تسنيم/ هرچند واژه اگزوز خودرو را بسيار شنيدهايم ولي به نظر ميرسد از کارکردها و چگونگي عمکرد دقيق آن کمتر مطلع باشيم.
ﺍﮔﺰﻭﺯﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭ، ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻭ ﺍﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﯿﺎﻥ ﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺴﺖ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻧﯿﺎﺯ ﺑﻪ ﺩﻣﺎﯼ 800 ﺩﺭﺟﻪﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻗسمت ﺍﻭﻝ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺶ ﺩﻣﺎ ﻭ ﺻﺪﺍ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ؛ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻭﺳﯿله ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺮﻭﺝ ﮔﺎﺯﻫﺎﯼ ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻥ ﺳﻮﺧﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰﺍﯾﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
وظيفه اگزوز خروج گازهاي حاصل از احتراق در موتور و بي صدا کردن آن جهت راهنمايي به عقب خوردو ميباشد.
اگزوز با کاهش تلفات ناشي از فشار معکوس گازهاي خروجي سبب ذخيره کردن بيشتر قدرت توليدي موتور و در نهايت قدرت خروجي خودرو ميگردد.
اجزاي تشکيل دهنده سيستم اگزوز در يک خوردو شامل موارد زير است:
منيفولد خروجي دود
منيفولد خروجي دود
لوله هاي رابط
لوله اگزوز
انباره صدا خفه کن
لوله پخش کننده دود
منيفولد خروجي دود در انواع مختلفي موجود ميباشد، که به طور مثال در يک موتور رديفي در کناره موتور و يا در موتورهاي Vشکل در دو طرف موتور قرار ميگيرد و موظف است دودهاي خروجي را از مجاري موجود در سرسيلندر گرفته و به لوله اگزوز انتقال دهد.
لولههاي رابط اگزوز :
اين لوله ها رابط بين منيفولد دود, انباره و سر اگزوز است و از نظر طراحي داراي يک سري استاندارها ميباشند که با توجه به جنس, طول و شعاع قوس ها و از همه مهم تر قطر اسمي لوله تاثير بسزايي در کاهش فشار منفي دارد.
انباره اگزوز (صدا خفه کن) :
انباره اگزوز وظيفه کاستن سرعت گازهاي خروجي و بي صدا کردن آن ها برعهده دارد. هر انباره با توجه به جنس و ابعادش تُن صداي مخصوص به خود را دارد.
سيستم تخليه يکي از مهم ترين قسمت هاي موتور مي باشد که در تقويت موتور نيز نقش بسزايي دارد, لذا به علت ارزان بودن قطعات حرف ها و نظرات بسياري را به همراه دارد که بعضاً اشتباه ميباشد.
گازهاي خروجي:
بعد از سوختن هوا و بنزين مقداري از هيدروکربن نسوخته, منواکسيد کربن, دي اکسيد کربنو فسفر با فشار بسيار زياد پيستون از محفظه احتراق خارج شده و وارد منيفولد يا هدرز ميشود.
گرماي اين گازها به قدري زياد است که با حرارت کوره ذوب فلزات برابري ميکند. براي خروج گازها نياز به لوله هاي جداگانه نميباشد. براي مثال براي موتور چهار سيلندر چهار عدد لوله جداگانه تعبيه نميشود, بلکه يک لوله که با محاسبات دقيق انتخاب ميگردد و تاانتهاي مسير را براي گازهاي خروجي پوشش ميدهد.
منيفولد دود وظيفه دارد, محصولي که در محفظه احتراق و از سوپاپ هاي خروجي گرفته به لوله اگزوز انتقال دهد.
گاهي براي بي صدا کردن دودها از دو صدا خفه کن استفاده ميشود. اين طرح در موتورهاي پرقدرت ضروري است.
طراحي صدا خفه کن از نظر شکل و محفظه در حذف فشار منفي و صداهاي ناهنجار تاثير منفي دارد.
خنثي نمودن صدا
درواقع همه ميدانيم که انرژي نه به وجود ميآيد و نه از بين ميرود و مشخصا از شکلي به شکل ديگر در ميآيند. در اگزوز خودرو هم از اين ويژگي استفاده ميشود و براي کاهش صدا از تبديل انرژي ثوتي به انرژي گرمايي استفاده ميشود. البته اين کار به خودي خود منجر به ايجاد فشار منفي و کاهش قدرت موتور خودرو ميشود. صدايي که گوش انسان ميشنود شامل تمام امواج صوتي است که به طور آني به گوش انسان ميرسد. در واقع مي توان موجي از صدا را توليد نمود که مخالف موج ديگر باشد که اين درواقع اساس کار گوشي هاي از بين برنده سر و صدا ميباشد. همچنين اگر دو موج با هم هم فاز باشند با يکديگر جمع ميشوند و موجي با دامنه دو برابر و با همان بسامد قبلي را توليد ميکنند که به آن تداخل سازنده گفته ميشود. در واقع يکي از اصلي ترين وظايف اگزوز خودرو هم کاهش ميزان صداي خروجي از همين طريق تبديل انرژي ميباشد.
بازار