مقایسه عملکرد گیربکس اتوماتیک و دستی

ديجياتو/ در گذشته نه چندان دور، اکثر خودروها با گيربکس هاي دستي توليد مي شدند و اين دسته در مقايسه با همتايان اتوماتيک از محبوبيت بيشتري برخوردار بودند. اما اکنون شرايط کاملا عوض شده و مي توان گفت که خودروهاي مجهز به گيربکس دستي، نفس هاي آخر خود را مي کشند. حال اين سوال پيش مي آيد که چه عواملي ورق را به نفع گيربکس هاي خودکار برگردانده اند؟ در نوشتار حاضر قصد داريم نگاهي گذرا به برخي از عوامل موجود داشته باشيم. چنانچه اين موضوع برايتان جذابيت دارد، مروري بر تاريخچه گيربکس اتوماتيک گيربکس اتوماتيک يا خودکار در دهه 1930 ميلادي توسط جنرال موتورز ابداع شد، ولي تا پس از جنگ جهاني دوم خبري از تجاري سازي و توليد انبوه آن نبود. در ابتدا نمونه هاي توليدي ساختار ساده اي داشته و از لحاظ عملکرد هم کاملا تنبل و کند بودند، به همين جهت خودروهاي به اصطلاح اتوماتيک از شتاب کمتري برخوردار بوده و در عين حال مصرف سوخت بيشتري داشتند. در آن دوران گيربکس هاي دستي به راحتي بر نمونه هاي خودکار غلبه مي کردند، اين امر به مکانيسم متفاوت انتقال گشتاور مربوط مي شد. شايد بدانيد که در يک گيربکس دستي، تمام گشتاور توليدي موتور به سمت چرخ ها هدايت مي شود؛ اما در گيربکس هاي خودکار قديمي به خاطر استفاده از مبدل هيدروليکي، پمپ و توربين، بخشي از گشتاور توليدي موتور هدر مي رود. استفاده از چنين ساختاري باعث شد که گيربکس هاي خودکار براي چند دهه نتوانند کارايي و عملکردي مشابه با نمونه هاي دستي ارايه کنند. وقتي که دور موتور بالا مي رود، در اين گيربکس ها لغزش سيالات افزايش يافته و توربين به حرکت در مي آيد؛ چرخش دوربين هم در نهايت منجر به حرکت چرخ ها مي شود. با تغيير شدت لغزش، گيربکس خودکار هيدروليکي اقدام به تعويض دنده مي کند. از آنجايي که در اين گيربکس ها ارتباط مستقيمي بين پمپ و توربين وجود ندارد، در نمونه هاي اوليه ميزان راندمان کمتر از 80 درصد بود. پيشرفت هاي چشمگير در 15 سال گذشته در 15 سال گذشته گام هاي بزرگي در راستاي بهبود راندمان گيربکس هاي خودکار برداشته شده و مهندسان توانسته اند تکنولوژي هاي مربوطه را تا حد قابل ملاحظه اي ارتقا دهند. پيشرفت هاي موجود به اندازه اي چشمگير هستند که گيربکس هاي خودکار از نمونه هاي دستي پيشي گرفته و عملکرد بهتري ارايه مي کنند. گيربکس هاي خودکار اکنون مثل همتايان دستي توانايي منتقل کردن 100 درصد گشتاور دريافتي را دارند. اين امر از طريق افزايش نسبت دنده ها، ظهور کنترل کننده هاي الکترونيکي و بکارگيري مبدل گشتاور قفل شونده ميسر شده است. احتمالا مي دانيد که خودروسازاني مثل مرسدس بنز، لکسس، فورد و رنجرور الان مدل هايي را با گيربکس 8، 9 و حتي 10 سرعته توليد مي کنند. اين گيربکس ها به موتور خودرو اجازه مي دهند در همه دورها بهينه عمل نموده و راندماني مشابه با دور 1500 داشته باشد. گيربکس اتوماتيک کنترل کننده هاي الکترونيکي کامپيوتر خودرو را قادر مي سازند در لحظه اي که توسط موتور مشخص مي شود، دنده را عوض کنند. به دليل اين که اين کنترل کننده ها با کنترل کننده هاي موتور در ارتباط هستند، مي توانند بهترين و دقيق ترين زمان را براي تعويض دنده معين کنند. ناگفته پيداست اين زمانبندي سيستماتيک در مقايسه با قوه تشخيص راننده، دقت بسيار بيشتري دارد. تمامي کنترل کننده هاي الکترونيکي با مبدل گشتاور قفل شونده که اتصالات مکانيکي در داخل گيربکس ايجاد مي کند، در ارتباط هستند. اين مبدل از طريق اتصال پمپ و توربين نقشي اساسي در رساندن راندمان گيربکس هاي خودکار به سطحي برابر با نمونه هاي دستي ايفا مي کند. طبق آمار اينک تنها 3.1 درصد از خودروهاي فروخته شده در آمريکا به گيربکس دستي مجهز هستند. از اين رو نوجوانان ديگر دليلي براي يادگيري رانندگي با مدل هاي دستي نمي بينند. گيربکس هاي خودکار نه تنها در جاده ها و خيابان هاي داخل شهري بهتر عمل مي کنند، بلکه هنگام رانندگي در مسيرهاي آفرود نيز با انتخاب دنده هاي صحيح، برتري خود را به رخ مي کشند. اين امر در خودروهاي باري سنگين هم به خوبي نمايان مي شود. حال شايد بگوييد "اتومبيل هاي معمولي به خاطر تسهيل فرايندهاي رانندگي به گيربکس هاي اتوماتيک تجهيز مي شوند، اما ابرخودروها هميشه به گيربکس هاي دستي وفادار باقي خواهند ماند." اين گفته درست نيست، چرا که ديگر امکان خريد مدلي از فراري، لامبورگيني يا مکلارن با گيربکس دستي وجود ندارد. حالا دوباره به سوال مطرح شده در ابتداي مطلب باز مي گرديم، اينکه چطور شد گيربکس هاي خودکار بر نمونه هاي دستي غلبه کردند؟ به طور خلاصه بايد گفت ترکيب نبوغ مهندسين با سرعت رعدآساي پردازش ديجيتال سبب شده گيربکس هاي خودکار واکنش هاي بهتري از خود نشان داده و به لطف زمانبندي بسيار دقيق هر لحظه بهترين دنده را انتخاب کنند. به عبارت ديگر عموم رانندگان هيچوقت نمي توانند همانند کامپيوترهاي کنترل کننده يک گيربکس اتوماتيک عمل نموده و در زمينه هايي مثل تعويض به موقع و سريع دنده، بهبود مصرف سوخت و بهره برداري حداکثري از نيروي موتور آنها را شکست دهند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد