آیین های نوروز (قسمت دوم: پنجه)

آخرین خبر/ پنجه، پنج روز انتهایی سال کهنه است که معرف آشوب پیش از آفرینش و نظم جهان است.
در این پنج روز هر کاری جز جشن و شادمانی گناه بوده است. در پنجه ، به مدت پنج روز، برای فرمان روایی جهان، میر نوروز از طبقات پایین و فرو دست جامعه به طور تمثیلی انتخاب میشد. و به طور آیینی شهریار از مقام خود کناره میگرفت و فرد فرودست به شهریاری میرسید. در این روزها دزدی آزاد بود.
این کار ازین حیث بود که شومی روزهای آخر سال گریبان فرد فرودست را بگیرد و تمام شدن پنجه و روی کار آمدن شهریار حقیقی با آغاز سال نو و با برکت شگون همراه باشد و پادشاه از شر مصون بماند.
باز میگردیم به مراسم چهارشنبه سوری که در پنج روز پایان سال اتفاق میافتاد. روز ۲۶ اسفند، روزی است که فروهرها به زمین میآیند و برکت و بهروزی را برای مردم میآورند و مردم برای راهنمایی آنها بر بام، صحن یا حیات خانه هایشان آتش میافروختند.
در دوران باستان عقیده عامّه بر این بود که فروهرها ده روز در زمین به سر میبرند و روز عید به منازل خود بازمیگردند. ازین رو افراد خانواده روز اوّل سال نو را از خانه بیرون نمیرفتند، چراغ های منزل را تا صبح روشن نگاه میداشتند و آتش افروزی در صحن و بام منازل انجام میدانند تا فروهرها مسیر منازل خود را بیابند.
تعداد آتش ها به شمار هفت امشاسپند، هفت عدد و یا گاهی به نماد کردار نیک، گفتار نیک، پندار نیک، سه آتش بوده است.
در آیین چهارشنبه سوری از گذشتههای دور تا به امروز بسیاری مراسم دیگر مانند فال کوزه، فالگوش قاشقزنی، شال اندازی، نذری کوزه شکستن، نیایش با تندیس شیر و پختن حلوا مرسوم بوده که هر کدام در ارتباط با یک فروهر بوده است.