چگونه موتور TU5 پژو ۲۰۶ را بدون توربوشارژ تا دوبرابر تقویت کنیم؟

خودرو بانک/ پژو 206 تيپ 5 (و 6) مجهز به پيشرانه معروف 1.6 ليتري دو ميل سوپاپ (DOHC/16 سوپاپ) TU5 ساخت پژو فرانسه يکي از محبوب‌ترين پيشرانه‌هاي چهار سيلندر ساخت اين کمپاني است که در طيف گسترده‌اي از محصولات فرانسوي و چيني موجود در بازار ايران از جمله پژو پارس اتوماتيک، 207 و دانگ فنگ H30 کراس نيز به کار رفته است. با توجه به قابليت‌ها و انعطاف اين پيشرانه در برابر انواع ارتقا فني و تيونينگ به سبک تنفس طبيعي (NA يا اتمسفريک) و پرخوران (توربوچارجر يا سوپرچارجر) باعث شده است بسياري از علاقه‌مندان در بازار محدود و پوسيده خودرو ايران، براي دستيابي به اندکي هيجان بيشتر به تقويت اين پيشرانه روي آورند.

آنچه در ادامه اين مقاله از خودروبانک مي‌‌خوانيد صرفا آشنايي بسيار بسيار خلاصه شده با مهم‌ترين مراحل و بخش‌هاي مورد تمرکز در فرايند تقويت و تيونينگ نوع NA (تنفس طبيعي) در پيشرانه TU5 است. سطح و شدت اجراي اين مراحل مي‌تواند در نهايت تعيين کننده توان خروجي نهايي پيشرانه ويژه کاربري بخصوصي باشد که مالک آن را تعيين مي‌کند.

درنتيجه اجراي تمامي اين مراحل الزامي نيست اما همزماني آن‌ها بدون شک به داشتن پيشرانه قدرتمندتري خواهد انجاميد. لازم به تاکيد است که تقريبا اجراي تمامي اين مراحل درمورد تمامي پيشرانه‌‌هاي پيستوني احتراق داخلي صدق مي‌کند و تنها محدود به اين پيشرانه بخصوص (TU5) نيست. همچنين در ذهن داشته باشيد که در اجراي تيونينگ NA حساسيت‌ و دقت در اجراي فرايند به مراتب بيشتر از تيونينگ پرخوران است چراکه در اين روش بايد از هر تغيير جزئي و هر ريال خرج شده، حداکثر توان خروجي ممکن را کسب کرد.

---

بازار

---

1. بهبود تنفس
پيشرانه‌هاي درون سوز (فارق از نوع) درست همانند يک پمپ هوا عمل مي‌کنند. به منظور افزايش و بهبود عملکرد اين پمپ هوا لازم است تا مسير ورود و خروج هوا به داخل اين پمپ را مورد بازنگري قرار دهيم. اين گفته به اين معنا است که بايد هرآنچه در توان داريم به خرج دهيم تا هواي ورودي به پيشرانه با کمترين ميزان محدوديت وارد و با کمترين اصطکاک خارج شود. به همين دليل استفاده از دريچه گاز قطورتر، منيفولد هوا بزرگتر يا حتي منيفولد و دريچه گازهاي مستقل (ITB) ويژه خودروهاي مسابقه اي پديده‌اي، کاملا رايج است. در بخش خروجي هواي پيشرانه يا همان اگزوز نيز ابتدايي‌ترين کار حذف منيفولد چدني و جايگزيني آن با هدرزهاي لوله بلند با طراحي اصولي و مهندسي است.

2. سرسيلندر
سرسيلندر يکي از مهم‌ترين بخش‌هاي پيشرانه است که در بخش بهبود تنفس نقشي اساسي بازي مي‌کند. از اين رو مسيرهاي ورودي هوا و خروجي دود را طي فرايندي تحت عنوان پورت و پوليش به ميزان مشخصي گشادتر و داخل آن‌ها را صيقلي مي‌کنند تا هوا به راحتي وارد و با کمترين محدوديت ممکن از آن خارج شود.

نکته مهم ديگر استفاده از سوپاپ‌هاي بزرگ‌تر و از جنس مقاوم‌تر است تا بتواند ضمن عبور حجم هواي افزايش يافته، دماي بالاتر ايجاد شده در پيشرانه تقويت شده را نيز تحمل کند. نکته بعد ابعاد محفظه احتراق (کاسه احتراق سرسيلندر) است که با ضريب تراکم ارتباط مستقيم دارد. هرچه حجم محفظه احتراق سرسيلندر کوچک‌تر باشد، ضريب تراکم بالاتر و قدرت خروجي بيشتر خواهد بود.

3. ميل سوپاپ
به عبارت بسيار ساده، در هر پيشرانه، ميل سوپاپ وظيفه ميزان باز و بسته شدن و مدت زمان باز و بسته ماندن سوپاپ‌ها را تعيين مي‌کنند که نقشي بسيار حياتي در بخش بهبود تنفس، بهبود بازده و دورگيري پيشرانه برعهده دارد. اين دو فاکتور به Lift و Duration شناخته مي‌شوند که توضيح آن‌ها کاملا از حوصله اين مقاله خراج است. اما در ياد داشته باشيد که انتخاب ميل سوپاپ مناسب کاملا به توان تنفسي سرسيلندر يا همان حجم هواي عبوري سرسيلندر (CFM سرسيلندر) بستگي دارد و فلسفه "هرچه بزرگ‌تر، بهتر" در مورد ميل سوپاپ ممکن است نتيجه کاملا معکوس به همراه داشته باشد.

 

4. نيم بلوک
 به بلوک پيشرانه بدون سرسيلندر، نيم بلوک يا بلوک کوتاه (Short Block) گفته مي‌شود. مهم‌ترين محتويات درون نيم بلوک شامل ادوات دوار (پيستون، شاتون و ميلنگ) است. تغيير در شکل مهندسي شده پيستون، به عنوان مثال استفاده از پيستون تخت يا گنبدي به جاي پيستون گود، مي‌تواند همانند حجم محفظه احتراق سرسيلندر، به افزايش ضريب تراکم کمک کند. اما به خاطر داشته باشيد که افزايش ضريب تراکم يعني افزايش قدرت ضربه احتراق درون پيشرانه. از آن جايي که اين ضربات مستقيما به سطح پيستون، شاتون و ميلنگ وارد مي‌شود، در تراکم‌هاي بالا استفاده از ادوات دوار بالانس شده و ساخته شده از جنس‌ها و روش‌هاي خاص، مانند جنس تيتانيوم يا روش فورج کاري، ضروري است.

همچنين بايد بدانيد که براي استفاده از حداکثر تواني که از افزايش ضريب تراکم حاصل شده است، استفاده از سوخت بسيار مرغوب با اکتان بالا (حتي سوخت مسابقه‌اي) غير قابل چشم پوشي است. در غير اين صورت نه تنها توان ايده‌آل مورد نظر حاصل نمي‌شود، بلکه ممکن است به پيشرانه آسيب جدي وارد شود.

5. سيستم سوخت رساني
با بهبود توان تنفسي پيشرانه و افزايش دور نهايي موتور (RPM)، بايد از سيستم سوخت رساني توانمندتري استفاده شود چرا که پيشرانه تيون شده توان خود را از قابليت احتراق حجم بيشتري از ترکيب سوخت و هوا دريافت مي‌کند. از اين رو استفاده از پمپ بنزين قوي‌تر، خطوط سوخت رساني قطورتر و فشار بالا و همچنين سوزن انژکتورهاي داراي ظرفيت پاشش بيشتر (وابسته به سطح تيونينگ) کاملا ضروري است.

6. چيپ تيون يا ريمپ
Chip Tune يا Remap اصطلاح عاميانه اما تخصصي علم تيونينگ است که به تنظيم مجدد فاکتورهاي حياتي عملکرد پيشرانه گفته مي‌شود و از سوي تيونرهاي حرفه‌اي و کاربلد و معمولا بر روي دستگاه داينو (گشتاورسنج) يا در تست رانندگي‌هاي پشت سرهم و به کمک نرم‌افزارهاي کامپيوتري مخصوص انجام مي‌شود. با توجه به تغييرات انجام شده در سطح‌هاي مختلف تيونينگ (چه حرفه‌اي و چه آماتور)، بر اساس نوع کاربري (روزمره يا مسابقه‌اي) و به منظور دستيابي به بهينه‌ترين وضعيت کاري پيشرانه، ممکن است فاکتورهاي بسيار مهمي چون جدول نسبت ترکيب سوخت به هوا (AFR)، زمانبندي سيستم جرقه (BIT)، دماي فعال شدن فن سيستم خنک کاري، تنظيمات سنسورهاي وکيوم و حجم هواي ورودي (سنسورهاي MAP و MAF) و بسياري از موارد ديگر مورد بازنگري يا تغييرات دستي قرار بگيرند. درصورتي که شخص تيونر به اين بخش اشراف نداشته باشد، شايد نتواند به بالاترين توان ايده‌آل پيشرانه نزديک شده يا حتي به آن آسيب جدي وارد کرده و هزينه و زمان صرف شده را به باد فنا بدهد.

7. ساير موارد
استفاده از عنوان ساير موارد به معناي بي‌اهميت بودن اين نکات نيست بلکه اگر قرار باشد در خصوص اين نکات توضيحات کامل ارائه شود بايد بيش از سه مقاله مفصل جداگانه را به اين موارد حياتي اختصاص داد. اما بايد در نظر داشته باشيد که استفاده از رينگ پيستون و ياتاقان‌هاي ثابت و متحرک جنس مخصوص به منظور تحمل دور، دما و تنش‌هاي افزايش يافته ممکن است ضروري باشد. استفاده از سيستم روغن‌کاري پرفشار با استفاده از پمپ روغن قوي‌تر يا حتي تغيير سيستم روغن کاري به نمونه‌هاي پرفشار مسابقه اي کارتر خشک (Dry Sump) نيز بايد مد نظر قرار بگيرد. احتمال نياز به تقويت کامل سيستم انتقال نيرو از ديسک و صفحه کلاچ (يا توربين در گيربکس‌هاي اتوماتيک) گرفته تا خود گيربکس، اتصالات، چهارشاخ‌ها، مخصوصا پلوس‌ها و تايرهاي مخصوص در تيونينگ‌هاي حرفه‌اي غير قابل چشم‌پوشي است. درصورت نيت به ارتقا فني حرفه‌اي در ابعاد مسابقه‌اي (يا حتي حرفه‌اي شهري)، شاسي خودروهاي مونوکوک (شاسي يکپارچه) و سيستم تعليق به منظور حفظ پايداري خودرو، بدون شک نيازمند اعمال تغييرات اساسي خواهد بود. درصورت چشم‌پوشي از مسائل ايمني و فني بيان شده در بالا به منظور حفظ سرمايه براي بخش‌هاي ديگر يا کاهش هزينه‌هاي نهايي ممکن است خودرو تيونينگ‌ شده در اولين تست جاده‌اي، اولين رقابت حرفه‌اي يا اگر بسيار خوش‌شانس باشيد، در مدت زماني بسيار کوتاه به کلي نابود شده يا از برخي بخش‌هاي ضعيف‌تر دچار آسيب شود. چنين نوع آسيب ديدگي‌‌هايي بارها و بارها در مسابقات درگ (به عنوان پرفشار ترين رقابت‌هاي اتوموبيلراني) در ايران و حتي خارج از کشور ديده شده است که بدترين نتيجه آن در خوشبينانه‌ترين حالت، هدر شدن هزينه‌هاي مالي، زماني و از دست دادن عنوان قهرماني است و نه هزينه جاني.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar