"کافیه بپرسی!" به کودکانی با ویژگی‌های متفاوت می‌پردازد

بروزرسانی 1400/03/31 - 22:20

"کافیه بپرسی!" به کودکانی با ویژگی‌های متفاوت می‌پردازد

وينش/در اين دنيا کودکاني هستند که انسولين تزريق مي‌کنند، با صندلي چرخدار حرکت مي‌کنند، مجبورند از اسپري آسم استفاده کنند و… کافيه بپرسي! به اين کودکان مي‌پردازد و سعي مي‌کند به سادگي و زيبايي تفاوت‌هاي فردي افراد کم‌توان و بعضي بيماران را به نمايش بگذارد. کتابي که براي گروه سني کودک نوشته شده اما خواندنش براي تمامي گروه‌هاي سني مفيد است و از ايجاد رفتارهاي نادرست در مواجهه با ديگران جلوگيري مي‌کند.

يک بار وقتي منتظر اتوبوس نشسته بودم، دختري با ويلچر از جلويم رد شد. البته بهتر است بگويم از جلويم رد نشد! چون بين ميله‌هايي که توي پياده‌رو براي موتورسيکلت‌ها زده بودند گير کرد و کلي طول کشيد تا با کمک چندين نفر بتواند صندلي چرخدارش را از بين آن ميله‌ها رد کند. از آن روز، آن دختر و صندلي چرخدارش طوري توي حافظه‌ام ماند که هر جا مي‌رفتم و هر کار مي‌کردم، از خودم مي‌پرسيدم: «آيا او هم مي‌تواند اين کار را انجام بدهد؟» ديدن کتاب کافيه بپرسي! آنقدر خوشحالم کرد که انگار تمام پياده‌روهاي شهر را براي دختران و پسراني با صندلي چرخدار مناسب‌سازي کرده‌اند. همين قدر خوشحال‌کننده!

کافيه بپرسي! به کودکاني با ويژگي‌هاي متفاوت مي‌پردازد. کودکاني که هميشه در حاشيه بوده‌اند و کمتر ديده شده‌اند؛ کم پيش آمده قهرمان داستان يا فيلمي باشند؛ اطلاعات عمومي مردم و کودکان ديگر در مورد آن‌ها بسيار پايين است و خيلي وقت‌ها به خاطر همين اطلاعات پايين مورد تمسخر يا خشم ديگران قرار گرفته‌اند. نويسنده‌ي اين کتاب دوربيني دستش گرفته و گروه بسياري از اين کودکان را با جزئيات به نمايش کشيده. بچه‌هاي ديابتي که انسولين تزريق مي‌کنند، بچه‌هايي که آسم دارند و مجبورند از اسپري استفاده کنند، کودکاني که با صندلي چرخدار حرکت مي‌کنند، کودکان نابينا و ناشنوا، کساني که مبتلا به خوانش‌پريشي هستند، کودکان مبتلا به اوتيسم، بچه‌هايي که لکنت زبان دارند، مبتلايان سندروم توره، کساني که به اختلال کم‌توجهي-بيش‌فعالي دچارند، بچه‌هاي درگير حساسيت و کودکان سندروم داون؛ همه‌ي اين‌ها شخصيت‌هاي اصلي کتاب کافيه بپرسي! هستند و مي‌توان گفت اين کتاب، کتابي با شخصيت‌هاي اصلي فراوان است.

البته کافيه بپرسي! به هيچ وجه يک کتاب آموزشي و کاتالوگ مانند نيست. داستان اين کتاب در يک باغچه مي‌گذرد. کودکي معمولي به نام سونيا داستان را شروع مي‌کند و از اينکه در باغچه مشغول گل‌کاري است حرف مي‌زند. او به زيبايي به تفاوت بين گل‌ها و گياهان مي‌پردازد و به مخاطب اين پيام را منتقل مي‌کند که اگر تمام گياهان دنيا به يک شکل بودند (مثلاً نخود فرنگي) چقدر دنيا جاي خسته‌کننده‌اي براي زندگي مي‌شد. او به اينکه هر گياه زيبايي‌ها و خواص خودش را دارد اشاره مي‌کند. درست مثل بچه‌ها که هر کدام ويژگي‌ها و تفاوت‌هاي فردي خودشان را دارند.

سنين کودکي، يعني همان سني که نويسنده براي مخاطبان اين کتاب در نظر گرفته، از حساس‌ترين سنين در طول زندگي هر فرد است. چرا که کودک معمولاً در اين سن به دنبال هويت‌يابي است و تفاوت‌هاي شخصي خودش با ديگران بيشتر به چشمش مي‌آيد. داشتن اطلاعات درباره‌ي اين تفاوت‌ها مي‌تواند در کنار کمک به هويت‌يابي و خودآگاهي او، در رفتارش با ديگران هم تأثير بسياري بگذارد. آموزش غير مستقيم تفاوت‌هاي فردي و برخي بيماري‌هاي ژنتيکي به کودکان مي‌تواند از رفتارهاي نادرست آن‌ها در بزرگسالي جلوگيري کند. حتماً شما هم کساني را ديده‌ايد که بزرگسال هستند اما نسبت به افراد کم‌توان يا بيمار رفتارهاي غيرمتعارفي دارند، گاهي آن‌ها را مسخره مي‌کنند و يا گاهي با دلسوزي و ترحم بيش از حد، آزارشان مي‌دهند. اين کتاب مي‌تواند از پيش‌آمدن چنين رفتارهايي جلوگيري کند و به همين دليل مي‌توانيم بگوييم نه تنها کتاب مناسبي براي کودکان است، بلکه مي‌تواند براي تمام گروه‌هاي سني مفيد باشد.
از نکات مثبت اين کتاب مي‌توان به سؤالي که در هر صفحه نوشته شده است اشاره کرد. هر کدام از شخصيتهاي اين کتاب بعد از معرفي خود، سؤالي مي‌کند که در واقع توانمندي يا کم‌تواني شخصيت بعدي مرتبط است. مثلاً آنتوني که از صندلي چرخدار استفاده مي‌کند، مي‌پرسد: «تو چطور حرکت مي‌کني؟» و در صفحه‌ي بعد مديسون و آرتورو که نابينا هستند توضيح مي‌دهند که به کمک عصا يا به کمک سگ راهنما حرکت مي‌کنند و مسيرشان را پيدا مي‌کنند.

نکته‌ي مثبت ديگر، تصويرگري‌هاي کتاب است. در واقع مي‌توان گفت اين کتاب به همان ميزان که مخاطبان را با ويژگي‌هاي فردي افراد کم‌توان آشنا مي‌کند، ويژگي‌هاي ظاهري آنان را هم به تصوير مي‌کشد. کودک به خوبي مي‌تواند با ديدن تصاوير درک کند که يک شخص سندروم داون از نظر ظاهري چه تفاوت‌هايي با او دارد، يا کسي که نابيناست ممکن است عينک سياهي به چشم بزند و…

کافيه بپرسي! کتابي درباره‌ي کودکان متفاوت، اما براي کودکان معمولي است. شايد حتي بهتر باشد بگوييم کتابي درباره‌ي افراد متفاوت براي آدم‌هاي معمولي. چرا که خواندن آن براي هر فردي با هر گروه سني ضروري به نظر مي‌رسد.