آشنایی با انواع ژانر کتاب
آخرین خبر/ نمایشگاه کتاب تهران از امروز 20 اردیبهشت 1402ساعت 10 به مدت 10 روز در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان بهصورت مجازی در ketab.ir افتتاح شد.
این نمایشگاه بهترین فرصت برای خرید کتاب های مورد نظرمان است. در این مطلب قصد داریم مهمترین انواع و ژانر کتاب ها را به شما معرفی کنیم. اینگونه شما بیشتر با کتابهای مختلف و موضوع هریک آشنا خواهید شد. در نتیجه هنگام انتخاب کتابها میتوانید بهتر عمل کنید. حال بیایید با هم به سراغ این ژانرها و برخی از کتاب هایی که باید خواند برویم.
ژانرهای معروف و معرفی آنها
ژانر (Genre) به معنای «تیپ»، «نوع»، «دسته» و «جنس» است. ژانر در سادهترین تعریف، چهارچوبی را که کتاب در آن قرار گرفته را مشخص میکند. هر ژانر به مجموعهای از ویژگیهای مشترکی اشاره دارد که دسته بندیِ اشکالِ گوناگونِ کتاب را امکانپذیر میکند.
در ابتدا باید توجه کنیم که تمام کتابها را میشود به دو دسته تقسیم بندی کرد: داستانی و غیر داستانی. این دو مورد به زیر گروههایی طبقه بندی میشوند که به آنها ژانر میگوییم.
کتابهای داستانی، قصههای خیالی و ذهنی نویسنده و حاصل قدرت تخیل و خلاقیت او هستند و اتفاقها در زندگی واقعی شکل نگرفتهاند. کتابهای غیر داستانی، بر مبنای واقعیت نوشته شدهاند. آنها بر مبنای حقیقت و اطلاعات قابل دسترس نوشته شدهاند.
در ادامه به زیر شاخههای کتابهای داستانی میپردازیم؛ به ژانرها. البته لازم است توجه کنیم که هر کتاب میتواند در چند ژانر قرار بگیرد. در واقع نویسنده با ترکیب ژانرهای مختلف به گستردگی رمان خود و پیچیدگی شخصیتها و رفتارهای آنان پرداخته است. همچنین باید گفت که دستهبندی مشخص و قطعی برای انواع ژانرهای کتاب وجود ندارد.
گرچه به زعم بعضی از اندیشمندان عرصه ادبیات و صاحب نظران حوزه کتاب، بسیاری از ژانرها از جهات بسیاری همپوشانی دارند اما در این بخش نگاهی کوتاه خواهیم داشت به ژانرهای شناخته شده در ادبیات جهان:
انواع ژانرهای داستانی
ژانر فانتزی (Fantasy)
ژانر فانتزی درونمایهای بر اساس ماورالطبیعه و دور بودن از واقعیت دارد، کتابهایی که در ژانر فانتزی نوشته میشوند معمولاً بر گرفته از یک رخداد محلی و قصههای کهن و سنتی هستند. ژانر فانتزی معمولاً در بین نوجوانان طرفداران زیادی دارد، هری پاتر معروف ترین مجموعه رمان در ژانر فانتزی است.
دو نمونه از کتابهای معروف که در این دسته قرار میگیرند:
مجموعهی هری پاتر، نوشتهی جی.کی.رولینگ
ارباب حلقهها، نوشتهی تالکین
ژانر علمی-تخیلی(sci-fi)
یکی دیگر از ژانرهای کتاب که معمولاً با ژانر فانتزی اشتباه گرفته میشود ژانر علمی تخیلی است. کتابهای علمی تخیلی برخلاف آثار فانتزی بیشتر بر مبنای علم روز خلق میشوند. این یعنی اگرچه ممکن است کتابهای فانتزی هیچگونه پایه علمی نداشته باشند و بیانگر تخیلات و ذهن نویسنده باشند، اما آثار علمی تخیلی غالباً بر اساس نتایج واقعی و علم روز نوشته میشوند.
دو نمونه از کتابهای معروف که در این دسته قرار میگیرند:
خط زمان، نوشتهی مایکل کرایتون
پارک ژوراسیک، نوشتهی مایکل کرایتون
ژانر ماجراجویی (Adventure)
ژانر قهرمان محوری که در دنیا طرفداران بیشماری دارد، شاید مهمترین عامل موفقیت یک کتاب در این ژانر، خلق تصویر درست و صحیح از قهرمان یا قهرمانان داستان است. دلیل آن این است که در کتابهای ژانر ماجراجویی، قهرمان یا قهرمانان قصه معمولا با گذراندن حجم عظیمی از مشکلات و ماجراجوییها به هدف اصلی دست پیدا میکنند. آوای وحش، نوشتهی جک لندن یکی از معروفترین آثار در این ژانر است.
برخی از مهمترین آثار ژانر ماجراجویی:
آوای وحش، نوشتهی جک لندن
ماجراهای هاکلبری فین، نوشتهی مارک تواین
ژانر عاشقانه (Romance)
یکی از قدیمیترین و معروفترین ژانرهای ادبی در دنیا که خیلی به معرفی نیاز ندارد و تقریبا از زمان پیدایش رمان، این ژانر هم مخاطبین انبوه خود را بههمراه داشته است، ژانر عاشقانه است. این گونه ادبی همانطور که از نامش پیداست داستانها و روایتهایی هستند که هسته اصلی آنها را عشق تشکیل میدهد. البته ژانر عاشقانه زیر مجموعههایی مثل: عاشقانههای کلاسیک، عاشقانههای تاریخی، عاشقانههای معاصر و غیره نیز دارد.
برخی از مهمترین آثار ژانر عاشقانه:
بلندیهای بادگیر، نوشتهی امیلی برونته
یک عاشقانه آرام، نادر ابراهیمی
ژانر جنایی (Detective)
از شرلوک هلمز گرفته تا پوآرو و تمامی آثار آگاتا کریستی همگی در ژانر رازآلود، جنایی و یا کارآگاهی محسوب میشوند. کتابهای این ژانر معمولاً در حین خواندن مخاطب خود را وادار به این میکنند که آنها نیز در مورد سرنوشت شخصیتها و یا پایان بندی داستان حدسهایی بزنند.
دو نمونه از کتابهای معروف که در این دسته قرار میگیرند:
شرلوک هولمز، نوشتهی آرتور دویل
قتل در قطار سریع السیر شرق، نوشتهی آگاتا کریستی
داستان تاریخی اساطیری(Historical Fiction)
در کتابهای داستانی تاریخی، نویسنده با دستمایه قراردادن یک واقعه تاریخی در گذشته پیلهای از قصه و داستان را در اطراف آن شکل میدهدکه مخاطب را به برقراری بیشتر با آن واقعه تاریخی ترغیب میکند.
چند نمونه از کتابهایی که در این دسته قرار میگیرند:
اسطوره شناسی، نوشتهی ادیت همیلتونچ
خدایان نورس و غولها، نوشتهی اینگری وو ادگار پرین دولر
وحشت (Horror)
اینگونه آثار در ژانر وحشت معمولا مخاطب خود را در تمامی زوایای تاریک و ترسناک اتفاقات کتاب فرو برده و حجم وسیعی از ترس و دلهره را به خواننده انتقال میدهند. جالب است بدانید از ژانرهای بسیار پرطرفدار در دنیا همین ژانر وحشت است که سالانه تعداد متعددی اثر جدید هم در این ساختار به بازار عرضه میشود.
برخی از بهترین آثار این ژانر:
بیگانه، نوشتهی استیون کینگ
سختتر شدن اوضاع، نوشتهی هنری جیمز
ژانر رئالیسم جادویی
اگر دوست دارید جادو را در عین زندگی واقعی تجربه کنید، کتاب هایی که در ژانر رئالیسم جادویی نوشته شدهاند انتخابی فوقالعاده برای شما خواهند بود. قبل از اینکه رئالیسم جادویی را با فانتزی اشتباه بگیرید، اجازه بدهید تفاوت آنها با یکدیگر را بررسی کنیم. مهمترین چیزی که ژانر فانتزی را از رئالیسم جادویی جدا میکند، همان چاشنی واقعیت است. در حالی که ممکن است در ژانر فانتزی همه چیز تخیلی و غیر واقعی باشند (مثل ارباب حلقهها یا هری پاتر) اما در رئالیسم جادویی ما در عین حال که زندگی در یک فضای واقعی را تجربه میکنیم، شاهد اتفاقات عجیب و غیر معمول خواهیم بود.
دو نمونه از کتابهایی که در این دسته قرار میگیرند:
صد سال تنهایی، نوشتهی گابریل گارسیا مارکز
مرشد و مارگاریتا، نوشتهی میخاییل بولگاکف
داستان کوتاه، از خواندنی ترین انواع کتاب
گاهی اوقات خواندن ۴ یا ۵ صفحه کتاب چنان تاثیری در ما میگذارد که آنرا نمیتوان حتی با یک رمان ۱۰۰۰ صفحهای مقایسه کرد. بسیاری از افراد نوشتن داستان کوتاه را از رمان سختتر میدانند. دلیل آنها محدود بودن فضا برای نویسنده در شخصیت پردازی و انتقال پیام است. کتابهای این ژانر معمولا در قالب مجموعه داستانهایی منتشر میشوند که در بیشتر موارد هم موضوع یکسانی دارند. نمونه وطنی آنها:
“یوزپلنگانی که با من دویدهاند” اثر بیژن نحدی
ژانرهای غیر داستانی کدامند؟
ادبیات غیرداستانی نیز شامل انواغ ژانرها میشود. در سالهای اخیر برای دسته کلی ادبیات غیرداستانی در ایران نام دیگری نیز انتخاب شده است: جستارنویسی. در ادامه با انواع ژانرهای غیرداستانی آشنا میشویم:
خاطرهنویسی (Memoire)
زندگینامه (Biography)
انگیزشی و موفقیت (Success & Motivation)
آشپزی (Cooking)
خودیاری (Self-help)
هنر (Art)
سلامت و تناسب اندام (Health & Fitness)
سفر (Travel)
آموزشی و کمکآموزشی (Educational)
مذهبی و معنوی (Religious & Spiritual)
سیاسی (Political)
علوم اجتماعی (Social Sciences)
اقتصاد (Economics)
روانشناسی (Psychology)
حقوق و فلسفه (Law & Philosophy)
مدیریت و کسبوکار (Business & Management)
خانواده و روابط انسانی (Familiy & Relationship)
سفر و سفرنامهنویسی (Travel)
منبع: سایت فیدیبو، طاقچه