۳ کتاب برای استفاده از فلسفه در زندگی روزمره

مجله دیجی کالا/ فلسفه پیش از آنکه یک رشته دانشگاهی باشد کوششی برای دستیابی به درکی عمیق از حیات بشر و بیان روشن و دقیق آن است. اما زبان پیچیده و سنگین تعدادی از فلاسفه دو قرن اخیر، موجب میشود تا بسیاری از مردم به سراغ فلسفه نروند و آن را نتوانند درک کنند. فلسفه بر زندگی ما اثر بسیار زیادی گذاشته است. به عنوان مثال بحث درباره اینکه آیا اجازه داریم برای تولید لوازم آرایشی روی حیوانات، آزمایش انجام دهیم یک بحث فلسفی به شمار میآید. فلسفه بر روی شیوه حکومتداری، سیاست خارجی، سبک زندگی، اقتصاد، فرهنگ، اخلاق عمومی، نحوه مواجهه با دین و نوع نگاه به تکنولوژی اثر میگذارد.
علاوه بر این حکومتهای زیادی ادعا میکنند که بر پایه اندیشههای بعضی از فلاسفه شکل گرفتند، به عنوان نمونه دموکراسیهای لیبرال اروپای غربی و آمریکای شمالی وجود خود را وامدار اندیشههای جان لاک میدانند، رهبران آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی نیز ادعا داشتند که نظام سیاسیشان تحت تاثیر اندیشههای نیچه و کارل مارکس شکل گرفته شده است.
همه ما در زندگی خود به سر کار میرویم با دوستانی آشنا میشویم، مدتی را در تهایی میگذاریم و ممکن است نوعی حس ملال به ما دست بدهد. گاهی اوقات به مرگ فکر میکنیم و پس از ازدواج با همسرمان بحث میکنیم که آیا به دنیا آوردن یک فرد جدید به این دنیا درست است یا خیر. همه روزه به اخبار گوش میکنیم و خبرهای مختلفی از عملیاتهای ترورستی به دلیل باورهای نژادی یا تعصبات دینی را میشنویم. فلسفه برای همه این اتفاقات سخنان زیادی دارد. در این یادداشت با کتابهایی آشنا خواهیم شد که به ما میآموزند چه اندیشهها و باورهایی نسبت به اتفاقات، پدیدهها و رویدادهایی که همهروزه با آنها درگیر هستیم وجود دارد.
از دل تو تا دل من
کتاب از دل تو تا دل من نوشته کارن آرمسترانگ فیلسوف و اندیشمند آمریکایی ساکن نیویورک است. این کتاب دوازده گام برای زندگی مهربانانه را به ما معرفی میکند. همانگونه که میدانید برخی از باورهای تعصبآمیز دینی، باعث رویارویی و جنگ پیروان ادیان مختلف در سراسر جهان شده است و برخی به نام دین بر رنج و عذاب بشری افزودهاند.
کارن آرمسترانگ به عنوان یک دینپژوه باور دارد که همه ادیان از عنصر شفقت و مهربانی بهرهمند هستند و پیروان ادیان مختلف میتوانند با اتکا به همان آموزههای دینی خود زندگی احترامآمیز و آرامی با پیروان دیگر ادیان را داشته باشند. در این کتاب ۶ سنت دیمی بزرگ یعنی اسلام، مسیحیت، یهودیت، هندوئیسم، بودیسم و کنفوسیانیسم مورد بررسی قرار گرفته است. کارن در این کتاب میگوید که نباید شفقت را با ترحم یکی دانست، بلکه شفقت «من » را در جایگاه دیگری قرار میدهد و کمک میکند تا بتوانیم دیگری را بپذیریم و به او نگاهی عداوتآمیز نداشته باشیم.
این کتاب از دوازده فصل تشکیل شده است و درسگفتارهایش به ما کمکمیکنند تا درباره شفقت و همدلی بهتر بیاموزیم و بدانیم دانستههای ما از جهان بسیار اندک است. علاوه بر این یاد میگیریم تا دشمن خود را دوست بداریم، با دیگران چگونه سخن بگوییم و برای همگان دلسوزی کنیم.
راهنمای فلسفی زیستن
کتاب تاریخ مختصر اندیشه راهنمای فلسفی زیستن، توسط لوک فری و در ۶ بخش اصلی نوشته شده است. کتاب فوق به مسائل مهم و بنیادینی اشاره میکند که معمولا ذهنمان با آنها درگیر است. ویژگی مهم این کتاب ان است که معرفی اندیشههای تاثیرگذار بر زندگی ما را با ترتیب زمانی پیش میبرد. در قسمت اول کتاب میآموزیم که فلسفه به چه معناست و رستگاری چه معنایی دارد، پس از درک این مفاهیم بنیادی به سراغ فلسفه یونانی میرویم و از آموزههای آن نظیر دل نبستن بهرهمند میشویم. قسمت سوم کتاب به فلسفه قرون وسطی تعلق دارد و در اینجا با مفهوم رستگاری از طریق ایمان آشنا خواهیم شد.
بخش چهارم کتاب به ظهور اندیشههای مدرن مربوط است، در این قسمت با اندیشههای روسو و ایمانوئل کانت و نگاهشان به انسان و اخلاق آشنا خواهیم شد. کانت به عنوان یکی از مهمترین فلاسفه پیروی اخلاق وظیفهگرا، سخنان زیادی درباره باید و نبایدهای زندگی انسانها دارد.
فصل پنجم این کتاب شرحی بر نظریههای نیچه درباره انسان و نوع جهانبینی او به عنوان یکی از مهمترین فلاسفه پستمدرن جهان است و قسمت پایانی کتاب نیز به فلسفه در دوران معاصر، مسئله ماده باوری، نحوه مواجهه فلاسفه با تکنولوژی و چگونگی امکان رستگاری در این زمان میپردازد.
۴۲ اندیشه ناب
کتاب ۴۲ اندیشه ناب، تاملاتی درباره زندگی، جهان و هر آن چیز دیگر، تلاش میکند به ما پاسخ دهد که چگونه میتوانیم زندگی کنیم. این سوال برای فیلسوفان باستان اهمیت بسیار زیادی داشته است.
کتاب فوق از ۷ فصل زندگی شادمانه، زندگی روزمره، زندگی کاری، زندگی اجتماعی، زندگی سبزتر، زندگی بازنگری شده و پایان زندگی تشکیل شده است. مردمان در زمان قدیم به جملات قصار علاقه زیادی داشتهاند. زیرا این جملات با وجود اندازه کوچک خود از مفاهیم عمیقی بهرهمند بودهاند.
این ۷ فصل از ۴۲ بخش تشکیل شدهاند و اول هر کدام از این فصلها با یک جمله قصار از شخصی بزرگ، ضربالمثلی محلی یا مونولوگی ماندگار آغاز میشود و در ادامه آن جمله مورد شرح و بررسی قرار میگیرد. با خواندن این اثر به اندیشهها و نگرشهای فیلسوفان گوناگونی درباره زندگی و معنای آن پی خواهیم برد. کتاب فوق میتوامد به ما کمک کند تا به سعادت و آرامش بیشتری دست پیدا کنیم.