غلط ننویسیم؛ "انشاءالله" یا "انشاءالله"؟

آخرين خبر/ درمورد شبهجملههاي دعايي «انشاءالله»، «ماشاءالله» و «والله»
کمتر کلمهاي در فارسي بهاندازهٔ اين شبهجملههاي دعايي املاهاي مختلف دارد.
در فارسي امروز «انشاءالله» با نُه صورتِ املايي وجود دارد:
انشاءالله، انشاءالله، انشاالله، انشالله، انشااله، انشاله، ايشالله، ايشالا، ايشالاه.
«انشاءالله»، دراصل، جملهاي دعاييست که معناي دقيق آن اين است: «اگر خدا بخواهد.»
صورت املاييِ درست و گوياي آن همان «انشاءالله» است که اجزاي تشکيلهندهٔ آن در عربي: «اِنْ + شاءَ + الله» است.
يعني: «اگر خدا بخواهد» (اگر خدا خواست).
اما «ايشالله» و «ايشالا» صورتهاي محاورهاي و شکستهٔ «انشاءالله»اند و هنگام نوشتنِ اين شبهجمله و موارد مشابه، نوشتنِ سهنقطه بهجاي «الله»، نهتنها هيچ ضرورتي ندارد، بلکه معمولاً نشانهٔ راحتطلبي و کمکوشيست.
درمورد «والله» هم که بهمعناي «قسم به خدا»ست نيز چند صورت املايي در فارسي وجود دارد؛ والله، والاه، والا.
اين شبهجمله نيز از اجزاي «وَ» (بهمعناي قسم به) و «الله» (بهمعناي خدا) تشکيل شدهاست و صورت شکستهٔ آن بهشکل «والا»ست.
نکته: برخي در فارسي ميگويند «به وَالله» که ازنظر معنايي اشتباه است. خودِ وَالله يعني «به خدا» و «به وَالله» يعني «به به خدا»! بااينکه ممکن است اين شبهجمله نيز در فارسي رواج يافتهباشد، اما ازنظر معنايي، اشتباه است.
«ماشاءالله» عربي نيز شبهجمله و بهمعناي «چه (در معني عجب) خداوند خواستهاست!» (برگرفته از قرآن کريم) که مجازاً هنگام تعجب و تحسين براي دفع چشم بد گفته ميشود و در نزد عموم بهمعناي «چشمِ بد دور!»، «آنچه خدا خواسته» (عجب که خدا چنين خواستهاست!)، «مرحبا!» و «آفرين!» است. اجزاي اين شبهجمله بدينگونهاند:
ما (آنچه/ چه!) + شاءَ (خواستهاست) + الله (خداوند).
صورتهاي املايي اين شبهجمله نيز در فارسي بدينگونهاند:
ماشاءالله، ماشالا، ماشالله، ماشالاه.
نوع محاورهاي يا شکستهٔ اين شبهجمله نيز «ماشالا»ست.
مطلب از استاد عزيز جناب آقاي علي مليح، با بهرهگيري از نظر استاد دکتر #سيدحميد_حسني.
dorost.nevisi.official