شاعر اصفهانی که منتقد جدی شعر بود

خبرگزاري کتاب ايران/محمد حقوقي، شاعر و منتقد اصفهاني اگر زنده بود، امروز 94 ساله مي‌شد.
 
 محمد حقوقي، شاعر و منتقد ادبي نامدار ايرانيي ۶۴ سال پيش در چنين روزي (۱۳ ارديبهشت سال ۱۳۱۶) در اصفهان متولد شد. وي که فعاليت  ادبي خود را از سال ۱۳۴۰ آغاز کرد، يکي از شناخته‌شده‌ترين شاعران و منتقدان معاصر ايران به شمار مي‌رود.

اين شاعر و منتقد ادبي از اوايل دهه‌ چهل خورشيدي، به همراه شماري از روشنفکران، مترجمان، نويسندگان و شاعران اصفهان، از جمله هوشنگ گلشيري، ابوالحسن نجفي، جليل دوست‌خواه، محمد کلباسي، احمد گلشيري، فريدون مختاريان، اميرحسين افراسيابي، اورنگ خضرايي، روشن رامي، مجيد نفيسي، رضا فرخفال، احمد ميرعلايي، ضياء موحد، هرمز شهدادي، محمدرضا شيرواني، يونس تراکمه، منصور کوشان و ابوالحسن نجفي، نقشي مهمي در انتشار مجله «جُنگ اصفهان» داشت.

---

بازار

---

کتاب «شعر نو از آغاز تا امروز» يکي از مهم‌ترين و شناخته‌شده‌ترين آثار محمد حقوقي، تا سال‌ها به‌عنوان تنها آنتولوژي معتبر شعر نو شناخته مي‌شد. اين کتاب نخستين بار در دهه چهل خورشيدي منتشر شد، اما بعدها با تجديد نظر در دو مجلد مفصل انتشار يافت و شعر دهه‌هاي ۵۰ و ۶۰ را نيز دربرمي‌گرفت.

سه مقاله ماندگار به نامهاي «کي مرده، کي بجاست؟»، «از سرچشمه تا مصب» و «از نشان دادن تا شعر» در دهه چهل از او به چاپ رسيدند که نقشي ماندگار در ادبيات ايران ايفا کردند.

او در نخستين مقاله مفصل خود با نام «کي مرده کي بجاست» در سومين شماره «جُنگ اصفهان» نوشته بود که از تمام شاعراني که تا آن دهه به عنوان شاعر نوپرداز شهرت يافته‌اند و همه خود را از «نيما يوشيج» متأثر مي‌دانند، تنها هفت نفر را مي‌توان موفق خواند و شعرشان را ماندگار دانست: «احمد شاملو، مهدي اخوان ثالث، منوچهر آتشي، فروغ فرخزاد، م. آزاد، يدالله رؤيايي و سهراب سپهري.» اين مقاله زمينه‌اي براي کارهاي ادبي مستقل و جداگانه حقوقي چه در حوزه ترجمه و چه در حوزه تاليف و پژوهش ادبيات‌شناسي و شعر ايجاد کرد. اين مقاله بعدها دستمايه حقوقي براي نگارش کتاب مشهورش به نام «شعر نو از آغاز تا امروز» شد.

محمد حقوقي از سال ۱۳۴۸ تا ۱۳۸۰ نزديک ۳۰ جلد کتاب شعر و نقد شعر منتشر کرد: «زوايا و مدارات»، «فصل‌هاي زمستاني»، «شرقي‌ها»، «گريزهاي ناگزير»، «با شب، با زخم، با گرگ»، «خروس هزار بال»، «شب ناشب»، «دالان‌هاي بلند عصر»، «از بامداد نقره و خاکستر»، «سبدها»، «از دل تا دلتا»، «گيلاس‌ها و گنجشک‌ها»، «اندوه‌يادها» از جمله مجموعه شعرهاي محمد حقوقي است.

از حقوقي پنج جلد کتاب نيز با عنوان «شعر زمان ما» به ترتيب درباره شعرهاي «احمد شاملو»، «مهدي اخوان ثالث»، «سهراب سپهري»، «فروغ فرخزاد» و «نيما يوشيج» به چاپ رسيده است.

محمد حقوقي دوشنبه ۸ تيرماه ۱۳۸۸ در زادگاه خود اصفهان درگذشت.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar