برگزیده

استاد سبزواری؛ راوی تاریخ انقلاب به زبان شعر

خراسان

بروزرسانی 1400/03/22 - 08:00

استاد سبزواری؛ راوی تاریخ انقلاب به زبان شعر

خراسان/ گفت‌وگوي خراسان با حسين اسرافيلي، شاعر و جمع‌آوري‌کننده آثار «پدر شعر انقلاب» در سالروز درگذشت او
انقلاب اسلامي ايران نقطه‌عطفي در جريان شعر معاصر فارسي بود و شاعران بسياري به رشد و شکوفايي آن کمک کردند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، شعر معاصر ايران حال و هواي ديگري پيدا کرد و چهره انواع قالب‌هاي شعري از غزل و قصيده گرفته تا شعر نو، رنگ و لعابي تازه به خود ديد. يکي از شاعران پيشگامِ شعر انقلاب که نقش مؤثري در جريان اين حوزه از شعر فارسي، به‌ويژه در سرود و قصيده داشت، حسين آقا ممتحني، مشهور به حميد سبزواري و ملقب به پدر شعر انقلاب است. به مناسبت 22 خردادماه، سالروز درگذشت اين شاعر بزرگ، با حسين اسرافيلي، شاعر مجموعه شعر «تولد در ميدان» و پژوهشگر حوزۀ نقد ادبي که مدت‌ها با مرحوم سبزواري آشنايي و مراوده داشته‌است، درباره شخصيت و منش استاد و ويژگي‌هاي شعرش گفت‌وگو کرده‌ايم که در ادامه مي‌خوانيد. حسين اسرافيلي، يکي از سه شاعري است که در جمع‌آوري مجموعه آثار استاد حميد سبزواري و انتشار آن با عنوان «اين بانگ آزادي» مشارکت داشت.

با استاد حميد سبزواري چه زماني و چطور آشنا شديد؟
سال 58 قرار شد يک حوزۀ انديشه از هنرمندان مسلمان تشکيل شود و تعداد زيادي از افراد دعوت شدند؛ از جمله استاد سبزواري، مشفق کاشاني، محمود حکيمي، طاهره صفارزاده، سيد حسن حسيني و... . من اولين‌بار در اين جمع با زنده‌ياد سبزواري آشنا شدم. بعدها حوزۀ انديشه و هنر انقلاب اسلامي زيرمجموعه سازمان تبليغات اسلامي قرار گرفت و به حوزۀ هنري تغيير نام داد. آقاي سبزواري عمدتاً در جلسات پنج‌شنبه‌هاي حوزه شرکت مي‌کرد و از اشعارش لذت مي‌بردم.

از نظر شما ويژگي بارز شخصيت و منش ايشان چه بود؟
حميد سبزواري ذوب در ولايت و امام(ره) بود و به‎شدت به ايشان و بعدها به رهبري انقلاب ارادت داشت. از نظر من ارادت بسيار عميق به رهبري، امام(ره) و انقلاب و همچنين باورها و انديشه‌هاي امام راحل، از نکات بارز شخصيت استاد سبزواري بود.

ويژگي اصلي اشعار حميد سبزواري، چه در سرود و چه در شعر کلاسيک چيست؟
وقتي به مجموعه آثار ايشان نگاه کنيد، مي‌توانيد آن را به عنوان يک روزنويس و يک خاطره‌نويسي از وقايع انقلاب بدانيد؛ همه رويدادها از شهادت‌ها و پيروزي‌ها و... در آثار ايشان کاملاً مشخص است و همه را مي‌توان در مجموعه اشعار حميد سبزواري رصد کرد و اين از مؤلفه‌هاي مهم آثار اين شاعر است. علاوه بر اين، استاد در سرود حرف اول را مي‌زند و کسي به اندازه ايشان در حوزه سرودهاي انقلابي و دفاع مقدس کار نکرده‌است.

خود شما با کدام سرود استاد سبزواري خاطره داريد؟
من سرود «همپاي جلودار» ايشان را که درباره قدس و فلسطين است، خيلي دوست دارم. اين سرود را مرحوم فرج‌ا... سلحشور دکلمه کرد و براي درست خواندنش چند باري پيش من آمد و خيلي حساس بود که آن را درست و اصولي اجرا کند.
شما يکي از سه شاعري هستيد که در جمع‌آوري و انتشار مجموعه کامل آثار استاد سبزواري به‌نام «اين بانگ آزادي» پيش‌قدم شديد. درباره اين مجموعه توضيح دهيد.
چندماه قبل از درگذشت استاد حميد سبزواري، مجموعه بسيج هنرمندان پيشنهادي مبني بر جمع‌آوريِ بدون اشکال و غلط مجموعه آثار ايشان را داد؛ چون نسخه‌هايي که تا آن زمان منتشر شده بود، غلط‌هاي چاپي و... داشت و از طرفي ترانه‌ها و سرودهاي استاد عموماً به شکل مکتوب منتشر نشده بود. از اين رو به همراه آقايان رضا اسماعيلي و مصطفي محدثي خراساني، مجموعه آثار استاد سبزواري را از دست‌نويس‌ها تا منتشرشده‌ها جمع‌آوري کرديم که در چهار جلد به نام «اين بانگ آزادي» در سال 98 منتشر شد. فکر مي‌کنم مجموعه بسيار قابل تقدير و قابل تأملي از کار درآمده باشد. همسر و فرزند بزرگوار استاد خيلي با ما همکاري کردند و آثار ايشان را در اختيار ما قرار دادند و لازم است که از آن‌ها تشکر کنم. پيشنهاد مي‌کنم کساني که مي‌خواهند درباره آثار استاد حميد سبزواري مطالعه و تحقيق کنند، به اين مجموعه مراجعه کنند.