جهان‌وطنی فارسی در «بریل های ناگزیر»

خراسان/ جلسه نقد کتاب «بریل‌های ناگزیر» در حوزه هنری مشهد برگزار شد. به گزارش خراسان، عصر یک شنبه گذشته، نود و سومین جلسه نقد کتاب در حوزه هنری خراسان با محوریت نقد و بررسی کتاب «بریل‌های ناگزیر» اثر عصمتی برگزار شد. موسی عصمتی که از کودکی بر اثر بیماری مننژیت بینایی خود را به صورت کامل از دست داده است علاوه بر این کتاب، مجموعه شعر «بی چشمداشت» را نیز در کارنامه خود دارد.
نگاه حرفه‌ای و به‌روز
 علی‌رضا سپاهی لائین از شاعران شناخته ‌شده کشور در این نشست با اشاره به ویژگی‌های شعر موسی عصمتی گفت: مجموعه شعر بریل‌های ناگزیر، سه قالب از قالب‌های شعر کلاسیک فارسی را در خود دارد که موسی عصمتی در هر سه قالب، شاعر توانایی است، زیرا نگاه او به کلمه، نگاهی حرفه‌ای و به‌روز است. ما شاعران زیادی داریم که از نظر ذوقی قابل ‌اعتنا هستند ولی نوع کار کشیدنشان از کلمات، حرفه‌ای و متناسب امروز نیست.
وی در ادامه با اشاره به نابینایی شاعر «بریل های ناگزیر» خاطرنشان کرد: هوش سمعی، شنیداری و زبانی شاعر این کتاب بسیار قوی است، تجسم چیزی که به دلیل نابینایی‌اش آن را ندیده از مهارت‌های عصمتی است. او تصویرپردازی‌هایی را رودرروی مخاطب قرار می‌دهد که گاهی باور این که او شاعری نابیناست برای ما سخت است.
تنوع در وزن و نوآوری با ردیف
مهدی آخرتی از شاعران جوان خراسان نیز درباره کتاب بریل های ناگزیر گفت: موسی عصمتی هم شخصیت و هم شعر بااخلاقی دارد. شعر او شعر خوبی است. البته انتقادهایی هم هست که بیشتر ویژگی است تا ضعف. چشمگیرترین ویژگی این کتاب، ردیف‌هایی است که تا امروز کمتر استفاده‌ شده. جز دو شعر، بقیه شعرها ردیف دار هستند. همه ما می‌دانیم سرودن شعر با ردیف بسیارسخت است، ولی موسی عصمتی این کار را می‌کند. استفاده از ردیف، آن ‌هم در این حجم، خطراتی نیز دارد از جمله طولانی شدن مصراع‌ها و استفاده از حشو. یک خطر دیگر درخصوص استفاده از ردیف وجود دارد، آن ‌هم در ردیف‌های اسمی است که تمام شاعران فارسی درگیر آن بوده‌اند. ردیف‌های اسمی دریکی دو بیت معنی را کامل می‌کند ولی در بیت‌های بعد، دیگر کمکی به معنی نمی‌کند.
آخرتی خاطرنشان کرد: عاطفه مندی، تنوع وزن‌ها، تنوع فضا و موضوعات، استفاده از بافت محاوره‌ای زبان و روانی در بیان از ویژگی‌های دیگر این مجموعه شعراست. البته یکی از نکاتی که شاعر این کتاب می‌توانست رعایت کند، پرهیز از تکرار کلمات است. اگر تکرارها بیش‌ از حد باشد توجیه ندارد. مثلاً در یک شعر هفت بار کلمه «صدا» تکرار شده است. در میان تمام شعرها یک مورد ایراد قافیه نیز به چشم می‌خورد.
جغرافیای تازه در شعر
زینب بیات از شاعران شناخته ‌شده افغانستان نیز درباره این کتاب گفت: این کتاب، جاذبه، حرف‌ها و جغرافیای تازه دارد. شعرهای کتاب درباره وطن فارسی به ‌قدری روان است که ما این جهان‌وطنی فارسی را با صمیمیت بیشتری احساس می‌کنیم. نام‌های متفاوتی از مناطق مختلف قلمروی زبان فارسی در شعرها آمده و نشان می‌دهد دل شاعر «بریل های ناگزیر» برای ایران، افغانستان و دیگر کشورهای فارسی‌زبان به یک اندازه می‌تپد.
این شاعر و مجری رادیو با اشاره به استفاده به‌جا از مفاهیم در شعر تصریح کرد: شاعر این کتاب، با جایگاه مفاهیم در هر شعر آشنایی کاملی دارد و مفاهیم مختلف   را به‌ گونه‌ای به‌ کار برده که مخاطب حس می‌کند این مفهوم از ابتدا برای این شعر ساخته ‌شده است.
چند ساختاری در شعر
همچنین ابوطالب مظفری از دیگر شاعران حاضر در این نشست ادبی گفت: این کتاب از نظر مضمونی چند دنیا از قبیل اسطوره ها و تاریخ مشترک، اتفاقات روز و زندگی شخصی شاعر را در بر می گیرد. دنیای شخصی‌تر شاعر هم در شعرها حضور دارد یعنی خصوصیات جسمانی موسی عصمتی که همان نابینایی است. او در شعرهایش به لویی بریل، رودکی و طاها حسین که نابینا بودند، اشاره می‌کند وفضا و مضمون‌های جدیدی را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد.وی افزود: چند ویژگی ساختاری را نیز در این شعرها شاهدیم مثل ردیف‌ها، نام‌گذاری شعرها و کوتاه بودن اغلب غزل‌ها. درمجموع، موسی عصمتی شاعر موفقی است و در چهارپاره‌ها حتی فضای نوتری از غزل‌ها ارائه می‌دهد، ولی در رباعی‌ها این نوگرایی کمتر است.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar