نکات مهم در رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک

تسنيم/ امروزه با پيشرفت تکنولوژي و ماشيني شدن زندگي ها، رانندگي در خيابان‌هاي شلوغ طاقت‌فرساست، مخصوصا اگر مجبور باشيد ساعت‌هاي زيادي را به رانندگي مشغول باشيد.در اين شرايط اتومبيل دنده‌اي انتخاب مناسبي نيست و بهتر است در فکر خريد يک خودروي اتوماتيک باشيد.
گيربکس اتوماتيک به صورت استاندارد اولين بار در سال 1941 در خودرو لوکس کاديلاک استفاده شد، در آن زمان به دليل کم بودن نسبي تعداد اتومبيل و ترافيک استفاده از اين نوع جعبه دنده صرفا جنبه لوکس و تشريفاتي داشت اما به دليل تقاضاي زياد در ايالات متحده بسرعت استفاده از آن عموميت پيدا کرده و رو به گسترش رفت تا جايي که در اواسط دهه نود بررسي ها نشان داد نزديک به هشتاد درصد رانندگان در ايالات متحده طريقه استفاده از جعبه دنده دستي را نمي‌دانستند زيرا آموزش و امتحان گواهينامه رانندگي با خودرو هاي گيربکس اتوماتيک انجام مي‌شد.

از دهه گذشته در ايران نيز تعداد اتومبيل هاي گيربکس اتوماتيک به سرعت رو به افزايش است. اين در حاليست که آموزش و آزمايش گواهي نامه رانندگي همچنان با اتومبيل هاي گيربکس دستي صورت مي‌گيرد. اکثر دارندگان اتومبيل هاي گيربکس اتوماتيک تصور مي‌کنند رانندگي با خودرو دنده اتوماتيک در فشردن پدال گاز و ترمز خلاصه مي‌شود، از اين رو در کوتاه مدت باعث صدمه به گيربکس اتومبيل خود مي‌شوند. نکات زيادي در مورد رانندگي و نگهداري گيربکس اتوماتيک وجود دارد.

اگر براي اولين بار ميخواهيد با اتومبيل دنده اتوماتيک رانندگي کنيد  قبل از هر چيزي بخاطر داشته باشيد که بايد استفاده از پاي چپ براي رانندگي را فراموش کنيد زيرا پاي چپ در رانندگي براي فشردن پدال کلاچ است که در اتومبيل دنده اتوماتيک وجود ندارد . استفاده از پاي چپ در اتومبيل گيربکس اتوماتيک به معني فشردن پدال ترمز با آن است و در صورتي که همزمان در حال فشردن پدال گاز باشيد قطعا گيربکس اتومبيل شما دچار آسيب جدي مي‌شود.

---

بازار

---

هنگام روشن کردن اتومبيل حتما پاي خود را روي پدال ترمز بگذاريد البته مکانيزم اکثر اتومبيل هاي امروزي به ترتيبي است که معمولا بدون فشردن پدال ترمز روشن نمي‌شود اما بهتر است بعد از روشن شدن موتور نيز تا قبل از حرکت پا را از روي پدال ترمز بر نداريد‌. علت اين توصيه صرفا بخاطر نکات ايمني است زيرا در اتومبيل دنده اتوماتيک بعد از خاموش شدن موتور عملا دنده درگيري وجود ندارد و بجز حالت پارک شيفتر دنده بقيه دنده ها خلاص مي‌باشند، حال اگر آخرين باري که شما اتومبيل را پارک کرده‌ايد سيم يا مکانيزم الکترونيکي شيفتر دنده دچار اشکال شده و اتومبيل در در حالت پارک قرار نگرفته باشد بلافاصله بعد از روشن شدن موتور ، اتومبيل حرکت مي‌کند و ممکن است باعث مشکلات جبران ناپذيري بشود. هر چند اين احتمال ضعيف است اما قابل چشم پوشي نيست.

بعد از روشن شدن موتور حتي در هواي گرم بهتر است قبل از حرکت دقايقي را براي گرم شدن موتور منتظر بمانيد، حرکت بلافاصله مخصوصا در هواي سرد باعث تعويض خشک و خشن دنده ها مي‌شود که در اغلب اتومبيلها کاملا محسوس است، رعايت اين نکته در طول عمر شيرهاي برقي و مجموعه کنترل هيدروليکي گيربکس موثر است. دنده پارک P براي گرم شدن موتور اتومبيل بهترين انتخاب است اما در صورت حضور در اتومبيل مي‌توان از حالت خلاص N نيز براي گرم کردن موتور استفاده کرد. هنگام تغيير  وضعيت شيفتر دنده از حالت پارک P يا خلاص N به حالت حرکت D يا دنده عقب R  بايد پدال ترمز را نگه داريد، گاز دادن به موتور و تعويض دنده در حالتي که دور موتور بالاست باعث آسيب فوري و جدي به قسمتهايي از گيربکس مي‌شود و ممکن است گيربکس به تعمير اساسي نياز پيدا کند.

بعد از انتخاب دنده با برداشتن پا از روي پدال ترمز اتومبيل به آرامي حرکت مي‌کند و با فشار بر روي پدال گاز سرعت اتومبيل افزايش پيدا کرده و دنده ها به ترتيب عوض مي‌شود. براي تعويض اتوماتيک دنده ها در گيربکس اتوماتيک هيچ نيازي به رها کردن يا کم کردن گاز وجود ندارد و گيربکس بوسيله مکانيزم کنترل دور موتور، دور موتور را هنگام تعويض دنده پايين آورده و با دنده بعدي يا قبلي هماهنگ مي‌کند. بسياري از افراد تصور مي‌کنند در اتومبيل دنده اتوماتيک راننده اختيار عمل نداشته و دنده ها کاملا بدون دخالت راننده تعويض مي‌شوند در صورتي که گيربکس اتوماتيک به دليل نداشتن پدال کلاچ و لزوم رها کردن پدال گاز عمل تعويض دنده مستقيم يا معکوس را با دخالت راننده در کسري از ثانيه انجام مي‌دهد که بسيار سريعتر از ماهرترين راننده در گيربکس دستي است‌. در گيربکس اتوماتيک زمان (دور موتور) تعويض دنده رابطه مستقيم با مقدار فشردن پدال گاز دارد به طوري که اگر راننده با گاز کم (دور موتور پايين) حرکت کند دنده ها در دور پايين عوض شده و اتومبيل به آرامي سرعت مي‌گيرد، در اين حالت اغلب تمام دنده هاي گيربکس تا سرعت هشتاد کيلومتر تعويض مي‌شود. اما اگر راننده پدال گاز را تا انتها فشار دهد و باصطلاح تخته گاز برود اتومبيل با حداکثر شتاب حرکت کرده و همه دنده ها بعد از رسيدن دور موتور به انتها يا ردلاين red line تعويض مي‌شوند. زمان تعويض دنده در گيربکس اتوماتيک با توجه به شرايط اتومبيل و جاده نيز تغيير مي‌کند، بعنوان مثال در سربالايي ها دنده مستقيم ديرتر و دنده معکوس زودتر تعويض مي‌شود اما در سر پاييني ممکن است با رها کردن پدال گاز در سرعت شصت کيلومتر گيربکس در دنده چهار يا پنج قرار بگيرد.

براي استفاده صحيح از گيربکس اتوماتيک و طول عمر قطعات گيربکس بايد دنده مناسبي را در شرايط متفاوت انتخاب نمود. در ترافيک هاي سنگين که با ايست کامل و حرکت آرام اتومبيل همراه است بهتر است حالت دنده يک را انتخاب کنيد ( در بعضي از اتومبيل ها دنده 1 با حرف L نشان داده ميشود) زيرا در صورتي که شيفتر روي وضعيت درايو D باشد ، گيربکس در هنگام راه افتادن دنده يک را انتخاب ميکند اما به محض اينکه شما به اتومبيل جلويي نزديک شده و پدال گاز را رها مي‌کنيد گيربکس به دنده دو يا سه ميرود و به محض توقف کامل مجددا در دنده يک قرار مي‌گيرد. با هر بار حرکت و توقف شما هر چند کوتاه باشد اين مساله تکرار مي‌شود و با توجه به اينکه تعويض هر دنده در گيربکس اتوماتيک مستلزم عملکرد مجموعه اي از کلاچ ها و سوپاپ هاست يقينا اين امر باعث کوتاه شدن عمر مفيد گيربکس مي‌شود. در مورد ترافيک و بطور کلي فشردن و رها کردن اجباري پدال گاز در هر سرعتي زير نود کيلومتر بويژه در سربالايي ها نيز بايد دنده مناسب را انتخاب کرد به طوري که هر بار رها کردن و فشردن پدال گاز باعث تعوض دنده نشود. آگاهي از تعويض دنده با توجه به تغيير دور موتور و انتخاب وضعيت مناسب شيفتر دنده بعد از مدتي حاصل مي‌شود اما بطور مثال با خودروي اتوماتيک چهار دنده در سرعت هشتاد کيلومتر ميتوان دنده سه دستي را انتخاب کرد .

به طور کلي مي‌توان گفت هميشه در شرايط ترافيک، سر بالايي يا محدوديت سرعت بايد دنده اي را در حالت دستي انتخاب کنيد که گيربکس در حالتي که پاي شما روي پدال گاز است انتخاب مي‌کند. در گيربکس هايي که حالت تعويض دستي و نشانگر دنده دارند (تيپ ترونيک) در سرعت معين هنگامي که پا روي پدال گاز است با قرار دادن شيفتر در حالت دستي وضعيت دنده مشخص شده و مي‌توانيد در همان حالت به رانندگي ادامه دهيد. براي تعويض حالت شيفتر دنده از وضعيت اتوماتيک به دستي يا بلعکس نيازي به رها کردن پدال گاز يا فشردن پدال ترمز نيست.

استفاده بهينه و نکاتي براي طول عمر بيشتر گيربکس اتوماتيک

گيربکس اتوماتيک ساختار متفاوتي از گيربکس دستي دارد، بدليل انتقال گشتاور موتور از طريق جريان روغن به گيربکس، و ساختار هيدروالکترومکانيکي آن، نگهداري و استفاده از خودرو اتوماتيک، مستلزم دقت و حساسيت بيشتري است. رعايت موارد زير، باعث افزايش طول عمر انواع گيربکس اتوماتيک مي‌شود:

- هنگام رانندگي در ترافيک سنگين و طولاني (بيشتر از 15 دقيقه) ، از سيستم تعويض دنده دستي (+ – M) استفاده کنيد، ا دنده 1 رانندگي کنيد، پس از باز شدن راه، دنده را در وضعيت D قرار داده به رانندگي ادامه دهيد. تعويض هاي مکرر دنده 1 به 2 و برعکس در گيربکس اتومات، باعث گرم شدن آن شده و تقه هايي که در اثر اين کار در گيربکس ايجاد مي‌شود، در دراز مدت آن را از تنظيم خارج مي‌کند.

- مسيرهاي سر بالايي و پر شيب، به گيربکس فشار وارد مي کنند، حتي المقدور از تردد در اين مسيرها اجتناب کنيد.

- حمل بار و سرنشين اضافه در خودرو اتوماتيک و بکسل کردن خودرو ديگر، از عمر قطعات گيربکس اتوماتيک مي‌کاهند.

- در توقف هاي کمتر از دو دقيقه (مثلا پشت چراغ قرمز)، پاي خود را روي ترمز نگاه داريد و دنده را به N يا P منتقل نکنيد، زيرا استهلاک اين تغيير وضعيت بيشتر از استهلاک کارکردن درجاي گيربکس است. در صورت توقف بيشتر از دو يا سه دقيقه پشت چراغ قرمز، دنده را در وضعيت N قرار دهيد (نه P).

- گيربکس اتوماتيک پژو براي رانندگي عادي طراحي شده، استفاده مکرر از دکمه S (اسپورت)، فشار زيادي به گيربکس وارد مي کند و کمتر بايد مورد استفاده قرار گيرد.

- براي شروع حرکت، ابتدا دنده را به D منتقل کرده، پس از احساس درگير شدن گيربکس (صداي تق يا تکان خفيف)، شروع به گاز دادن کنيد. در غير اينصورت ضربه وارده به گيربکس به آن آسيب وارد مي‌کند.

- روغن گيربکس را در زمانبندي و کيلومتر تعيين شده تعويض کنيد.

- خطاهاي گيربکس را جدي گرفته و در اولين فرصت به تعميرکار متخصص مراجعه کنيد. ادامه رانندگي با گيربکس معيوب، باعث گسترش خرابي به ساير قطعات شده و هزينه و زمان تعميرات آن را چندين برابر مي‌کند.

- کمپاني هاي خودرو سازي، با گذشت زمان، برنامه هاي جديدتري براي نرم افزار گيربکس ارائه مي‌کنند، برنامه کامپيوتر گيربکس را هر 2 سال يکبار بروز کنيد.

- پدال گاز را نرم جابجا کنيد، با توجه به طرز کار گيربکس اتومات ، فشار دادن زياد و نامنظم پدال گاز، باعث ضربه به گيربکس شده و از عمر آن مي‌کاهد.

- در برف و گل و … بکسبات نکنيد، زيرا نرم افزار گيربکس براي چنين شرايطي طراحي نشده است.

- سايز اصلي رينگ و لاستيک خودرو را تغيير ندهيد، طراحي گيربکس، نرم افزار و محاسبات دنده ها بر اساس سايز اصلي رينگ و لاستيک انجام شده اند. با تغيير سايز لاستيک و رينگ عمر و کارايي گيربکس کاهش مي‌يابد.

- خودروهاي اتوماتيک سيستم برق پيچيده تري نسبت به ساير خودرو ها دارند، ترجيحا از وسايل برقي اضافه مانند چراغ زنون، آمپلي فاير، دزدگير متفرقه و … استفاده نکنيد.

- مجموعه گيربکس اتوماتيک سنسورها و مدارهاي الکترونيکي حساسي دارد و موتورشويي براي آنها چندان توصيه نمي‌شود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar