
چگونگی شکل گیری شریک قدیمی ایران خودرو
خودروکار
بروزرسانی

خودروکار/ مرسدس بنز شرکت خودروسازي آلماني و از زيرمجموعههاي شرکت دايملر آ.گ است که در زمينه طراحي و ساخت انواع خودرو، کاميون، اتوبوس و موتورهاي درونسوز، همچنين ارائه خدمات مالي (ليزينگ و بيمه خودرو) و نيز تعمير خودرو فعاليت مي کند. کارخانه اصلي و دفتر مرکزي شرکت مرسدس بنز در شهر اشتوتگارت قرار دارد.
شرکت دايملر-موتورن-گيزلشافت در سال ۱۸۹۰ توسط گوتليب دايملر و ويلهلم مايباخ تاسيس شد. در آوريل ۱۹۰۰ اميل يِلينِک، تاجر و سرمايهگذار دنياي نوپاي خودروها، طي يک قرارداد پيشنهادي معادل ۵۵۰ هزار مارک آلمان براي توليد خودروي درخواستي خود پرداخت کرد.
خودرو درخواستي يلينک مشخصاتي بسيار پيشرفتهتر از خودروهاي زمان خود داشت. به دليل علاقه زياد يلينک به دخترش مرسدس (مرسيدِس)، که تولد او را براي زندگي خود خوشيمن ميدانست، نام او را براي خودرو خود انتخاب کرد و اولين خودرو با برند دايملر-مرسدس پس موفقيت مايباخ در طراحي خودروي موردنظر يلينک توليد شد. شرکت دِ.اِم.گِ به دليل موفقيت چشمگير سري خودروهاي مرسدس، اين نام را براي هميشه براي خودروهاي توليدي خود حفظ کرد.
در سال ۱۹۲۶ شرکت دايملر-بنز از ادغام دو شرکت دايملر-موتورن-گيزلشافت (دِ.اِم.گِ) و بنز اند سي تأسيس شد و از تاريخ ۲۸ ژوئن ۱۹۲۶ کارخانجات دو شرکت، توليدات خود را، با برند مرسدس-بنز، به بازار عرضه کردند.
در سال ۱۹۹۷ پس از ادغام دايملر-بنز با شرکت خودروسازي آمريکايي کرايسلر و تشکيل دايملرکرايسلر آگ، اين شرکت مديريت مرسدس-بنز را در اختيار گرفت. در سال ۲۰۰۷ در پي خريداري کرايسلر، توسط شرکت مديريت سرمايه سربروس و انحلال دايملرکرايسلر، شرکت دايملر آگ تشکيل شد.
ريشههاي تأسيس شرکت مرسدس-بنز، به سال ۱۹۲۶ بازميگردد که در پي ادغام دو شرکت خودروساز آلماني، يعني بنز اند سي و دايملر-موتورن-گيزلشافت دايملر-بنز راهاندازي شد.
با تشکيل شرکت ادغامي، ضرورت استفاده از يک نام تجاري مشترک احساس ميشد، چرا که در يک سو شرکت بنز آگ قرار داشت که از سال ۱۸۸۳ تا هنگام تشکيل شرکت جديد، براي بيش از ۴۰ سال، اتومبيلهايي با برند بنز توليد مي کرد. در سوي ديگر، شرکت دايملر-موتورن-گيزلشافت (بهاختصار ديامجي) قرار داشت که در سال ۱۸۹۰ توسط گوتليب دايملر و ويلهلم مايباخ راهاندازي شده بود. اين شرکت براي نخستين بار از موتورهاي چهارزمانه و کاربراتور در اتومبيلهاي خود استفاده کرد اما در پي درگذشت دايملر در سال ۱۹۰۰ و انعقاد قراردادي ميان مايباخ و اميل جلينک، شرکت ديامجي، اتومبيلهاي خود را با برند مرسدس عرضه ميکرد.
مديران مرسدس بنز در اواخر دهه ۱۹۹۰ تصميم گرفتند، به رسم اولين سالهاي فعاليت شرکت، اتومبيلهايي ارزانتر و کوچکتر بسازد، که در سال ۱۹۹۷ مرسدس بنز رده اي را به بازار عرضه کرد. مرسدس-بنز در سال ۲۰۰۴ نيز پس از ۷ سال که مدل جديدي را معرفي نکرده بود، با مشارکت مک لارن، اقدام به توليد مرسدس بنز اسالآر مک لارن کرد. در اواخر همين سال، مدل ديگري بنام مرسدس بنز سيالاس نيز رونمايي شد.
مرسدس بنز از روزهاي اول ورود خودرو به ايران، به کشورمان آمد و از دهه 20 نيز به طور جدي و با نماينده مجاز، فعاليت خود را در ايران پيگيري کرد.
بازار خودروي ايران پيش از دهه 30، تنوع محدودي داشت و واردات نيز حجم سالهاي بعد را نداشت. با اين حال مرسدس بنز از همان ابتدا يکي از بازيگران مطرح و عمده بود. در آن زمان واردات اين خودرو به طور شخصي انجام ميشد تا آن که شرکت ليدا طهران واقع در محدوده بازار تهران، واردات مرسدس بنز را برعهده گرفت. اين شرکت فعاليت خود را در سال 1327 آغاز کرد و بيشتر واردات اين برند به سري موفق 170 محدود شد که توانست فروش خوبي تجربه کند.
مرسدس بنز در دهه 30 نيز فعاليت خود را در ايران با مدل موفق 170 ادامه داد. اين خودروي متوسط خانوادگي، در آن زمان توسط شرکت تازه تاسيس مريخ واقع در خيابان سعدي تهران وارد ميشد. اين شرکت به لطف تبليغات مناسب و خدمات خوب، توانست 170 را به يکي از محبوبترين خودروهاي ايران بدل کند و ناوگان شهرباني و تاکسيراني نيز به اين خودروها مجهز شدند. پس از موفقيت اين مدل بود که محصول لوکستر مرسدس بنز يعني 300 در سال 1332 وارد ايران شد. اين خودرو در فرمهاي مختلف بدنه و در تيراژي محدودتر به کشورمان آمد و توانست جايگاه مرسدس بنز به عنوان برندي لوکس و ارزشمند را تقويت کند. در اين دوره محصولات ديگري همانند مرسدس-بنز_۱۹۰اسال 190SLيونيماگ، کاميونهاي ديزل، ميني بوسها و حتي تعداد انگشت شماري از سري 300SL نيز به ايران آمدند.
پس از موفقيت قابل توجه مرسدس بنز در دهه سي بود که شرکت مريخ، تنوع محصولات ارائه شده به بازار ايران را در دهه 40 شمسي افزايش داد. مدل محبوب 190 در کنار سري مشهور به Fintail در دو اتاق بزرگ و کوچک در کنار مدلهاي اسپرت سري SL (در ابتدا 190SL و سپس پاگودا) وارد ايران شدند که هر يک توانستند بازار هدفشان را تسخير کنند. اما پس از آن بود که نسل جديد محصولات مرسدس بنز با فرمي جديد معرفي شدند و شرکت مريخ هم واردات نسل جديد يعني W108 را که در دو گونه 250S و 280S محبوبتر بود، آغاز کرد. علاوهبراين، شرکت خاور اقدام به مونتاژ کاميونهاي مختلف مرسدس بنز کرد که خود پيشرفتي بزرگ براي صنعت خودروي ايران بود. شرکت تازه تاسيس ايران ناسيونال نيز اتوبوسهاي سري 302 را مونتاژ ميکرد که در تيراژي قابل توجه صادر ميشدند.
دهه پنجاه شمسي را بايد دوران شکوفايي مرسدس بنز در ايران بدانيم. محصولات متنوعي از اين برند در کلاسهاي مختلف وارد ايران شدند. در دهه قبل که سري W100 يا همان 600 در مقياسي وسيع براي استفاده تشريفاتي به ايران وارد شده بود، مرسدس بنز به عنوان طلايهدار برندهاي لوکس ايران شناخته ميشد و نسلهاي موفق کلاس S يعني W108 و W116 توانستند در ايران موفقيتي قابل توجه کسي کنند. علاوهبراين، محصولات متوسط اين برند يعني W115 و W123 نيز فروش بسيار خوبي را تجربه کردند. در اين بين، ايران به يکي از بازارهاي اصلي کلاس SL در جهان بدل شد و تعداد قابل توجهي از سري کوپه و کانورتيبل اين سري SL و SLCبه ايران وارد شدند.
با شروع جنگ تحميلي، وضعيت بازار خودروي ايران نيز به شدت دگرگون شد و خودروسازان متعددي فعاليتشان را در ايران محدود و يا قطع کردند. در اين بين، مرسدس بنز به لطف واردات محدود دانشجويي و همچنين براي استفاده در ناوگان تشريفات و مواردي از اين دست، حضورش را در ايران حفظ کرد، هرچند اين حضور تقريباً مربوط به نمايندگيهاي مجاز و رسمي نبود. در عوض مونتاژ کاميونهاي خاور و اتوبوسهاي مرسدس بنز قطع نشد. بيشتر واردات بنز در اين دهه مربوط به نمونههاي مدل بالاتر W123 بودند که در ايران نيز به اتاق دانشجويي مشهور شدند. در اواخر اين دهه نيز تعداد محدودي از مدل 190E وارد کشورمان شدند.
دهه 70 شمسي همزمان بود با ورود دوباره خودروسازان به ايران و باز شدن مرزها به خودروهاي وارداتي. مرسدس بنز نيز مترصد ورود به ايران بود و در همين دوران، نسلهاي مختلفي از کلاس E، C و در نهايت S وارد شدند. شرکت ستاره ايران در اين دهه علاوهبر عرضه قابل توجه نسل W124 و W202، اقدام به واردات محدود کلاس G کرد. اين کلاس که در حقيقت براي خدمت در ارتش ايران طراحي شده بود، قبلاً هم در لواي خودرويي نظامي در بازار ايران حضور داشت. دو نسل W126 و W140 کلاس S نيز به ايران آمدند که مورد توجه و استقبال نهادهاي دولتي قرار گرفتند. حتي تعداد انگشتشماري از کلاس SL نسل R129 هم به ايران آمد. پس از قطع واردات خودرو قيمت مرسدس بنز به شدت افزايش يافت. در ابتداي دهه هفتاد که صحبت قيمت 9.5 ميليون توماني کلاس W124 بود، کسي تصورش را نميکرد که در ميانه اين دهه به ارقام بيش از 20 ميليون تومان بايد فکر کرد. در اين دوره با مجوزهاي ورزشکاري، تعداد اندکي از نمونههاي مدرنتر وارد شدند که با قيمتي سرسامآور معامله ميشدند.
در دهه هشتاد بود که بحث مونتاژ مرسدس بنز در ايران مطرح شد. با اين حال، در ابتدا مرسدس بنز به صورت محدود و به طرقي خاص وارد کشور شد. تا باز شدن دوباره مرزها و واردات خودرو، تعداد انبوهي از کلاسهاي مختلف اعم از نمونههاي شناخته شده C، E، S و SL و کلاسهايي جديد همانند ML، SLK، CLK، CLS و A و B به ايران آمدند.
مشکلاتي عديده از ابتداي دهه نود، واردات خودرو را دستخوش تغييرات کرد. اولين مسئله، تحريمهاي سياسي-اقتصادي بود که واردات خودرو را تحت تاثير قرار داد و توانست، فروش مرسدس بنز را در ايران کاهش دهد. تلاطم نرخ برابري ارز و در نهايت وضع قوانين محدودکننده واردات خودروهاي با حجم پيشرانه بالا، سبب شد تا برخي از محصولات مرسدس بنز همانند کلاسهاي S و SL نتوانند به طور جدي وارد ايران شوند. با اين حال حتي محصولي خاص همانند SLS نيز توانست به ايران بيايد و حضوري جنجالي داشته باشد. تعلل واردکننده در کنار تغيير قوانين و بسته شدن گاه و بيگاه ثبت سفارشها سبب شده تا مرسدس بنز حضوري پرفراز و نشيب را در دهه جاري تجربه کند.