«تاریخ مصور بشر»؛ قصه تکامل انسان به روایت تصویر
ايرنا/کتاب «تاريخ مصور بشر: تولد انسان» نظريات مختلف درباره تکامل همه جانبه انسان خردمند را در قالب يک داستان مصور جذاب و به زبان طنز به خواننده پيشکش ميکند.
انسانهاي اوليه هيچ وجه تمايز خاصي [با گوريلها يا پرندگان] نداشتند. بلکه هنوز حيواناتي عادي بودند که تاثيرشان بر محيط با تاثير يک بوزينه يا کرم شبتاب يا عروس دريايي فرقي نداشت. نشاني از اين در دست نبود که روزي اين موجودات کل جهان را تسخير ميکنند و آن را تغيير ميدهند. (ص. ۱۴)
اين جمله سرآغاز تمام ايدههاي خواندني و هيجان انگيزي است که کتاب تاريخ مصور بشر: تولد انسان به زباني ساده درباره انواع گونههاي انساني و تاريخ تکامل انسان خردمند روايت ميکند. تولد انسان اولين جلد از مجموعه رمانهاي گرافيکي تاريخ مصور بشر است که با اقتباس از کتاب انسان خردمند: تاريخ مختصر بشر نوشته يووال نوح هراري منتشر شدند. اين کتاب که حاصل همکاري ديويد وندرمولن کارتونيست اهل بلژيک و دنيل کاساناوه نويسنده فرانسوي است، اکتبر سال ۲۰۲۰ ميلادي توسط انتشارات هارپر چاپ و روانه بازار شد.
جلد نخست از مجموعه تاريخ مصور بشر به کمک گروهي از کاراکترهاي خيالي جذاب، سفرهاي هوشمندانه در زمان و مکان و ارجاعات فرهنگي متعدد، خواننده را به يک ماموريت اکتشافي هيجانانگيز درباره تاريخ گونههاي انساني دعوت ميکند. اين کتاب از داستان تکامل انسان و نظريات مختلف موجود در اين حوزه ميگويد. البته تاکيد دارد که تئوري تکامل «نافي آموزه هاي ديني نيست» و «همچون هر نظريه علمي ديگري، ميتواند با کشف شواهد جديد تغيير کند يا ابطال شود.»
همانطور که در مقدمه کتاب آمده است:
تاريخ مصور بشر اين داستان را برايمان روايت مي کند که چگونه موجودي بي مقدار (انسان) فرمانرواي کره زمين شد و توانست اتم را بشکافد، به ماه قدم بگذارد و کد ژنتيکي حيات را دستکاري کند.
صدها هزار سال قبل دستکم ۶ گونه مختلف انساني روي زمين زندگي ميکرد، از هومونئاندرتالنسيس (انسانهاي نئاندرتال) گرفته تا هوموفلورسينسيس (هابيتها) اما امروز فقط يکي از آن گونهها باقي مانده: ما، هوموساپينسها يا انسانهاي خردمند. در اين کتاب ميخوانيم که چه اتفاقي براي ديگر گونههاي انساني افتاد و چه اتفاقي ممکن است براي ما بيفتد. تاريخ مصور بشر: تولد انسان با زباني قابل فهم و داستانگونه نشان ميدهد که زيستشناسي و تاريح چگونه انسان را به چيزي که هست تبديل کردند و درک ما را از انسان بودن شکل دادند.
نگاهي به سرفصلها
داستان کتاب در چهار بخش روايت ميشود؛ بخش اول به اين سوال پاسخ ميدهد که چطور ما مانديم و بقيه گونههاي انساني مثل نئاندرتالها منقرض شدند. در بخش دوم که «استادان داستان» نام دارد، ميخوانيم که چطور اساطير و داستانها براي حفظ نظم در جوامع انساني خلق شده و مورد استفاده قرار گرفتند. بخش سوم به ساختار خانواده و زندگي اجتماعي در عصر حجر ميپردازد و اين تئوري را مطرح ميکند که شکارگر- خوراکجوهاي عصر حجر چطور زندگي راحتتر و خوشايندتري نسبت به ما داشتند. آخرين بخش کتاب هم در مورد اين است که چگونه انسان ها به خطرناکترين قاتلان زنجيرهاي زيست بوم تبديل شدند.
تاريخ مصور بشر در اولين جلد خود همچنين ريشه علاقه ما به پرخوري را در شيوه زندگي اجداد شکارگر- خوراک جويمان جستجو ميکند و با تشريح يک نظريه جالب نشان ميدهد که چطور شايعهپراکني و غيبت ضرورت تکامل انسانها بود. در بخشي از اين کتاب ميخوانيم:
[شايعهپراکني] براي همکاري در گروههاي بزرگ ضروري است. وقتي ساپينسها در حدود ۷۰ هزار سال پيش مهارتهاي زباني جديدي پيدا کردند، توانستند ساعتها شايعهپراکني کنند و پشت هم حرف بزنند. اطلاعات دقيق راجع به اين که به چه کسي ميشد اعتماد کرد امکان ميداد که گروههاي کوچک بزرگتر شوند و ساپينسها بتوانند دست به همکاريهاي صميميتر و پيچيدهتر بزنند. (ص. ۸۰)
روايت شيرين و متنوع اين کتاب به همراه تصاوير جذابي که دارد، يک انتخاب خوب براي هر کسي است که ميخواهد بداند چطور انسانها از ضعيفترين و آسيبپذيرترين حيوانات طبيعت به اين جا رسيدند که به کمک پيشرفتهترين تجهيزات به مريخ سفر کنند، بمب اتم بسازند و به کمک گوشيهاي هوشمند در کسري از ثانيه از اين سوي کره خاکي به آن سوي تماس تصويري برقرار کنند.
از نگاه بيل گيتس، بنيانگذار شرکت مايکروسافت و کارآفرين معروف آمريکايي، تاريخ مصور بشر: تولد انسان « نگاهي جذاب و طنزآميز به تاريخ بشر» است و به تعبير نشريه پابليشرز ويکلي، اين کتاب «همان ارزش و اعتباري را در مبحث تکامل انسان دارد که تاريخ مختصر زمان نوشته استيون هاوکينگ در فيزيک.»
کتاب تاريخ مصور بشر: تولد انسان را نشر آسيم امسال با ترجمه جواد سروش در ۳۳۰۰ نسخه چاپ و روانه بازار کرد.