بر قله باشکوه ادبیات آیینی

خراسان/ به مناسبت سالروز درگذشت استاد حبیبا... چایچیان، سراینده «آمدم ای شاه پناهم بده»،استاد محمد علی مجاهدی در گفت و گو با خراسان،از نقش ماندگار او در عرصه ادبیات آیینی سخن گفت و استاد محمد جواد غفورزاده(شفق) سروده خود را در وصف این شاعر آیینی در اختیار روزنامه قرار داد
از جوانی تا پایان عمر 96 سالهاش برای اهل بیت خاندان عصمت و طهارت(علیهمالسلام) شعر سرود و همواره به آنها ارادت داشت. زندهیاد استاد حبیبا... چایچیان در سال 1302 در تبریز به دنیا آمد و در 9 آذر 1396 در تهران از دنیا رفت. او یکی از شاعران برجسته شعر آیینی در کشور و متخلص به «حسان» بود. شعر مشهور «آمدم ای شاه پناهم بده» در مدح امام رضا(ع) از سرودههای استاد چایچیان است؛ شعری که با موسیقی آریا عظیمینژاد و صدای زندهیاد محمدعلی کریمخانی جاودانه شد. به مناسبت سالروز درگذشت زندهیاد حبیبا... چایچیان، استاد محمدجواد غفورزاده(شفق) یکی از سرودههای خود را در وصف ایشان در اختیار ما گذاشتهاند و استاد محمدعلی مجاهدی، دبیر دایمی دبیرخانه شعر و ادبیات آیینی هم از شخصیت و ویژگی اشعار زندهیاد چایچیان گفتهاند که در ادامه میخوانید.
چگونه با زندهیاد چایچیان آشنا شدید؟
من نوجوان بودم و ایشان در دوران جوانی به سر میبرد که با هم در منزل استاد مرحوم محمدعلی فتاح در تهران آشنا شدیم. ایشان در آن دوران که پیش از انقلاب بود، سرودههایش را برای استاد فتاح میخواند و اصلاح میکرد. بعدها که بیشتر با ایشان آَشنا شدم و مجموعههای شعریشان چاپ شد، با تفکر ولایی و اندیشههایش در این زمینه بیشتر انس گرفتم. زندهیاد چایچیان بزرگ ترین رهاورد زندگی خود را آشنایی با مرحوم علامه امینی می دانست و در مکتب این مرد بزرگ بسیار آموخته بود. خاطرات بسیار زیادی هم از این مرد بزرگ داشت.
شخصیت ایشان را چطور توصیف میکنید؟
زندهیاد چایچیان در هیئتهای آذربایجانیهای مقیم تهران حضور پیدا میکرد و با اشعار شورانگیز خود محافل را گرم نگه میداشت. او چهرهای بسیار مهربان و خونگرم داشت و رفتارش مردمی بود. درگذشت ایشان برای شعر آیینی واقعه تأسف برانگیزی بود و جای خالیشان به این زودیها پر نمیشود؛ همانطور که جای خالی مرحوم استاد سید رضا مؤید به این زودیها پر نخواهد شد. اینها بیش از 50، 60 سال از عمرشان را در سنگر تبلیغ فرهنگ شیعی صرف و در این مسیر از خلوص و تمامیت وجودشان استفاده کردند و رهاوردشان همین سرودههای دلنشینی است که از آنها باقی مانده است.
مهمترین ویژگی شعر استاد چایچیان چیست؟
زندهیاد چایچیان به دو زبان آذری و پارسی شعر میگفت. معروفترین شعرش هم شعری است که خطاب به حضرت ثامنالائمه حضرت علی بن موسی الرضا(ع) سروده با مطلع: «آمدم ای شاه پناهم بده». این شعر با خوانش خوبی که از آن شد، با اقبال بسیار مردمی مواجه شد. شعر چایچیان ساده، روان و صمیمی است.
استاد چایچیان چه تأثیری بر نسل شاعران جوان آیینی گذاشت؟
ایشان با آثار ولایی خودشان مشوق شاعران جوان بودند تا در این عرصه موفقتر حضور پیدا کنند.
غزل تقدیمی استاد محمدجواد غفورزاده(شفق) به زندهیاد چایچیان
او کیست؟ چون شمیم که در گل نهان شده است/چون لاله در غم شهدا یک دهان شده است
آن باغبان شوق که گلواژه کلام/ از سعی او شکفتهتر از ارغوان شده است
«آوای قلب» خسته و سوز درون او/در جویبار «زمزمه» او روان شده است
تا وا شود به جانب آفاق بیکران/ذوق هزار پنجره را ترجمان شده است
حال و هوای سیر و سفر در ضمیر اوست/چون شعر خود مسافر گرد جهان شده است
از هفت شهر عشق سبکبار بگذرد/هرچند چرخ با دل او سرگران شده است
شاگرد دلسپردۀ «علامۀ امین»/بر سفره عنایت او میهمان شده است
افکند سایه بر سر او چتر «الغدیر»/آسوده در حمایت این سایبان شده است
یک عمر در مدار ولایت قدم زده/مجذوب بیاراده آن کهکشان شده است
رهیافته به ساحت «خلوت سرای راز»/در گلشن ولای علی نغمهخوان شده است
پیوست همچو قطره به دریای بیکران/آنک مقیم ساحل امن و امان شده است
گرد حریم سلسله نور در طواف/مفتون روی قبلهنمای جهان شده است
عطر بهار عترت و قرآن به دفترش/بخشیده روح سبز که دور از خزان شده است
دارد به مدح ماه بنیهاشم افتخار/گر صاحب ستاره به هفت آسمان شده است
دیباچه مطهر «زینب» به دست او/شرح شکوه شیرزنی قهرمان شده است
با التفات «فاطمه» آن کوثر عفاف/طبعش پر از جوانه و شعرش جوان شده است
یادآور صدای بلال است شعر او/«ای اشکها بریزید» وقت اذان شده است
نالیده است بس که در اندوه «نینوا»/چاووش دلشکسته این کاروان شده است
گاهی در انتظار غباری ز کوی دوست/چشم به خون نشسته او سرمهدان شده است
محبوب اهل راز و «حبیب» سخن «شفق»!/در بوستان عشق حسینی «حسان» شده است