راز سند زدن 25 اردیبهشت به نام حکیم فردوسی

خراسان/ الهه آرانيان- چندسالي است که حال و هواي ارديبهشت با ادبيات فارسي پيوند خورده است؛ اولين روزش سعدي را به يادمان مي‌آورد و آخرين روزهايش يادآور عظمت و بزرگي فردوسي و پاسداشت زبان فارسي است. هر کدام از روزهاي تقويم که به ياد يکي از بزرگان ادبيات نام‌گذاري شده‌اند، وجه تسميه‌اي دارند؛ از روز ولادت يا درگذشت آنان گرفته تا رخداد و اتفاقي که باعث شده‌است آن روز به نامشان ثبت شود. نام‌گذاري 25 ارديبهشت‌ماه به نام حکيم توس هم ماجرايي دارد که داستانش از شيراز شروع مي‌شود. در ادامه، دليل نام‌گذاري اين روز به نام فردوسي و پاسداشت زبان فارسي را، از زبان پيشنهاددهنده‌اش، يعني دکتر محمدجعفر ياحقي، استاد ادبيات و مدير قطب علمي فردوسي‌شناسي مي‌خوانيد.

چه شد که 25 ارديبهشت به نام فردوسي و پاسداشت زبان فارسي شد؟
سال 1376 بود و من در مرکز خراسان‌شناسي کار مي‌کردم که به مراسم يادبود حافظ در شيراز براي سخنراني دعوت شدم. آن سال، اولين سالي بود که بزرگداشت حافظ برگزار مي‌شد. من هم آن‌جا اعلام کردم که مي‌خواهيم روزي را براي بزرگداشت فردوسي اعلام کنيم. بلافاصله با دوستانمان در مرکز خراسان‌شناسي، روز 25 ارديبهشت را پيشنهاد کرديم. وجه تسميه‌اش را هم از يک بيت شاهنامه گرفتيم که اين است: «سرآمد کنون قصه يزدگرد/ به ماه سفندارمذ روز اِرد»؛ يعني سرايش شاهنامه در روز 25 اسفند به پايان رسيده‌است. ما ديديم 25 اسفند وقت خوبي براي بزرگداشت نيست؛ چون شب عيد است و هوا هم خيلي مساعد نيست و تازه تقويم قديم شاهنامه با تقويم ما جور نيست و بنابراين بهترين ماه ارديبهشت است که طبيعت خرم است و مسافران عيد از مشهد رفته‌اند و مسافران تابستاني هم هنوز نيامده‌اند. از اين رو، 25 ارديبهشت را به شوراي فرهنگ عمومي استان پيشنهاد داديم و قبول کردند. بعد در سطح کشوري هم مقامات را توجيه و قانع کرديم و بالاخره شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي اين روز را تصويب کرد. از طرفي دانشگاهيان خارج از کشور هم روزهاي ديگري را پيشنهاد دادند و من متقاعدشان کردم و خوشبختانه اين روز به نام فردوسي جا افتاد. از چهارسال پيش هم، «پاسداشت زبان فارسي» به اين روز اضافه شد.

---

بازار

---

مراسم بزرگداشت فردوسي در 1400 به چه شکل برگزار خواهد شد؟
امسال برنامه‌اي مفصل به صورت آنلاين داريم، از 25 تا 31 ارديبهشت. مقالات زيادي به همايش رسيده‌است و  18 سخنراني را هم ترتيب داده‌ايم از نقاط مختلف ايران و جهان؛ از جمله دکتر محمود اميدسالار از آمريکا، پروفسور چارلز ملويل و دکتر محمود حسن‌آبادي از انگلستان، دکتر فرزاد قائمي، دکتر چنگيز مولايي و... . اين همايش به طور مشترک با همکاري انجمن ترويج زبان فارسي، خردسراي فردوسي، انجمن معلمان خراسان رضوي و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي برگزار خواهد شد.

از تازه‌ترين فعاليت‌هاي قطب علمي فردوسي‌شناسي بفرماييد. 
سلسله گفت‌‌وگوهايي داريم با بعضي از دانشمندان و از زوايايي ديگر به شاهنامه نگاه مي‌کنيم؛ مثلاً دکتر ناصر مقدسي، عصب‌شناس، مطالبي را درباره شاهنامه و عصب‌شناسي ارائه مي‌دهند که بسيار توجه‌ها را جلب کرده‌است. برنامه ديگر، تئوري‌هاي رياضي در شاهنامه، با حضور استادان رياضي است؛ از جمله دکتر اسحاقي، استاد رياضي دانشگاه سمنان که نکات جالبي را در اين‌باره ارائه مي‌دهند. هر دوشنبه هم، جلسه شاهنامه‌خواني دکتر طبسي را داريم که فايل صوتي‌اش در کانال تلگرامي قطب علمي بارگذاري مي‌شود.
به عنوان کسي که عمري را در راه شناساندن شاهنامه صرف کرده، کاري هست که دوست داشته باشيد براي شاهنامه و فردوسي انجام بدهيد و هنوز موفق نشده باشيد؟
در حال تنظيم يک دانشنامه هستم که نامش را هم «دانشنامه کوچک فردوسي و شاهنامه» گذاشته‌ام؛ چون در برابر عظمت کار فردوسي، واقعاً کوچک است. اين دانشنامه همه اطلاعات مربوط به فردوسي و شاهنامه را دارد؛ از جمله چاپ‌ها، نسخه‌هاي خطي، کساني که از فردوسي تقليد کرده‌اند، مقالات و کتاب‌هاي منتشر شده و... . ان شاءا... بتوانم اين را به پايان برسانم و منتشر شود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar