زندگی نامه نویسنده فرانسوی «آندره ژید»
آخرين خبر/آندره ژيد کيست؟ پل گيوم آندره ژيدPaul Guillaume André Gide در 22 نوامبر 1869 در پاريس متولد شد. ژيد برنده جايزه نوبل ادبيات در سال 1947 است و بيش از 6 دهه در عرصه نويسندگي فعاليت کرد. آثار او از سبک سمبوليست و کلاسيک گرفته تا زندگينامه و جريانهاي سياسي الهامبخش بسياري از افراد همچون آندره مالرو، ژان پل سارتر، يوکيو ميشيما و بسياري از نويسندگان جوان بود. کارهاي او غالبا بر شخصيتهاي اصلي متمرکز بود. شخصيت هايي که تا حدودي ميتوان آنها را شبيه به خود ژيد دانست. «مائده هاي زميني» و «دخمههاي واتيکان» از آثار برجسته اين نويسنده فرانسوي هستند.
خانواده و ازدواج
پدر و مادر ژيد گرايش ديني متفاوتي داشتند. پدر ژيد يک پروستان و استاد حقوق در دانشگاه سوربن و مادرش يکي از بورژواهاي ثروتمند وکاتوليک بود. بعد از مرگ پدر، ژيد تحت تربيت مادر سخت گيرش و در محيطي کاملا زنانه بزرگ شد. در سالهاي بعد او خود را به پروتستانهاي جنوبي و کاتوليکهاي شمال نورمن نسبت داد. مشکلات سلامتي و وضعيت روحي او بر تحصيلاتش تاثير گذاشت و باعث شد علاوه بر تحصيل در مدرسه با کمک معلم خصوصي درس بخواند. ژيد در پانزده سالگي به دخترخالهاش مادلين روندو علاقهمند شد و سرانجام با او ازدواج کرد. اين ازدواج عليرغم تمايلات دگرگونه او تا زمان مرگ مادلين در 1938 ادامه داشت.
سابقه نويسندگي او
ژيد نويسندگي را از سال 1891 آغاز کرد. «يادداشت هاي روزانه آندره والتر» اولين اثر او بود که مورد توجه يکي از دوستانش به نام «استفان مالارمه» قرار گرفت. در اين دوران او از طريق مالارمه با اجتماعات روشنفکران جنبش سمبوليستي آشنا شد. تاثير افکار سمبوليستي در کتابهاي بعدي ژيد «رساله نارسيس» و «سفر اورين» ديده ميشود. در سال 1893 ژيد به شمال آفريقا سفر کرد و بعد از بازگشت به پاريس کتاب «مائده هاي زميني» را به چاپ رساند. مشهورترين اثر او که بسياري آن را با عبارت «اي کاش عظمت در نگاه تو باشد نه در آنچه بدان مينگري» ميشناسند. اين کتاب نمايانگر رهايي ژيد از ترسها و لزوم پيروي از انگيزههاي شخصياش است.
«رذل», «در تنگ» و «آهنگ عشق» از ديگر آثار ژيد هستند که بيانگر تلاشهاي او براي هماهنگي در ازدواج و انعکاس مشکلات در روابط انسانهاست.
در سال 1908 ژيد به همراه «ژاک کوپائو» و «ژان اسکومبر» مجله ادبي به نام La Nouvelle Revue Francaise را تاسيس کرد که انتشار آن با وقوع جنگ جهاني به تعويق افتاد. با اين حال اين مجله هنوز هم در نسخههاي الکترونيکي محدود منتشر ميشود.
او از جواني فئودور داستايوفسکي را تحسين ميکرد. بهاينترتيب در سال 1923 مجموعهاي از سخنرانيهاي خود در مورد داستايوفسکي منتشر کرد و گفت که شخصيت داستايوفسکي را بهنوعي در شخصيت کتابهاي خود بازسازي کرده است.
در سال 1924 ژيد کتاب زندگي خود با عنوان «اگر دانه نميرد» را منتشر کرد. در اين کتاب برههاي از کودکي او در پاريس و روابطش با مادلين روايت شده است.
آندره ژيد و جنگ
پس از جنگ جهاني اول تحول عظيمي در ژيد رخ داد. او پس از مشکلات روحي فراوان با خود به يک آشتي دروني رسيد. در اين زمان او در دفاع از اميال نفسانياش کتاب «کوريدون» را ابتدا به صورت خصوصي منتشر کرد که از سوي بعضي از نزديکترين دوستانش موردحمله شديد قرار گرفت؛ اما بعدها آن را به شکل عمومي منتشر کرد.
ژيد رمان بعدي خود را «سکه سازان» ناميد که يکي از پيچيدهترين آثار اوست. اين کتاب که روايتگر چند داستان متعدد است بهعنوان يکي از پيشگامان رمانهاي نو معرفي ميشود.
در سال 1925 ژيد به آفريقاي استوايي فرانسه سفر کرد و پس از بازگشت رمان «سفر به کنگو» را منتشر کرد. او در اين رمان سياستهاي استعماري فرانسه را موردانتقاد قرار ميدهد. در اين دوران فعاليتهاي سياسي ژيد پررنگ ميشود. نگاه دلسوزانه او به جامعه بشريت رنگ و بوي تازهاي به خود ميگيرد. تا جايي که خود را قرباني ناآراميهاي جامعه ميکند و خواستار شرايط بهتر براي مجرمان و حق برابري براي زنان ميشود. به نظر ميرسد او در اين برهه از زندگي به انديشههاي کمونيستي گرايش پيداکرده است. او بعد از سفر به اتحاد جماهير شوروي و سرخوردگي و برآورده نشدن انتظاراتش کتاب «بازگشت از شوروي» را نوشت.
ژيد از مصاحبه تا جايزه
ژيد در سلسله مصاحبههاي جنجالي که در روزنامه فيگارو داشت مفهوم جديدي از آزادي بيان کرد. او اظهار داشت که آزادي مطلق باعث از بين رفتن فرد و جامعه ميشود. از نظر او آزادي بايد با نظام سنتي پيوند يابد. پس از آن ژيد در سال 1947 اولين افتخار زندگياش را دريافت کرد: مدرک دکترا از دانشگاه آکسفورد در ماه ژوئن و دريافت جايزه نوبل ادبي در ماه دسامبر. او در سال 1950 آخرين جلد از خاطرات شخصياش را منتشر کرد و سوابق زندگي تا 80 سالگياش را با مخاطبان به اشتراک گذاشت. در تمام اين نوشتهها ميتوان به شخصيت پيچيده و عجيب ژيد پي برد.
افکار آندره ژيد
ژيد در تمام زندگياش دو عنصر خودآگاهي و صداقت را به عنوان سنگ بناي اخلاق جمعي و فردي معرفي کرد. او به دليل حمايتهاي خود از آزادي عمل فردي و کارهاي خلاف عرفش هميشه به عنوان چهرهاي بحثبرانگيز شناخته ميشود. بااينحال ژيد يکي از مهمترين نويسندگان انسانگراي قرن نوزدهم است. صداقت و نجابت انديشههاي ژيد و هارموني که در داستانهايش به چشم ميخورد جايگاه او را در بين بزرگان ادبيات فرانسه حفظ کرده است. آندره ژيد در سال 1951 و در سن 81 سالگي در پاريس درگذشت.
آثار آندره ژيد
سکه سازان، ترجمهي حسن هنرمندي، نشر ماهي
در تنگ، ترجمهي رضا سيد حسيني و عبدالله توکل، انتشارات نيلوفر
اگر دانه نميرد، ترجمهي همايون نوراحمر، انتشارات نيلوفر
مائدههاي زميني و مائدههاي تازه، ترجمهي مهستي بحريني، انتشارات نيلوفر
دخمههاي واتيکان، ترجمهي سيروس ذکاء، انتشارات يزدان
سنفوني روحاني، ترجمهي فريده مهدوي دامغاني، نشر تير ( اين کتاب با عنوان سنفوني عشق هم ترجمه شده است).
کوريدون (۱۹۲۴) اين اثر در ايران ترجمه و منتشر نشده است.