، نشر افق) که خود ترجمه مستعان را با ترجمه متن انگليسي مقايسه کرده‌است مي‌گويد ترجمه مستعان در زمان خود بهترين ترجمه از بينوايان و بسيار امانت‌دارانه است.

17- از روي رمان بينوايان بي‌نظير، فيلم‌ها و انيميشن‌ها و تئاترهاي بسيار زيادي ساخته و اجرا شده است. از جمله مي‌توان به فيلم Les Miserables ۲۰۱۲ اشاره کرد که در آن هيو جکمن، راسل کرو آن هاتاوي به ايفاي نقش پرداخته‌اند و فيلم توانست برنده سه جايزه اسکار شود.

18- اقتباس ايراني از رمان بينوايان نوشته ويکتور هوگو نمايش موزيکال بينوايان بود سال 1398 در سالن هتل رويال پالاس تهران به روي صحنه رفت. در اين نمايش پارسا پيروزفر، نويد محمد زاده، سحر دولتشاهي و پريناز ايزديار نقش‌هاي اصلي را بر عهده داشتند و درمجموع نزديک به ۳۰۰ نفر متصدي اجراي اين نمايش بودند. کارگردان نمايش حسين پارسايي است که پيش‌ازاين مدير تئاتر شهر و همچنين مدير مرکز هنرهاي نمايشي وزارت ارشاد نيز بوده است. ارکستر موسيقي اين نمايش که شامل حدود صد نوازنده بود و رهبري آن را برديا کيارس بر عهده داشت. بهاي بليت نمايش بينوايان از ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان بود اما تماشاگران استقبال بسيار خوبي از اين نمايش موزيکال کردند. منتقدان مي‌گويند اين نمايش بسيار شبيه به فيلم موزيکال بينوايان، ساخته سال ۲۰۱۲ هاليوود به کارگرداني تام هوپر است. موسيقي اثر نيز بر اساس موسيقي فيلم تام هوپر تنظيم و اجرا شده است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar