کتابخانه ادبیات داستانی فلسطین در بازار نشر ایران/ رنج پنهان در کلمات

خبرگزاري کتاب ايران/مقاومت و رنج فلسطينيها در ادبيات داستاني اين سرزمين بازتاب زيادي دارد. داستانهايي که ژانرها و موضوعات متنوعي را شامل هستند
احسان رضايي: بحث از داستان معاصر فلسطيني را معمولاً با غسان کنفاني، نويسنده و روزنامهنگار معروف فلسطيني شروع ميکنند که از اعضاي رهبري ساف بود و نيمقرن پيش توسط عوامل موساد در بيروت ترور شد. از کنفاني در ايران هم داستان کودکانه «قنديل کوچک» را داريم که کنفاني نوشته و خودش هم نقاشي کرده (ترجمه غلامرضا امامي، کانون پرورش فکري کودکان)، هم رمان «مرداني در آفتاب» به فارسي ترجمه شده (با دو ترجمه احسان موسوي خلخالي، انتشارات نيلوفر و عدنان غريفي، نشر افراز). در کتاب «قصهها» هم گزيده داستانهاي کوتاه او بهترتيب زمان نگارش جمعآوري شده (ترجمه غلامرضا امامي، نشر روزبهان). داستان فيلم «بازمانده» سيفالله داد هم از روي يکي از داستانهاي غسان کنفاني ساخته شده است. يک اثر ديگر از کنفاني که البته داستان نيست، مجموعه نامههاي عاشقانه او به غادة السمان، شاعره معروف سوري است که در کتاب «تپشهاي شيدايي» (ترجمه غسان حمدان، کتاب سده) جمعآوري شده.
اما معروفترين و مهمترين نويسنده فلسطيني اميل حبيبي است که رمان «المتشائل» او را با «صد سال تنهايي» مارکز مقايسه ميکنند. اين رمان در ايران با دو ترجمه منتشر شده است: «خوشخيال بداقبال» (ترجمه عطاءالله مهاجراني، انتشارات اميد ايرانيان) و «وقايع غريبِ غيبشدنِ سعيد ابونحس خوشبدبين» (ترجمه احسان موسوي خلخالي، نشر نون). اين کتاب اگرچه داستاني تودرتو و هزار و يک شبي دارد؛ اما در دل خودش ارجاعات فراواني به حوادث سياسي فلسطين و زندگي روزمره در سرزمينهاي اشغالي دارد.
از رنده عبدالفتاح، نويسنده فلسطيني مهاجر به استراليا سه رمان به فارسي ترجمه شده: «بهم مياد» (ترجمه محسن بدره، نشر آرما) و «ده چيزي که از آن متنفرم» (ترجمه بهناز عابدي، نشر آرما) دربارۀ دوگانگي هويتي يک دختر مسلمان در کشوري غيرمسلمان است و رمان «جايي که خيابانها نام داشت» (ترجمه مجتبي ساقيني، نشر آرما) روايت يک مادربزرگ، براي نوهاش حيات است که باعث ميشود اين دختر نوجوان تصميم بگيرد براي آوردن کمي خاک از زمينهاي اجدادياش به فلسطين اشغالي سفر کند.
سوزان ابوالهوي، نويسنده فلسطيني ساکن آمريکا که خودش اشغال را تجربه کرده، در رمان «زخم داوود» سوزان ابوالهوي (ترجمه فاطمه هاشمنژاد، نشر آرما) زندگي چهار نسل از يک خانواده فلسطيني را در دل سير وقايع تاريخي اين سرزمين روايت ميکند.
رضوي عاشور، نويسنده مصري است؛ اما او را هم ميشود در اين سياهه آورد؛ چون همسرش، مريد برغوثي، يکي از معروفترين شاعران و نويسندگان فلسطين است. رمان «من پناهنده نيستم» (ترجمه اسماء خواجهزاده، شهرستان ادب) داستان زندگي زني فلسطيني به نام رقيه است که با خانوادهاش در شهر طنطوره زندگي ميکند؛ اما مجبور به ترک اين شهر ميشود.
يک مجموعه داستان کوتاه از نويسندگان شاخص فلسطيني مثل سوزان ابوالهواء، مريد برغوثي و… در کتاب «در جستجوي فلسطين» (با ترجمه ياسين قاسمي و خديجه کبري اصغري، نشر روزگار) ترجمه شده. داستان کوتاهنويسهاي جوان فلسطيني را هم ميشود در کتاب «غزه از بازگشت مينويسد» (ترجمه اميرحسين حيدري، نشر آرما) پيدا کرد.