اسب بخار/ در شرايط فعلي که ويروس کرونا سايه رکود را بر اقتصاد و صنايع ايران افکنده است، عموم افراد در انتظار بازگشت حالت عادي به جامعه هستند.
بديهي است که در شرايط امروز، هر فردي بايد براي حفظ سلامتي خود و ديگران تلاش کند و حداقل از رفت و آمدهاي غير ضروري بپرهيزد. آمار مربوط به شيوع کرونا نشان مي دهد که بخش قابل توجهي از رشد اين ويروس در تجمع ها اتفاق افتاده است. پس لازم است که هر فرد براي حفظ سلامتي خود نکات ساده اي را رعايت کند. اما وقتي شرايط شيوع اين بيماري گسترش پيدا مي کند، بديهي است که محدوديت هاي اجباري از سوي دولت مردان و حاکميت ايجاد مي شود. لذا اين محدوديت هاي اجباري باعث مي شود تا در تمام کشورها مشکلاتي در امور اقتصادي و صنعتي پديد آيد. اما چنين محدوديت هايي لازم است و قطعا جان مردم بر هر امر اقتصادي و صنعتي اولويت دارد.
در ايران هم شاهد هستيم که بنگاه هاي اقتصادي و صنعتي مختلف فعاليت هاي خود را کاهش داده اند و براي همين با مشکل رشد منفي مواجه شده اند. از چند روز قبل هم خبر تعطيلي خطوط توليد ايران خودرو اعلام شد و برخي قطعه سازان هم تا حد قابل توجهي فعاليت خود را به صفر نزديک کرده اند. با اين وجود بسياري توقع پياده سازي الگوهاي جهاني را در بازار ايران دارند و بر اساس تجربه کشورهايي چون چين، پيش بيني خود را از آينده بازار اعلام مي کنند. اما بايد دقت کرد که رفتار بازار ايران، مخصوصا در حوزه صنعت خودرو متفاوت از ساير کشورها هست و مسئولان وزارت صمت بايد تدابير جدي را براي کنترل بازار خودرو پس از کرونا بيانديشند.
در روزهاي پاياني بهمن ۹۸ شاهد بوديم که بازار خودرو از کنترل نهادهاي نظارتي خارج شده بود و قيمت اکثر خودروها بدون پشتوانه افزايش پيدا کرده بود. نهادهاي نظارتي در چنين موقعيتي با دستور حذف قيمت خودروها از رسانه ها و سايت ها، سعي در کنترل قيمت خودروها داشتند. با اين وجود شيوع نا به هنگام کرونا باعث شد تا حجم معامله خودرو در شب عيد به شدت کاهش پيدا کند و همين مسئله باعث افت قيمت تا ۱۵ درصد براي اکثر خودروها در چند روز گذشته ثبت شود.
با کاهش قيمت خودروها به خاطر عدم مراجعه مشتريان به بازار، بسياري بر اين باور هستند که بعد از رفع مشکل کرونا و فعاليت مجدد بازار خودرو، قيمت محصولات حفظ مي شود و ديگر افزايش قيمتي وجود نخواهد داشت. حتي با وجود تعطيلي خودروسازاني چون ايران خودرو و از سويي کند شدن فرايند عرضه مستقيم، الگوهاي جهاني نشان مي دهد که نبايد قيمت خودرو در ايران افزايش پيدا کند. اما واقعيت اين است که بايد مسئولان صنعتي و اقتصادي کشور، به فکر راهکارهايي براي کنترل قيمت خودرو پس از رفع کرونا باشند.
بر خلاف الگوي بازار جهاني، هنوز ميزان تقاضا در بازار خودروي ايران بيشتر از عرضه آن است و از سويي خودروسازان ايراني همچنان محصولاتشان را به صورت مدتدار پيش فروش مي کنند. پس دقيقا مي توان انتظار نتيجه معکوس واکنش ها را در بازار ايران داشت. زيرا در کنار توقف عرضه مستقيم، بحث عرضه مدت دار هم در بازار کاهش پيدا کرده و براي همين حتي با وجود رکود کلي در بازار خودرو، نمي توان به آينده آن خوشبين بود.
يکي از نکات قابل توجه اين است که با رکود و کاهش قيمت اتفاق افتاده، بايد مسئولان تدابيري را اتخاذ کنند تا فرايند ثبات قيمت ها بعد از پايان يافتن کرونا ادامه داشته باشد. مسئله مهم اين است که ماجراي کرونا باعث توقف مراجعه خريداران به بازار شده و زماني که کرونا به طور کل از بين برود، مشتريان اين چند وقته به ناگاه به سمت بازار خودرو مي آيند. از سويي عدم فعاليت مناسب خودروسازان در توليد و عرضه خودرو، مي تواند موازنه عرضه و تقاضا را به شکل بيشتري دچار مشکل کند و اين مسئله يعني، در صورت عدم برنامه ريزي و کنترل مناسب بايد منتظر افزايش قيمت خودروها در ارديبهشت ۹۹ باشيم.
بديهي است که در شرايط فعلي و حتي پس از پايان يافتن ماجراي کرونا، مردم مي توانند با استمرار کاهش تقاضا در بازار خودرو، کاهش بهاي آزاد محصولات را ادامه دهند و خود از افزايش قيمت ناگهاني در اواسط بهار ۹۹ جلوگيري کنند.
بازار