خودرو‌های قدیمی ماندگار و بدون جانشین بازار ایران

صبحانه آنلاين/ نگاهي به رويه خودروسازان در کشور ما نشان مي‌دهد معمولا با تعهد و پايبندي بسيار کامل، ساليان سال به توليد محصولي خاص مي‌پردازند؛ همان رويه‌اي که مي‌بينيم سال‌هاست در توليد اعضاي خانواده پرايد و پژو ۴۰۵ و مشتقات آن‌ها برقرار است و در واقع همه آن‌ها خودرو‌هايي يکسان، با اندکي تغييرات ظاهري و فني‌اند. نگاهي به رويه خودروسازان در کشور ما نشان مي‌دهد معمولا با تعهد و پايبندي بسيار کامل، ساليان سال به توليد محصولي خاص مي‌پردازند؛ همان رويه‌اي که مي‌بينيم سال‌هاست در توليد اعضاي خانواده پرايد و پژو ۴۰۵ و مشتقات آن‌ها برقرار است و در واقع همه آن‌ها خودرو‌هايي يکسان، با اندکي تغييرات ظاهري و فني‌اند. اين در حالي است که اين صنعت در بازار جهاني و در بين برند‌هاي شناخته‌شده خودروساز، سبک و سياق متفاوتي دارد. يعني هر محصول پس از مدتي حضور روي خط توليد دستخوش تغييراتي خواهد شد که مي‌تواند شامل فيس‌ليفت (بازنگري و تغيير چهره يک مدل خودرو در جهت رفع اشکال، روزآمد شدن يا زيباتر کردن چهره آن نسبت به حالت اوليه که بعدا در مورد اين مقوله به طور مفصل صحبت خواهيم کرد)، اضافه‌شدن مواردي جديد به فهرست امکانات استاندارد يا سفارشي (آپشنال)، تغيير در ساختار فني و ارائه گزينه‌هاي متفاوت‌تر براي موتور و گيربکس خودرو و... باشد. اما در کنار اين تغييرات، بسياري از خودروسازان محصولات موفق خود را در چند نسل روانه بازار مي‌کنند. به‌عنوان مثال هيونداي سانتافه در ۱۹ سال گذشته با چهار نسل متفاوت روانه بازار جهاني شده که دو نسل از آن را در بازار کشورمان داريم و البته هر کدام از اين نسل‌ها طي سال‌هاي حضورشان روي خط توليد، تغييرات فوق را هم داشته‌اند. با اين مقدمه، در مطلب پيش رو سراغ برخي از خودرو‌هاي محبوب بازار ايران مي‌رويم که توليدشان ادامه پيدا نکرد يا نسل‌هاي جديدترشان به خيابان‌هاي کشورمان راه نيافتند. کاديلاک ايران (سِويل) در بازار جهاني کاديلاک را به عنوان يکي از لوکس‌سازان صنعت خودروي آمريکا مي‌شناسند و نکته جالب اينجاست که روزگاري يکي از محصولات محبوب اين برند يعني «سِويل» با نام «کاديلاک ايران» روي خط توليد پارس خودروي کنوني قرار داشت. کيفيت ساخت بالا، امکانات بسيار پيشرو (مواردي مثل بالابر هر چهار شيشه و تنظيم آينه‌هاي جانبي برقي، سيستم تهويه مطبوع اتوماتيک، سيستم تنظيم ارتفاع خودکار، پاشش سوخت انژکتوري و...)، قيمت بالاي اين خودرو را در بازار کشورمان توجيه مي‌کرد. در واقع به نوعي سِويل انتخاب مناسبي براي لوکس‌سواران و قشر متمول در آن دوران بود. عرضه اين محصول به بازار جهاني تا سال ۱۳۸۳/ ۲۰۰۴ ادامه داشت، اما پرونده سِويل نسل اول در دهه ۶۰ شمسي براي بازار کشورمان و پارس خودرو بسته شد و اين روز‌ها کاديلاک ايران به عنوان يک کلاسيک کلکسيوني در بازار کشور شناخته مي‌شود و طرفداران خاص خود را دارد. نيسان پاترول پاترول نخستين بار سال ۱۳۳۰/ ۱۹۵۱ روي خط توليد نيسان قرار گرفت. محصولي که ما در ايران با نام پاترول مي‌شناسيم نسل سوم اين خودروست که از اواخر ۱۳۵۹/ ۱۹۸۰ ميلادي به بازار جهاني راه پيدا کرد و چند سال بعد يعني در سال ۱۳۶۵ نيز به ايران و مونتاژ در شرکت پارس خودرو رسيد. اين محصول که در نسخه‌هاي وانت، پنج‌در، سه‌در و پنج‌در آمبولانسي در کشورمان موجود است، تا اوايل دهه ۸۰ شمسي روي خط توليد پارس خودرو باقي ماند. هرچند در دهه ۷۰ شمسي نسل پنجمش تحت عنوان «نيسان سافاري» به صورت وارداتي به بازار ايران عرضه شد، اما پس از پايان توليد، با وجود عرضه نسل‌هاي بعدي اين خودرو در بازار جهاني، پرونده آن در ايران بسته شد. پاترول از جمله خودرو‌هاي محبوبي بود که هنوز هم خواهان فراواني دارد و از بهترين و مقرون به صرفه‌ترين گزينه‌هاي آفرود در بازار کشورمان محسوب مي‌شود. جيپ آهو جيپ آهو يا همان «جيپ واگونير» در زبان رسمي اين خودروساز، محصولي بود که در دهه ۵۰ شمسي توسط شرکت سهامي جيپ ايران (پارس خودروي فعلي) وارد بازار کشور شد. اين خودرو که محصولي از خانواده «اِس جِي» جيپ بود، فرزند استيشن اين خانواده محسوب مي‌شود و در تاريخچه صنعت خودروي دنيا تحت عنوان «نخستين شاسي بلند لوکس دنيا» شناخته مي‌شود. آهو يا همان واگونير از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۷۰/ ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۱ روي خط توليد جيپ قرار داشت و پس از پايان توليد اين مدل، «گرند چروکي» جايگزين آن شد. با اين که در دهه ۷۰ شمسي هم تعدادي جيپ گرند چروکي «ايکس جِي» وارد بازار کشورمان شد، اما آهو/واگونير در اواخر دهه ۶۰ شمسي با پارس خودرو خداحافظي کرد و به خاطره‌ها سپرده شد. اين خودرو هنوز هم از چالاک‌ترين و محبوب‌ترين خودرو‌هاي آفرود موجود در بازار کشور است. ميتسوبيشي گالانت بازار خودروي کشورمان در دهه ۷۰ شمسي با گزينه‌هاي وارداتي بسيار جذابي همراه بود که گالانت يکي از اين خودرو‌هاي ماندگار محسوب مي‌شود. هرچند در دوران پيش از انقلاب نيز نخستين نسل از اين خودرو (مشهور به گالانت زيگما) را در خيابان‌هاي کشور داشتيم، اما اوايل دهه ۷۰، نسل ششم اين خودرو با لقب «گالانت سوسماري» به بازار ايران راه پيدا کرد. اين سدان خانوادگي چالاک و بسيار راحت، در اواسط سال ۱۳۷۱/ ۱۹۹۲ ميلادي از خط توليد ميتسوبيشي خارج و هفتمين نسل از اين محصول در سال ۱۳۷۲/ ۱۹۹۳ به بازار جهاني و در ايران عرضه شد. محصول جديد با توجه به ظاهر مدرن‌ترش تحت عنوان «گالانت عينکي» شناخته مي‌شد. اما پس از دو سال عرضه اين خودرو به بازار کشورمان، به‌رغم ادامه توليد اين خودرو تا سال ۱۳۹۱/ ۲۰۱۲، ديگر هيچ گالانتي به ايران وارد نشد. دوو اسپرو بسياري از ما اين محصول کره‌اي را با سواري راحت و شتاب مناسبش مي‌شناسيم. خودرويي که از اوايل دهه ۹۰ ميلادي وارد بازار جهاني شد و مدل‌هاي ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ و تعداد محدودي هم مدل ۱۹۹۶ در خيابان‌هاي ايران دارد. اما نکته مهم اينجاست که کرمان‌موتور به عنوان عرضه‌کننده محصولات دوو به بازار کشورمان، هيچ‌گاه اسپرو را مونتاژ و توليد نکرد و تمامي نمونه‌هاي موجود در کشور وارداتي است. اين در حالي است که ريسر نيز وارداتي بود، اما سي‌يلو و ماتيز روي خط توليد کرماني‌ها قرار گرفتند. دوو اسپرو پس از هفت سال در سال ۱۳۷۶/ ۱۹۹۷ ميلادي از خط توليد اين خودروساز خارج شد و با توجه به اين که نسل بعدي هم نداشت، ديگر به بازار ايران و جهان عرضه نشد. رنو ۵ اين هاچ بک کوچک و دوست‌داشتني فرانسوي که از سال ۱۳۵۱/ ۱۹۷۲ روي خط توليد رنوي فرانسه قرار گرفت، از دهه ۵۰ شمسي نيز در بازار کشورمان حضور داشت که با توجه به قيمت نازل، چهره جالب و ابعاد جمع و جورش، از محبوب‌ترين خودرو‌هاي تاريخ بازار ايران محسوب مي‌شود. رنو ۵ دو نسل متفاوت داشت و تا اواخر دهه ۹۰ ميلادي به بازار جهاني عرضه شد. اما در بازار کشورمان نسخه‌هاي متفاوتي از اين خودرو توليد و عرضه شد که حتي پس از خداحافظي‌اش از بازار جهاني، هنوز روي خط توليد پارس خودرو قرار داشت. اما پس از پايان توليد اين محصول از سوي رنوي فرانسه، مدلي تحت عنوان «کليو» جايگزين اين خودرو شد که توليد آن در نسل جديدش هنوز ادامه دارد. با وجود عرضه محصولات رنو توسط يک شرکت داخلي به ايران، شاهد حضور کليو در بازار دوران جديد نبوديم. شورولت بليزر اين اس. يو. وي بزرگ‌جثه، اواسط دهه ۱۳۵۰/ ۱۹۷۰ وارد بازار ايران شد و عمده نمونه‌هاي موجود در کشورمان مربوط به سال‌هاي ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۸ است. شورولت بليزر که تحت عنون «جي ام سي جيمي» نيز شناخته مي‌شود، عمدتا با دو موتور هشت سيلندر ۷/۵ و ۶/۶ ليتري و شش سيلندر ۸/۴ ليتري در خيابان‌هاي کشور حضور دارد که عمده نمونه‌ها از نوع ۳۵۰ اينچ مکعبي يا همان ۷/۵ ليتري است. طراحي با ابهت و شمايل عضلاني کاملا آمريکايي اين خودرو، محبوبيت بليزر را در بازار ايران تضمين مي‌کرد. اما پس از سال‌هاي مذکور به غير از چند نمونه بسيار محدود در دهه ۸۰ ميلادي، ديگر بليزري به خيابان‌هاي کشور پا نگذاشت و با اين که امسال نسل جديد اين خودرو، البته به عنوان يک کراس اوور به بازار جهاني عرضه شد، با توجه به اصالت آمريکايي اين محصول نمي‌توان انتظار ورود آن به کشور را داشت. فولکس واگن گلف گلف به عنوان پرفروش‌ترين هاچ‌بک در بازار جهاني، خودروي بسيار ماندگار و محبوب در بسياري از کشورهاست و به همين خاطر از سال ۱۳۵۳/ ۱۹۷۴ تا به امروز هفت نسل را پشت سر گذاشته و حال چند هفته‌اي مي‌شود که هشتمين نسل از اين خودرو براي عرضه به بازار جهاني آماده شده است. اما اين خودرو در سه مرحله متفاوت به بازار کشورمان پا گذاشت. نخستين ورود گلف به ايران به نسل اول اين خودرو و به دوران پيش از پيروزي انقلاب باز مي‌گردد. چند سال بعد يعني در اواخر دهه ۶۰ و اوايل دهه ۷۰ ميلادي، نسل دوم گلف را در بازار کشورمان داشتيم. طي اين بيست و اندي سال وقفه نيز تعداد بسيار محدودي از نسل‌هاي ديگر گلف را در ايران داشتيم تا اين که دو سال پيش يک شرکت داخلي با نسخه «جي‌تي‌آي» نسل هفتم اين محصول، گلف را مجددا به بازار کشورمان بازگرداند. اما برخلاف دو نسل گذشته موجود در ايران، اين بار ديگر يک خودروي ارزان قيمت اقتصادي و مردمي نبود و با توجه به کمياب بودن و قيمت بالايش، گزينه‌اي لوکس محسوب مي‌شد. به همين خاطر مي‌توان گفت: «ياد آن گلف‌هاي ارزان قيمت بخير!» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد