پرفروشهای تاریخ نخستین نمایشگاه مجازی کتاب
ايبنا/ نخستين نمايشگاه مجازي کتاب تهران به پايان رسيد و امسال ناشران و خريداران کتاب تجربهاي تازه را در سيوسومين نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران به دست آوردند و چه بسيار بسياري از مخاطبان بر اين باور بودند که نمايشگاه مجازي راهي کوتاهتر براي خريد کتاب را پيش روي خريدار کتاب ميگذارد و برخي نيز دوست دارند به همان شيوه قبل در غرفههاي ناشران بچرخند و کتاب مورد علاقه خود را پيدا کنند.
در اين گزارش به پرفروشهاي حوزه تاريخ پرداختهايم زيرا آثار تاريخي هميشه براي مخاطبان عام و خاص جذاب بوده و هست و يکي از موضوعاتي که همواره طي سالهاي گذشته براي کتابخوانان در الويت قرار داشته موضوعات تاريخي است. براي جامعه دانشگاهي و اهل قلم نيز کتابهاي تاريخي جايگاه والايي دارد و بيشتر کتابهاي تاريخي را ميپسندند که دربردارنده پژوهشي نو و تازه باشد.
کتاب «تاريخ آلمان از 1871 تا 2005» نوشته پيتر سولينگ با ترجمه حبيبالله جوربندي يکي از کتابهاي پرفروش حوزه تاريخ انتشارات اختران بود. نويسنده اين کتاب شاهدان اين عصر و قرن بيست و يکم را که در افسون کامپيوتر و اينترنت گرفتار و به موسيقي آوانگارد خو گرفتهاند، به گذشته، به قرن نوزدهم ميبرد، به زماني که سرآغاز و ريشههاي آلمان در آن قرار دارد، و به آلمان آن گونه که همگي ما امروز آن را ميشناسيم، بدل شده است. در اثري چون يک رمان، که نويسنده پيوسته مايل است ذهن خواننده را سوار بر بال هيال تا وقايعي در دور دست به پرواز در آورد، مبالغه امري جايز و بديهي است اما در مورد اين اثر، مسئله از قرار ديگري است؛ چرا که ما در پي يک بررسي جامع، خواهان ارائه گزارشي از رويدادهاي واقعي هستيم که در يک بازه زماني 135 ساله به وقوع پيوسته است.
کتاب «ايران بين ناسيوناليسم اسلامي و سکولاريسم» اثر ونسا مارتين با ترجمه غلامرضا عليبابايي ديگر کتاب پرفروش حوزه تاريخ انتشارات اختران بود. اين کتاب به بررسي نقش اسلام و سکولاريسم در انقلاب مشروطه و راهي که اين انقلاب پيمود پرداخته و منازعات ميان آراء و عقايد علما را با قانون اساسي که عدهاي از آنها برخي اصول آن را مغاير با احکام شريعت ميدانستند اما بعضي نظري ديگر داشتند مورد بحث قرار داده است. نويسنده کشمکشهاي موجود پيرامون قانون را به تصوير کشيده و آن را در چهار شهر بوشهر، اصفهان، شيراز و تبريز بررسي کرده است. کتاب ايران بين ناسيوناليسم اسلامي و سکولاريسم درصدد است تا با بازبيني اين روايت تمرکزگرا، تحليلي متوازن ارائه دهد. در اين کتاب، نويسنده نخست نقش مجادلات اسلامي در واپسين سالهاي سده نوزدهم و اوايل سده بيستم و پيوند آن با انديشههاي سکولار را تحليل، و سپس دسته بنديهاي اين مجادلات را در شهرهاي تبريز، شيراز، اصفهان و بوشهر بررسي کرده است.
کتاب «تاريخ اميدبخش نوع بشر» نوشته روتخر برخمان با ترجمه سکينه تقيزاده از سوي انتشارات کتاب پارسه پرفروش شد. روتخر برخمان با استقلال کامل فکري و با بهرهمندي از علم تاريخ، فرصتي در اختيار ما قرار ميدهد تا آينده بسيار روشن تري از آنچه تاکنون تصور کردهايم بسازيم. تاريخ اميدبخش نوع بشر اثري بي نظير و تفکربرانگيز است؛ کتابي که استدلالهاي صريح و کوبنده آن به طور بالقوه مفاهيم ضمني گستردهاي در بردارد تا دريابيم که چگونه ميبايست حکومتها، محيطهاي کار، مدارس و مؤسسات تربيتي و اصلاحيمان را طراحي و ساماندهي کنيم. برخمان انسان ساده لوح و ناآگاهي نيست. استدلالهاي او براي بازانديشي درباره رويدادهاي تاريخي، ريشه در مطالعات او در فلسفه و علوم اجتماعي دارد. او در اين اثر برخي باورهاي نادرست را که قرنها بر ذهن بشر حاکم بوده، به چالش ميطلبد و بياعتباريشان را اثبات ميکند. برخمان يافتههايش را به تفصيل و به شکلي جذاب-که يادآور سبک نوشتار نويسندگان مشهور و مطرح است-روايت ميکند.
مجموعه «تاريخ فلسفه غرب» نوشته آنتوني کني با ترجمه رضا يعقوبي ديگر کتابي است که از سوي انتشارات پارسه پرفروش شده است. اين اثربه گواهي صاحبنظران و به گفته نشريه «فرست تينگ»، معتبرترين تاريخ فلسفه غرب تک مولف بعد از تاريخ فلسفه کاپلستون است. جامعيت و روزآمد بودن اين کتاب از آثار مشابه خود بيشتر است و اخيرترين فلاسفه مهم غرب از جمله ژاک دريدا و بزرگان فلسفه تحليلي مثل استراوسون، کواين، ديويدسون، رايل را از قلم نينداخته است. مولف کوشيده است تا هم مثل راسل قلمي روان و جذاب داشته باشد و هم مانند کاپلستون معتبر، مستند و دقيق بنويسد. ترجمه اين کتاب از دو نظر حايز اهميت است: اول، تدوين متن اصلي در زبان انگليسي که برخلاف تصور خوانندگان، در زبان جهانگير انگليسي هم نظاير چنداني ندارد. آنچه در اين زمينه مشهور است و به فارسي نيز ترجمه شده، يکي تاريخ فلسفه غرب اثر برتراند راسل، فيلسوف بزرگ قرن بيستم، است و ديگري که بسيار مفصلتر است و بيش از راسل نيز وارد مباحث ماهوي فلسفه ميشود، تاريخ فلسفه فردريک کاپلستون است. و دوم، ترجمه فارسي شيوا، دقيق و خوسخوان اين کتاب است
دو کتاب «تاريخ و سنت زرتشتي» و «متون فارسي زرتشتي» پژوهش و تحقيق حميدرضا دالوند نيز جزو پرفروشهاي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي بوده است. «تاريخ و سنت زرتشتي» بر دو گفتار «دستمايههاي پژوهش» و «بر بستر زمان» شکل گرفته است و به پراکندگي متنها و معرفي کتابخانهها و مراکز پژوهشي اختصاص دارد که در ايران و جهان متنها و ميراث سنت زرتشتي را در خود نگه داشتهاند. همچنين به جابجايي جمعيتي زرتشتيان و تحولات تاريخ زرتشتي در جنوب غربي ايران با محوريت فارس و خوزستان تا بغداد، شيز و آذرآبادگان، ديلم و طبرستان، ري، قم، اصفهان، ورا رود يا ماورا النهر، خراسان، سيستان، کرمان و يزد نيز پرداخته است. بدين ترتيب که با ورود اسلام به اين بخشهاي ايران، درون کانونهاي مهم زرتشتي ايران چه تحولاتي روي داد و سرنوشت زرتشتيان به کجا کشيد. يکي از ضعفهاي ما در مطالعات تاريخ زرتشتي اين است که ما دقيقا شيوه جابجايي جمعيتي زرتشتيان را نميشناسيم و الگوي تاريخي موثقي نداريم.
دفتر دوم مجموعه سنت زردشتي در روزگار اسلامي کتاب «متون فارسي زردشتي» است. در اين کتاب به معرفي کتابهايي پرداخته شده که زرتشتيان از سده ششم تا به امروز به فارسي نگاشتهاند، نسخههاي خطي اين کتابها را در کتابخانههاي جهان معرفي کرده است. همچنين چاپهاي مختلف کتابها معرفي و به محتواي کتاب اشاره کرده شده است. اين کتاب در ۱۲ فصل ارائه شده و به تفسير اوستا، ترجمه و تفسير متون پهلوي و پازند، ارداويرافنامه، مينوي خرد، بندهش و... پرداخته است. همچنين اين کتاب به روايات اختصاص دارد و به معرفي پرسشهايي ميپردازد که پارسيان هند آمدهاند و از زرتشتيان ايران پرسيدهاند و پاسخها را در داخل نامه با خود به هند بردهاند، اين پرسش و پاسخها را در هندوستان روايت مينامند، در اين فصل اين روايات معرفي شدهاند، و مطرحکننده پرسشها، پاسخدهنده پرسشها، تاريخ روايت، موضوع روايت، زمان چاپ، سرانجام آن، شرح داده شده است.
دو کتاب «تاريخ مشروطه ايران» و «تاريخ 18 ساله آذربايجان» نوشته احمد کسروي از سوي انتشارات نگاه پرفروش شد. هر قدر اثرى مستدلتر و اتکاى آن بر اسناد و دادههاى واقعى (فاکتها) محکمتر باشد مطابقت آن با حقيقت عينى بيشتر خواهد بود. ارزش عظيم دو کتاب تاريخ مشروطه و تاريخ هيجده ساله آذربايجان تأليف احمد کسروى در همين است. انقلاب مشروطه کم يا بيش انقلابى از نوع انقلابات بورژوايى بود که صد سال پيش از آن در غرب رخ داده بود و هدف آن نابودى استبداد شاه و درباريان و استقرار قانون بود. عمدهترين نيروهاى مشروطهخواه را «بازارىها»، پيشهوران و تهىدستان شهرى و روحانيان وابسته به آنان تشکيل مىدادند. درباريان فاسد و مستبد، تيولداران و مالکان بزرگ اراضى و نيز روسيه تزارى دشمنان آن بودند. احمد کسروى روابط درونى و مبارزه طبقات مزبور با يکديگر را بهخوبى درک کرده آنها را نه بهعنوان امرى جامد و ساکن بلکه بهمثابه فرايندى تاريخى در پيدايش، رشد و تکاملشان در نظر مىگيرد. کسروى خصوصيات انقلاب مشروطه و جزر و مدهاى آن، روحيات خوب و بد ملت، و جنبههاى مثبت و منفى رهبران آن را در دورانهاى مختلف با صداقت و درستى تشريح و توصيف کرده است.
کتاب «سرمايه در سده بيست و يکم» نوشته توماس پيکتي با ترجمه ناصر زرافشان از سوي انتشارات نگاه پرفروش شد. اين اثر يکي از پرخوانندهترين کتابهاي اقتصادي دهه اخير است. نويسنده کتاب، توماس پيکتي بيگمان در ميان اقتصاددانان سرمايهداري، برجستهترين متخصص نابرابري درآمد و ثروت، و کتاب «سرمايه در سده بيست و يکم» حاصل پانزده سال کار پيگير پژوهشي او با همراهي و همکاري شماري از پژوهشگران در اين زمينه است.
کتاب «تاريخ سياسي جهان: روايت سه هزار سال جنگ و صلح» نوشته جاناتان هولسگ با ترجمه محسن عسکري جهقي ديگر کتابي است که از سوي انتشارات نگاه پرفروش شده است. نويسنده در اين کتاب تاريخ جنگها و صلحها را از عصر آهن تا کنون واکاوي کرده، ديپلماسي و فرايند سياستورزي رادر ادوار گوناگون پيش چشم خواننده ميگذارد و در اين مسير هيچگاه تاريخ جهان را به قدرتهاي مجزا و گسسته از هم تجزيه نميکند و ميکوشد برهمکنش نيروها و قدرتهاي سياسي را همچون موسيقي نهايي يک ارکستر سمفونيک بزرگ به خواننده عرضه کند. وي در اين مسير پرسش هاي اساسي مطرح ميکند. چرا مغولان دست از اروپاي غربي شستند و دامنۀ حملات آنها فقط تا اروپاي شرقي گسترده شد؟ آيا اگر مغولان با همان تواني که آسيا و اروپاي شرقي را در هم نورديدند، به اروپاي غربي تاخته بودند رنسانس شکل ميگرفت؟ برآمدن خلافت اسلامي چه تأثيري بر ساير قدرتهاي بزرگ جهان داشت؟ عثمانيان چگونه نقشه سياسي جهان را تغيير دادند؟ فروپاشي روم چطور توازن قوا را به هم ريخت؟ اينها و بسيار بيش از اينها پرسشهاي مردافکني است که پاسخ به آنها افق جديدي را پيش روي دانشجويان و علاقهمندان به سياست و تاريخ ميگشايد.