پیشنهاد کتاب/در ماه مبارک رمضان چه بخوانیم؟

خبرگزاري کتاب ايران/مجمع ناشران انقلاب اسلامي در اين بسته مطالعاتي با توجه به فرارسيدن ماه مبارک رمضان، تلاش کرده است با گزينش و معرفي ده کتاب از بزرگان دين در موضوعات متنوع، مجموعه‌اي مناسب براي روزهاي آغازين اين ماه مبارک آماده سازد.
 

ماه مبارک رمضان فرصت خوبي براي خودسازي است. انسان براي خودسازي مي‌تواند به منابع مختلفي رجوع کند. يکي از اين منابع در کنار ساير منابع، کتاب‌هايي است که درباره  خودسازي و لوازم آن نوشته شده است. مجمع ناشران انقلاب اسلامي در اين بسته مطالعاتي با توجه به فرارسيدن ماه مبارک رمضان، تلاش کرده است با گزينش و معرفي ده کتاب از بزرگان دين در موضوعات متنوع مانند خودشناسي، مناجات با خداوند متعال، آداب ماه مبارک رمضان، آشنايي با خداوند متعال و... مجموعه‌اي مناسب براي روزهاي آغازين اين ماه مبارک آماده سازد و در اختيار علاقه‌مندان قرار دهد. علاقه‌مندان با خواندن کتاب‌هاي اين بسته مطالعاتي مي‌توانند در ايام ماه رمضان از برکات اين ماه مبارک بيشتر بهره ببرند.
 
آداب خلوت با خدا: مناجات

---

بازار

---

آيت‌الله مجتبي تهراني(ره)؛ انتشارات مصابيح الهدي
مناجات و دعا در پيشگاه خداوند متعال در اديان الهي از جايگاه والايي برخوردار است؛ به‌نحوي که رسول اکرم(ص) فرمودند: «عاجز و ناتوان‌ترين مردم کسي است که از دعا و مناجات با خداوند متعال عاجز و ناتوان باشد.» در ماه مبارک رمضان که ماه مناجات و خلوت با خداوند متعال است، آشنايي با آداب مناجات يکي از نيازهايي است که هر انسان موحد در اين ماه مبارک به آن احتياج پيدا مي‌کند. حضرت آيت‌الله مجتبي تهراني(ره) با توجه به اين نياز و ضرورت آشنايي با آداب مناجات در ماه مبارک رمضان مباحثي را طرح کرده‌اند. ايشان در سال 1384 طي جلساتي، به ارزيابي اين گمشده انسان معاصر پرداخته و زواياي مختلف ارتباط انسان با خداوند را بر اساس آموزه‌هاي دين اسلام بيان کرده‌اند.
«آداب خلوت با خدا: مناجات» عنوان کتابي 336صفحه‌اي حاصل سي سخنراني آيت‌الله مجتبي تهراني در ماه مبارک رمضان است. مخاطبان در اين کتاب با اصلي‌ترين مفاهيم در حوزه مناجات مانند «قلب»، «کمال»، «ثنا»، «اخلاص»، «خوف»، «عبادت»، «دنيا»، «ذکر» و... از زواياي گوناگون آشنا مي‌شوند. اين کتاب که به همت مؤسسه فرهنگي مصابيح‌الهدي به چاپ رسيده است، علاوه بر اين آشنايي، به مخاطبان کمک مي‌کند تا پاسخ پرسش‌هايي از جمله «حضور قلب چيست؟»، «اولياي الهي با خداوند متعال به چه نحوي ارتباط برقرار مي‌کنند؟»، «توفير ميان مناجات و دعا با ندا در چيست؟»، «راه لذت بردن از مناجات کدام است؟»، «خداوند چگونه به مناجات پاسخ مي‌دهد؟»، «تأثير دعا و مناجات بر روي انسان چگونه بايد باشد؟» را بيابند.
 
آداب روزه‌داري؛ احوال روزه‌داران
حضرت آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي ؛ انتشارات انقلاب اسلامي
حضرت آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي در بيانات خود ماه رمضان را ماه مغفرت الهي، ضيافت الهي، ماه خودسازي و تقوا، ماه استغفار و توبه و بازگشت، ماه ذخيره‌سازي تقوا، ماه عبادت و دعا و مناجات و... ناميده‌اند. اين عنوان‌ها بيانگر ارزش و اهميت اين ماه مبارک براي مسلمانان است که بايد با آگاهي به آن قدم بگذارند. مجموعه انتشارات انقلاب اسلامي به کوشش علي‌رضا مختارپور، با رجوع به بيانات رهبر انقلاب در سال‌هاي 1369 تا 1390 تلاش کرده است مباحثي براي اين ماه مبارک آماده کند. ايشان در جمع‌آوري مطالب به دو ويژگي توجه داشته‌اند. نخستين ويژگي اين است که موضوع بيانات ماه مبارک رمضان، معارف ديني مربوط به روزه‌داري، آداب دعا، تکاليف مؤمنان در اين ماه از نظر فردي، اجتماعي و سياسي و مانند آن است و ديگر آنکه اين بيانات در محدوده زماني حلول ماه مبارک رمضان تا پايان روز عيد سعيد فطر هر سال ارائه شده است.
کتاب «آداب روزه‌داري و احوال روزه‌داران» با ترجيع‌بند تقوا و استغفار در 422 صفحه چاپ و در دسترس مخاطبان قرار گرفته است. در اين کتاب به موضوعاتي مانند مباحث مربوط به «قرآن کريم»، «دعا و مناجات»، «توبه و استغفار از گناهان»، «بندگي و مقام عبوديت»، «خودسازي»، «صبر»، «اخلاص و مراتب آن»، «مبارزه با هواي نفس» و... اشاره شده است که بيانگر فضيلت ماه مبارک رمضان و اعمال مرتبط با آن است. آنچه مخاطبان در اين کتاب با آن آشنا مي‌شوند که در اغلب کتاب‌هايي با اين موضوع نيست، پرداختن به ابعاد اجتماعي و سياسي ماه مبارک رمضان در کنار ابعاد فردي است.
 
المراقبات
آيت‌الله ميرزا جواد ملکي تبريزي(ره)
علامه محمدحسين طباطبايي، مفسر کبير قرآن کريم، درباره کتاب «المراقبات» فرمودند: «کتابى که پيش رو داريد، از بهترين کتاب‌هايى است که در اين زمينه نگارش يافته است. در اين کتاب لطايفى که اهل ولايت خدا از آن مراقبت نموده و نکات ظريفى که در دل سرگشتگان محبت خدا خطور نموده و تمام مطالبى که مربيان درباره عبادت خدا فهميده‌‏اند، وجود دارد.» نوشتن کتاب درباره اعمال روزهاي سال از سنت‌هاي رايج در ميان علماي شيعه بوده است. کتاب شريف «المراقبات» به قلم آيت‌الله ميرزا جواد ملکي تبريزي(ره) در همين راستا و به منظور مراقبت از اوقات شريف و قابل‌استفاده در طول سال نوشته شده است و شامل احاديث، ادعيه و اذکار مخصوص و مرتبط به ايام، ليالي، ماه و سال است.

«المراقبات» به زباني عربي تأليف شده و تاکنون ترجمه‌‌هاي متعددي از آن در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. اين کتاب در ابتدا با مقدمه‌اي از مؤلف در خصوص ابعاد گوناگون دعا و راز و نياز با خداوند متعال آغاز مي‌شود. در ادامه، مخاطبان با اعمال مختلف ماه‌هاي سال، آثار و برکات روحي و معنوي اين‌ ماه‌ها به ترتيب تاريخ قمري آشنا مي‌شوند. اما بيشترين حجم دستورات و صفحات اين کتاب به ماه مبارک رمضان اختصاص يافته است که نشانگر اهميت اين ماه مبارک در مسير سير و سلوک و آشنايي با اين مطالب است. علاقه‌مندان در اين ايام مي‌توانند با رجوع به اين بخش، از مطالبي غني بهره ببرند. در انتها نيز کتاب با تذکرات اخلاقي و نصايحي از مؤلف خاتمه مي‌يابد.
 
خودشناسي براي خودسازي، به سوي خودسازي
آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي(ره) ؛ انتشارات مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني(ره)
بر اساس آموزه‌هاي ديني، انسان کمالي برتر و بالاتر از خودسازي و قرب الي الله ندارد. استاد محمدتقي مصباح يزدي(ره) به‌عنوان يک عالم ديني، در کتاب «خودشناسي براي خودسازي» درباره راه رسيدن به اين کمال نهايي گفتگو کرده‌اند. ايشان در اين کتاب به انسان به‌عنوان موجودي کمال‌پذير از طريق تأمل در خويش و يافتن عواملي که در وجودش براي رسيدن و وصول مقصد نهايي تلاش مي‌کند و مسير قرب الهي را مي‌شناسد، نگاه مي‌کند. اين کتاب را انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) در 424 صفحه منتشر کرده و در آن تلاش شده است با اکتفا به دريافت‌هاي وجداني و براهين ساده، متن کتاب براي عموم مردم کاربردي باشد.
کتاب داراي موضوع واحد و دو بخش مستقل از هم است. در بخش اول کتاب، استاد مصباح يزدي (ره) با ارائه يک بحث کلي و فشرده درباره خودشناسي و خودسازي به تبيين و توضيح ضرورت خودشناسي بر اساس نقل و عقل مي‌پردازند. علاقه‌مندان در اين بخش با موضوعات مختلف مانند «لذت کمال»، «جهت‌يابي اميال فطري»، «نقطه اوج اميال و غايت آمال»، «آيا ارتباط آگاهانه کامل با آفريدگار، عقلا ممکن است؟» و... آشنا مي‌شوند. بخش دوم کتاب که به‌تفصيل به موضوع معرفت نفس پرداخته است و مفاهيم اصلي در اين حوزه مانند «خودشناسي»، «خودسازي»، «کمال»، «فطرت»، «اميال»، «ارتباط با خداوند»، «قرب»، «تدبير و اراده» و... را به بحث گذاشته است. اين بخش از کتاب منبع عميق و غني براي آشنايي با مباحث معرفت نفس است و مي‌تواند مانند چراغ راهي در اين مسير عمل کند.
 
عبادت يا عبوديت
امام موسي صدر(ره)؛ مؤسسه فرهنگي تحقيقاتي امام موسي صدر(ره)

حيات انسان وابسته به ارتباط با جهان اطراف خودش است. گفتگو يکي از شيوه‌هايي است که انسان از طريق آن با جهان اطراف ارتباط برقرار مي‌کند. اديان مختلف براي برقراري ارتباط با خالق هستي راه‌هاي مختلفي مانند عبادت و مناجات را پيش روي انسان قرار داده‌اند. عبادت يکي از رکن‌هاي دين است و براي ارتباط با خالق هستي است. گاهي حاصلي براي انسان ندارد و ماحصل آن در ظاهر بر روي مخلوق پديدار نمي‌شود. اين موضوع بيانگر وجود نقص و ايرادي است که بايد به آن توجه کرد و راه درمان آن را يافت. امام موسي صدر(ره) با توجه به موضوعات فوق راهي را براي گذر از اين مشکل پيش روي مخاطبان دين قرار ‌مي‌دهند. کتاب «عبادت و عبوديت» از مجموعه «در قلمرو انديشه امام موسي صدر» در 245 صفحه به چاپ رسيده است و رسالت ارائه گفتارها و نوشتارهايي درباره عبادت و دعا در رفع بي‌حاصلي عبادي را بر عهده دارد.
نماز و روزه دو بستر اصلي عبادت در دين اسلام هستند. امام موسي صدر در قالب اين دو عمل عبادي در کتاب خود تلاش مي‌کنند به پرسش‌هايي که اغلب انسان‌ها امروزه به آن مبتلا هستند، مانند «انسان امروز چگونه مي‌تواند طعم زيست مؤمنانه را تجربه کند؟»، «دعا چه هنگام موجه است و چگونه بايد باشد؟»، «آيا عبادت زمان و مکان خاصي را مي‌طلبد؟»، «عبادات در معرض کدام آسيب‌ها هستند؟» و «فلسفه و معناي نماز و روزه کدام است؟» پاسخ دهند. ايشان در اين کتاب ابتدا با طرح معنا و مفهوم عبادت و عبوديت به ارزيابي جنبه‌هاي مختلف فريضه نماز پرداخته‌اند. سپس با طرح معنا و مفهوم دعا به شرح دعاهاي ماه شعبان اشتغال مي‌ورزند. در ادامه نيز خوانندگان با معناي مناسبت‌هاي مختلف ماه مبارک رمضان مانند شب قدر و اعمال آن‌ها آشنا مي‌شوند.
 
بهار رويش؛ مروري بر دعاهاي ورود و وداع ماه رمضان
علي صفايي حائري(ره) ؛ انتشارات ليلة القدر
«در ماه رمضان رزق خدا رزق وسيعي است؛ چون تنها به تن ما نمي‌خواهد رزق بدهد و تنها نان‌وآب و کشک و دوشاب نيست؛ عنايت وسيع و گسترده‌اي است که همه ابعاد وجودي ما را در بر مي‌گيرد: تن و حس و وهم و حافظه و فکر و تخيل و تعقل و تفکر و قلب و روح و سرّ ما را، همه را شامل مي‌شود؛ چون يک مراحلي از وجود ما هست که هنوز خود ما هم آن‌ها را نمي‌شناسيم. او فَإنَّهُ يعْلَمُ الِّسرَّ و أَخْفَي است، او به پنهان‌تر از پنهان ما هم آگاه است. ما براي او بارز و آشکار شده‌ايم، پيچيدگي‌ها و پوشش‌هايمان براي او حائل نيست. ما نمي‌فهميم که اين پيچيدگي‌ها با ما چه کرده و اين حجاب‌ها و سترها، چه محروميت‌هايي را بر ما تحميل کرده است.»
آنچه با يکديگر خوانديم، بخشي از کتاب «بهار رويش» متعلق به حجت‌الاسلام علي صفايي حائري(ره) است. اين کتاب حاصل چهار سخنراني با موضوع مروري بر دعاهاي ورود و وداع ماه رمضان است. استاد صفايي حائري در سخنراني اول با عنوان «رمضان، ريزش‌ها و محروميت‌ها» درباره برکات و محروميت از برکات اين ماه مبارک صحبت مي‌کنند. سخن‍راني ديگر که در آستانه ماه مبارک رمضان منعقد شده، مروري است بر دعاي ورود به ماه مبارک رمضان از صحيفه سجاديه. ايشان در اين بخش به تبيين و توضيح جزءجزء اين دعا همت گمارده‌اند. عنوان گفتگوي سوم «رمضان، ريزش‌ها و رويش‌ها» است که در ميانه ماه مبارک منعقد شده است. در اين بخش هشدارهايي به مهمانان ماه رمضان گوشزد مي‌شود. بخش پاياني اين کتاب 190 صفحه‌اي مروري کوتاه و فشرده بر دعاي وداع امام العارفين از ماه مبارک رمضان است.
 
ادب حضور 3: اسرار ماه مبارک رمضان و مراقبات و مناسک آن همراه با آداب انس با قرآن کريم
محمدتقي فياض‌بخش؛ انتشارات فردافر
انسان با آشنايي و به‌دست‌آوردن مباني و مبادي دين اسلام مي‌تواند در صراط مستقيم گام نهد و در صورت التزام به آن در اين مسير استوار بماند. در دين اسلام ماه‌هاي رجب، شعبان و رمضان فرصت مناسبي براي گام نهادن در صراط مستقيم ذکر شده‌اند. به بيان رسول اکرم(ص): «ماه رجب ماه خداست و ماه شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امتم.» هر انسان آزاده‌اي مي‌تواند اين فرصت را مغتنم شمارد تا با استفاده از آن به مسير الهي گام نهد. استاد محمدتقي فياض‌بخش با توجه به اهميت ماه‌ها و ايام در دين اسلام، اقدام به انتشار مجموعه کتاب‌هايي در اين مسير کرده و آثاري مانند «ادب حضور1: اسرار ماه رجب»، «ادب حضور2: اسرار ماه شعبان» و «ادب حضور 3: اسرار ماه رمضان» را منتشر کرده‌اند.
«ادب حضور» مجموعه‌اي چند جلدي است که به آداب و مراقبات مهم‌ترين ايام سال در نزد اهل معنا مي‌پردازد. اين ايام و ماه‌ها مانند ماه مبارک رمضان از بهترين فرصت‌ها براي سير و سلوک توحيدي معرفي شده‌اند. استاد فياض‌بخش در ارتباط با ماه مبارک رمضان کتاب «ادب حضور3: اسرار ماه رمضان» را در 216 صفحه در دسترس علاقه‌مندان قرار داده‌اند. ايشان در اين کتاب بنا بر مکتب تربيتي علامه محمدحسين طباطبايي (ره) دستورات و اعمال را جمع‌آوري کرده‌اند و به موضوعاتي مانند «جايگاه ماه مبارک رمضان در تهذيب نفس» و «راهبردهاي علمي براي بهره‌گيري بهتر از ماه رمضان» پرداخته‌اند. اين کتاب که به همت انتشارات فردافر به چاپ رسيده‌، بيشترين بهره را در نگارش از دو کتاب «المراقبات» و «اقبال الاعمال» برده است.
 
شهر خدا: رمضان و رازهاي روزه‌داري
حجت‌الاسلام عليرضا پناهيان؛ انتشارات بيان معنوي
قرآن کريم در آيات متعدد انسان را به تفکر در آيات، احوالات، خلقت و... دعوت کرده است. اين توصيه در کلام ائمه معصوم(ع) و علماي دين نيز تأکيد شده و در حديثي مشهور از پيامبر اکرم (ص) نقل شده است که «يک ساعت تفکر، از هفتادسال عبادت بدون تفکر ارزشمندتر است». حجت‌الاسلام عليرضا پناهيان با توجه به توصيه مذکور از جمله مبلغاني است که در سال‌هاي اخير شيوه نويني از تفکر را به مخاطبان خود ارائه داده است. ايشان در مجموعه جلساتي که در ماه مبارک رمضان برگزار شده است، با عمل به اين توصيه نگاهي نو و کاربردي براي بهره‌برداري از اين ماه مبارک استخراج کرده‌اند. مؤسسه بيان معنوي براي دسترسي آسان به اين جلسات آن را قالب کتاب منتشر کرده است.
تمامي انسان‌ها، در تمام طول زندگي خود براي دست يافتن به زندگي بهتر همواره در حال تلاش و تکاپو هستند و مسيرهاي مختلفي را انتخاب مي‌کنند. تفاوت مسيرهاي پيش روي انسان وابسته به پاسخ به دو پرسش اساسي است. اين‌که من چه مي‌خواهم؟ و چگونه مي‌توانم به خواسته‌هاي خود دست يابم؟ پاسخِ پرسش اول ناظر به مبحث انسان‌شناسي و پاسخ پرسش دوم ناظر بر مباحث معارف ديني است. حجت‌الاسلام پناهيان در کتاب «شهر خدا: رمضان و رازهاي روزه‌داري» تلاش کرده‌اند به موضوعات مهم مرتبط با اين دو پرسش اساسي بپردازند و مخاطبان را به تأمل در مسير الهي و انتخاب آن کمک کنند. اين تلاش در کتابي 275صفحه‌اي و با موضوعاتي مانند «آشنايي با شهر»، «ادب ورود»، «زکات روح»، «گوهر اخلاص» و... صورت گرفته است.
 
طعم شيرين خدا (دوره شش‌جلدي)
حجت‌الاسلام محسن عباسي ولدي؛ آيين فطرت
«خدا مثل ما نيست که از بخشيدن خسته بشه. تو دعاي جوشن کبير، تو همون فراز پايانيش اومده: اي بخشنده‌اي که خسته نمي‌شود!
يکي از بزرگ‌ترين مشکلاي ما تو شناخت خدا اينه که فراموش کرديم خدا در کنار عدلش، فضلم داره، اونم چه فضلي. به تعبير قرآن: و خداوند داراي فضل و لطفي بزرگ است.
نمي‌دونم چرا ما هميشه اصرار داشتيم و داريم خدا رو فقط با صفت عدل معرفي کنيم...»
آنچه خوانديم، بخشي از کتاب «طعم شيرين خدا» به قلم حجت‌الاسلام محسن عباسي ولدي است. ايشان در اين مجموعه شش‌جلدي تلاش مي‌کنند با بهره‌مندي از آيات و روايات و با زباني ساده و روان، خداوند متعال را به مخاطبان معرفي و ابعاد مختلف دين را تبيين کنند. اين مجموعه در جلد اول به نحوه صحيح اعتقاد به خداوند اشاره دارد. جلد دوم و سوم اين مجموعه به شرح و وصف مهرباني خداوند اختصاص يافته است. حسن ظن، عدل و فضل خداوند موضوع جلد چهارم اين مجموعه است. مخاطبان در جلد پنجم و ششم از اين مجموعه 1187صفحه‌اي که هر جلد به‌صورت ميانگين 200صفحه دارد، با اهميت شکرگزاري توسط بندگان و چگونگي شکرگزاربودن آشنا مي‌شوند. آنچه اين مجموعه را از ساير کتاب‌هايي با اين موضوع متمايز مي‌کند، بيان مکرر آيات، روايات و مثال‌ها به زبان ساده است که حلاوت دين را به مخاطبان پيشکش مي‌کند.
 
عشق در برابر عشق
اميد کوره‌چي؛ از انتشارات کتابستان معرفت
کتاب «عشق در برابر عشق» قلم اميد کوره‌چي است که به همت انتشارات کتابستان معرفت در 271 صفحه به چاپ رسيده است. اين کتاب يکي از اولين‌ کتاب‌هايي است که در قالب رمان با محوريت امام حسن(ع) نوشته شده است. نويسنده در اين داستان تلاش کرده است هر آنچه منسوب به معصوم(ع)، اعم از گفتار يا اعمال است، تماماً مستند باشد. شخصيت اصلي داستان جواني زرتشتي به نام هرمز است که دلداده دختري به نام ربيعه از قبايل عرب شده است. او در راه رسيدن به ربيعه ناکام است و در انتهاي داستان فرصتي براي وصال محقق مي‌شود؛ فرصتي که هرمز را در دوراهي انتخاب قرار مي‌دهد. مخاطبان با خواندن اين کتاب با اين دوراهي آشنا مي‌شوند و به اين موضوع پي خواهند برد که اغلب دچار اين‌چنين موقعيت‌هايي هستند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar