داستان پرواز ابدی پنج خلبان نیروی هوایی ارتش

ﻧﯿﺮوي ﻫﻮاﯾﻰ در ﻃﻮل اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ در ﺻﻔﻮف ﻣﻘﺪم تمام ﮐﺎرﻫﺎي اﻓﺘﺨﺎرآﻣﯿﺰي ﮐﻪ از ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰرﻓﺖ، ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.‌ در دوران دﻓﺎع ﻣﻘﺪس، ﻧﯿﺮوي ﻫﻮاﯾﻰ در ﺑﺨﺶ آﻓﻨﺪ و ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﮐﺎرﻫﺎي درﺧﺸﺎﻧﻰ انجام داد. و در هر ماه تعداد از تيزپروازان اين نيرو در راه دفاع از ميهن به شهادت رسيدند. در اين گزارش به معرفي شهداي شهريور ماه نيروي هوايي مي‌پردازيم.

علي ايلخاني در ارديبهشت‌ماه سال ۱۳۳۴ در تهران به دنيا آمد. پس از اخذ ديپلم وارد نيروي هوايي شد و براي گذراندن دوره‌هاي پرواز به آمريکا رفت. پس طي دوره پيشرفته پرواز در سال ۵۶ به ايران بازگشت و به عنوان خلبان «اف۴»انتخاب و به پايگاه سوم شکاري منتقل شد. ظهر روز ۱۷ شهريور ماه ۵۹ يک فروند فانتوم به خلباني سرگرد محمود اسکندري و کمک ستواندوم علي ايلخاني به جهت پشتيباني از نيروهاي خودي در محور قصرشيرين از پايگاه سوم شکاري به پرواز درمي‌آيند. از سمت سرپل ذهاب به سمت نفت شهر حرکت مي‌کنند که خلبان اعلام مي‌کند از سمت چپ جاده به شدت زير آتش است. در همين حين هواپيما مورد اصابت قرار مي‌گيرد اسکندري با سرهنگ گلچين تماس مي‌گيرد و اعلام مي‌کند هواپيما ديگر قادر به پرواز نيست در همين حين مجددا هواپيما مورد اصابت گلوله ضدهوايي قرار مي‌گيرد.

ايلخاني به اسکندري هشدار مي‌دهد آتش از هر دو طرف هواپيما زبانه مي‌کشد. با دستور اسکندري بلافاصله هر دو خلبان اجکت مي‌کنند. اسکندري در پاسگاه خسروي فرود مي‌آيد و ايلخاني در گمرک خسروي فرود مي‌آيد. هواپيما نيز پس طي حدود ۳ کيلومتر با زمين برخورد مي‌کند. اسکندري از ناحيه مچ پا و کمر آسيب مي‌بيند ولي وقتي نيروها بالاي سر ايلخاني مي‌رسند کار از کار گذشته و در مورخ ۱۷ شهريور ۱۳۵۹ به شهادت رسيده است. پس بررسي اوليه علت سقوط برخورد گلوله‌هاي ضدهوايي نيروهاي خودي تشخيص داده مي‌شود.
 

علي شمس بيگي در فروردين ماه سال ۱۳۲۵ در شهرضا به دنيا آمد. با پايان تحصيلات در بهمن ماه سال ۴۳ وارد نيروي هوايي شد و پس از آموزش‌هاي مقدماتي به خارج از کشور اعزام و در سال ۴۷ به ايران بازگشت و به عنوان خلبان «اف ۴» انتخاب شد. دوره‌هاي امداد و نجات کابين جلو و معلم خلباني را طي کرد. طولي نکشيد به عنوان يکي از بهترين خلبانان فانتوم انتخاب شد. شهريور ماه سال ۱۳۵۹ او سمت فرمانده «گردان ۳۱ » شکاري همدان را بر عهده دارد که مأموريت مي يابد جهت شناسايي اهداف برجسته زميني با يک فروند بالگرد به منطقه سرپل ذهاب پرواز کند.

رأس ساعت ۱۰ صبح روز ۱۹ شهريور ماه سال ۱۳۵۹ بالگرد از پايگاه سوم شکاري به پرواز درمي‌آيد. در حين پرواز بالگرد در حوالي قصرشيرين توسط پدافند هدف قرار مي‌گيرد. دو نفر از خدمه به نام‌هاي استوار زينال‌پور و استوار مشايخي قبل از سقوط خود را به پايين پرتاب مي‌کنند و هلي‌کوپتر ثانيه‌هايي بعد به زمين برخورد مي‌کند و شمس بيگي به همراه سروان خلبان بيژن فعلي ستواندوم خلبان علي‌اکبر رشيدي و استوار دوم جلالي به شهادت مي‌رسند. صبح روز بيستم با کمک سپاه پاسداران پيکرهاي سوخته نفرات داخل بالگرد به بيمارستان انتقال پيدا مي‌کند.

محمد زارع نعمتي در خرداد ماه سال ۱۳۳۰ در ساوه چشم به جهان گشود. پس از پايان تحصيلات در مرداده ماه سال ۴۹ وارد نيروي هوايي شد. پس از طي دوره پيشرفته پرواز در سال ۵۲ به ايران بازگشت و به عنوان خلبان «اف ۵»  آغاز به کار کرد. با توجه به توانايي بالاي پروازي در کمتر از دوسال به عنوان معلم خلبان اف ۵ انتخاب مي‌شود. صبح روز ۲۷ شهريور ماه سال ۱۳۵۹ خبر مي‌رسد نيروهاي متجاوز عراقي به مهران حمله کرده‌اند. بلافاصله دو فروند اف ۵ به ليدري سروان محمد زارع نعمتي و شماره دو ستوان يکم بيژن هاروني جهت مقابله با آنها به پرواز در مي آيند.

با رسيدن روي مهران بمباران انجام مي‌شود ولي هواپيماي زارع نعمتي هدف قرار مي‌گيرد و هواپيما به زمين برخورد کرده و خلبان موفق به خروج نمي‌شود. ولي محمد مجروح شده بوده و هواپيما با سينه به زمين برخورد مي‌کند و خلبان به صورت ايمپکت اجکت به بيرون پرتاب مي‌شود. در اين حالت اگرچه پيکر خلبان در ظاهر سالم است ولي از درون کاملا متلاشي مي‌شود. تا پس از آزادي شهيد لشکري ايشان جزو خلبانان مفقودالاثر جنگ بودند که پس از گواهي شهيد لشکري مبني بر شهادت ايشان و تقاضاي رسيدگي ايران از دولت عراق آنها اعلام مي‌کنند. سرانجام پيکر اين شهيد بزرگوار که در قبرستان العماره دفن شده بود، مدتي بعد با حضور نماينده ايران، راهي ميهن اسلامي شد.
 

خالد حيدري که از او با عنوان نخستين شهيد خلبان دوران دفاع مقدس ياد مي‌شود، در سال ۱۳۲۹ در روستاي قلقله از توابع شهرستان مهاباد چشم به جهان گشود. وي علاقه خاصي به ادبيات و شعر داشت و در نقاشي سياه قلم و خوشنويسي به حدي تبحر داشت که آثار ماندگاري از خود در اين زمينه به يادگار گذاشته است. در سال ۱۳۵۰ براي گذراندن دوره مقدس سربازي در نيروي هوايي مشغول به خدمت شد. پس از سپري کردن دوره خدمت سربازي در آزمون ورودي دانشکده خلباني شرکت کرد و با قبولي در اين آزمون به نيروي هوايي و دانشکده خلباني وارد شد.

خالد حيدري پس از طي دوره يک ساله مقدماتي در ايران سال ۱۳۵۳ جهت فراگرفتن دوره‌هاي تکميلي به مدت دو سال به امريکا اعزام شد. وي پس از آموزش پرواز با هواپيماهاي «تي ۳۷ » و «تي ۳۸ » و «اف ۴ » به عنوان خلبان شکاري به ايران بازگشت و پس از ۶ ماه حضور در پايگاه يکم شکاري در سال ۱۳۵۶ به پايگاه سوم شکاري منتقل شد. خالد حيدري با آغاز جنگ تحميلي همگام با ساير خلبانان شجاع به پاسداري از آسمان ميهن خويش پرداخت.

وي سرانجام در ۳۱ شهريور ۱۳۵۹ در عملياتي معروف به «انتقام» درحالي که به همراه «تيم آلفارد» از پايگاه سوم شکاري مامور بمباران پايگاه هوايي کوت در استان ميسان عراق بود، هواپيمايش مورد اصابت يک فروند موشک «سام» قرار گرفت و در رودخانه دجله سقوط کرد و به همراه کمکش محمد صالحي به شهادت رسيد. خالد حيدري به عنوان اولين شهيد برون‌مرزي نيروي هوايي در دوران دفاع مقدس و نيز شهيد وحدت در استان آذربايجان‌غربي شناخته مي‌شود. افزون بر اين، تنديس خلبان شهيد خالد حيدري، نخستين خلبان شهيد نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در کنار ماکت هواپيماي آن شهيد بزرگوار، در ورودي مهاباد - اروميه نصب شده است.

محمد صالحي در خانواده چهار پسر و يک دختر به دنيا آمدند که محمد آخرين فرزند خانواده است. او يک بار در دوران کودکي مريض مي‌شود و مادرش نذر مي‌کند که اگر شفا گرفت، اسم ديگر او را «عباس» صدا بزند و بعد از شفاي او، همين کار را انجام مي‌دهد. به گفته خانواده‌اش،«محمد» خيلي باهوش بوده و در سال ۱۳۴۶ در رشته پزشکي پذيرفته مي‌شود اما به دليل علاقه‌اي که به پرواز داشت، به نيروي هوايي ارتش رفت؛ او دوره آموزش اوليه را در ايران سپري کرده و براي تکميل دوره تخصصي پرواز به آمريکا اعزام شد.

محمد در سال ۱۳۵۴ با «ناهيد حسن‌علي» ازدواج کرد و تنها فرزندش به نام «پانته‌آ» در سال ۱۳۵۶ به دنيا آمد. وقتي که حضرت امام(ره) در بهمن ۱۳۵۷ وارد ايران شدند، محمد جزو نخستين افراد نظامي‌ بود که به ديدار ايشان رفت. وي بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در پايگاه هوايي شهيد نوژه و به ويژه افشاي جريان کودتاي «نقاب» که همان ابتداي انقلاب در پايگاه هوايي همدان (شهيد نوژه) طراحي شد، نقش مهمي ايفا کرد.

صالحي عليرغم اينکه در رشته پزشکي پذيرفته شده بود، به دليل شوق پرواز، به جرگه تيزپروازان نيروي هوايي ارتش پيوست. پس از طي دوره آموزشي مقدماتي، براي گذراندن دوره تکميلي به آمريکا سفر کرد و با موفقيت به کشور بازگشت. وي در ۳۱ شهريور سال ۱۳۵۹ تنها دو ساعت پس از حمله ناجوانمردانه رژيم بعث به ايران تصميم گرفت اولين پاسخ کوبنده را به دشمن بدهد. محمد صالحي به همراه خالد حيدري به عنوان خلبانان جنگنده اف - ۴ از پايگاه شهيد نوژه همدان در قالب گروه آلفارد به پايگاه «شعبيه» و «کوت» عراق حمله‌ور شدند و اولين پاسخ کوبنده را به دشمن بعثي دادند.