دیدار با اسکانیا مارال؛ پرفروش‌ترین اتوبوس چند سال اخیر ایران

خودرو بانک/ سابقه حضور اسکانيا در اتوبوس‌سازي به سال 1920 برمي‌گردد که اسکانيا وابيس Scania-Vabis آن زمان اتوبوس‌هاي پست را توليد مي‌کرد. در سال 1946 سري جديدي از اتوبوس‌هاي اسکانيا با پيشوند B توليد شدند که در اين اتوبوس‌ها شاسي‌هاي جديد و بلندي استفاده شده بود که موتور نيز در جلوي شاسي قرار داشت. در اين اتوبوس‌ها ابتدا بر اساس وزن و سپس بر اساس فاصله دو محور نامگذاري مي‌شدند.

توليدات اسکانيا ادامه پيدا کرد تا سال 1968 سري جديدي از شاسي‌ها به نام سي ار 76 – CR76 توليد شدند که موتور بر روي عقب شاسي قرار مي‌دادند. اين طرح مورد تغييرات بسياري قرار گرفت تا به اتوبوس‌هاي امروزي رسيد. اتوبوس مارال در اصل سري K اسکانيا است که اولين‌بار در سال 1982 سري کا 112 و کا 85 جايگزين دو سري از سري‌هاي بي شدند. اما افسانه سري کا از سال 2005 در کورتريک بلژيک شروع شد که اين را در قالب اتوبوس‌هاي شهري و بين شهري ارايه دادند و از سال 2006 از اين سري در بازار موجود بود. سري کا داراي موتورهاي طولي بودند که در انتهاي شاسي قرار داده شده بودند.

هنگام معرفي، سري K با موتورهاي 5 سيلندر 8.9 ليتري (8867 سي‌سي) سازگار با يورو IV DC9 با توان 230 اسب بخار (1050 نيوتن‌متر)، 270 اسب بخار (1250 نيوتن‌متر) و 310 اسب بخار (1550 نيوتن‌متر) در دسترس بود. همچنين موتورهاي 6 سيلندر 11.7 ليتري (11705 سي‌سي) DC12 با قدرت 340 اسب بخار (1700 نيوتن‌متر)، 380 اسب بخار (1900 نيوتن‌متر)، 420 اسب بخار (2100 نيوتن‌متر) يا 470 اسب بخار (2200 نيوتن‌متر)، دومي يک موتور توربو مرکب DT12 است. براي موتورهاي 5 و 6 سيلندر، اسکانيا از سيستم‌هاي چرخش گاز اگزوز (EGR) و کاهش کاتاليزوري انتخابي (SCR) براي تحقق استانداردهاي قانوني انتشار يورو استفاده کرد.

---

بازار

---

در سال 2008 اسکانيا موتورهاي پيشرفته Euro V را به منظور برآورده ساختن اين مقررات موتورهاي 5 سيلندر DC9 بعداً DC09 داراي سوراخ بزرگ‌تر هستند و به جاي 8.9 ليتر، 9.3 ليتر (9291 سي‌سي) را جابجا مي‌کنند. موتورهاي جديد DC13 داراي يک سوراخ بزرگ‌تر و يک دور طولاني‌تر هستند و به همين دليل 12.7 ليتر (12742 سي‌سي) را به جاي 11.7 ليتر جابجا مي‌کنند. برخي موتورها نيز بهبودهاي اندکي در عملکرد داشته‌اند، به عنوان مثال موتور DC9 که 310 اسب بخار قدرت توليد مي‌کند (1550 نيوتن‌متر) به 320 اسب بخار (1600 نيوتن‌متر) ارتقا يافته است.

با معرفي موتورهاي Euro VI در سال 2013، DC09 250 اسب بخار قدرت توليد مي‌کند (1250 نيوتن‌متر)، 280 اسب بخار (1400 نيوتن‌متر)، 320 اسب بخار (1600 نيوتن‌متر) و 360 اسب بخار (1700 نيوتن‌متر)، در حالي که DC13 خروجي 410 اسب بخار (2150 نيوتن‌متر)، 450 اسب بخار (2350 نيوتن‌متر) و 490 اسب بخار (2550 نيوتن‌متر) دارد.

توضيحاتي درباره نام‌گذاري اتوبوس‌هاي اسکانيا
نام‌گذاري اتوبوس‌هاي اسکانيا داراي کدهايي است. براي مثال همين اتوبوس معروف مارال به اسم K410IB4×2NB حرف کا در ابتدا اشاره به نوع و سري اتوبوس دارد که اشاره کرديم که از سري کا است. عدد 410 قدرت موتور است و حرف IB اشاره به کارخانه پايتخت اين سري است که اشاره به کارخانه کشور چين دارد. مثلا توليدات کارخانه لهستان با حرف UI شناخته مي‌شوند. دو عدد 4×2 به معني دو محور بودن اين اتوبوس است و حرف N به اين معني اين است که سيستم تعليق محور جلو و عقب اين اتوبوس هر دو طبيعي است. مثلا حرف M به معني سيستم تعليق محور جلو پايين و محور عقب نرمال يا طبيعي است.
حرف آخر که حرف B است اشاره به اين دارد که اين اتوبوس مناسب مسافت‌هاي بين شهري است. مثلا حرف D اشاره به اتوبوس‌هاي دو طبقه درون شهري دارد.

اتوبوس مارال 4212 در ايران
 ساخت اتوبوس‌هاي اسکانيا در ايران را کارخانه عقاب افشان سمنان بر عهده دارد. از سال 1388 که اولين سري اتوبوس‌هاي مارال بر روي خط توليد رفتند تا بحال تغييرات زيادي روي آن‌ها اعمال شده است. سري‌هاي اول کولر جلو بودند و موتور 420 اسب بخاري با استاندارد آلايندگي يورو سه و بعد موتورهاي 410 و 400 اسب بخاري با استاندارد آلايندگي يورو 4 را توليد کردند. اتوبوس‌هاي مارال در سال 95 مجهز به رادار شدند و داشبورد جديد بر روي آن‌ها نصب شد. اما اتوبوسي که ما در اين مقاله از خودروبانک مورد بررسي قرار داده‌ايم، اتوبوس مارال مدل 97 است که مي‌توان گفت از سال 97 تا بحال تغيير اساسي بر روي آن‌ها انجام نشده است.

نکته جالب درباره اين سري از اتوبوس‌هاي توليدي عقاب افشان اين است که داراي تنوع رنگي زيادي هستند و حتي در اوايل سال 93 اتوبوس‌هاي سه رنگ رو هم توليد مي‌کردند که واقعاً زيبا و دلنشين بودند. از مارال سري‌هاي سه محور نيز به تعداد کم موجود است.

مشخصات فني
موتور K410IB4×2NB که موتور سيزده ليتري و يا در اصل 12.7 ليتري شش سيلندر اسکانيا است مي‌تواند 2150 نيوتن‌متر گشتاور و 410 اسب بخار قدرت را توليد ‌کند و مجهز به اينترکولر و سوپرشارژر نيز مي‌باشد. استاندارد آلايندگي اين موتور يورو 4 است که مجهز به اس سي ار و دي پي اف است و همين طور سيستم سوخت‌رساني اين موتور ايکس پي اي است. گيربکس نصب شده روي اين اتوبوس GR875R Scania است که هشت دنده به جلو دارد. اين گيربکس مجهز به سيستم تعويض دنده هوشمند اپتي کروز با قابليت تنظيم دستي و اتوماتيک است و همچنين مجهز به خنک‌کننده روغن گيربکس و کلاچ اتوماتيک اي سي ا ( بدون نياز به کلاچ) است.سيستم تعليق در محور جلو دو عدد بالشتک هواي فشرده (خمرهاي باد) و دو عدد کمک فنر است. سيستم تعليق در محور عقب چهار عدد بالشتک هواي فشرده (خمرهاي باد) و چهار عدد کمک فنر است و قابليت تنظيم ارتفاع اتوبوس نسبت به سطح جاده به صورت دستي بنا بر شرايط جاده وجود دارد. البته جهت افزايش ضريب ايمني، وقتي سرعت از 30 کيلومتر در ساعت بيشتر شود ارتفاع، اتوبوس از سطح جاده به حالت عادي برمي‌گردد.

سيستم هاي ايمني و ترمز براي چرخ‌هاي جلو و عقب (داراي مخزن باد جداگانه) EBS سيستم ترمز الکتــرونيک، ABS، ترمز موتور (ترمز اگزوز)، سيستم ضد لغزش TCS، ESP سيستم الکترونيکي پايداري حرکت (براي بهبود حفظ تعادل خودرو در شرايط مختلف جاده)، AEB سيستم ترمز اضطراري پيشرفته است.
سيستم ايمني براي درب‌هاي بادي نيز وجود دارد که درب‌ها در صورت قرار گرفتن مسافر بين آنها به صورت اتوماتيک باز مي‌شوند. درب‌هاي بادي در گذر از سرعت 5 کيلومتر بر ساعت به طور خودکار بسته مي‌شوند.

ظرفيت و وزن‌هاي مجاز بر محور جلو 7 و محور عقب 2 هزار کيلوگرم و وزن کلي مجاز اين اتوبوس با بار 19 هزار کيلوگرم است. اين اتوبوس VIP است يعني 25+1+1 و وزن کلي خالي اتوبوس بدون مسافر و بار نزديک 12 هزارکيلوگرم است. ظرفيت مخزن سوخت هفتصد ليتر و مخزن ادبلو 45 ليتر است.

امکانات و تجهيزات
براي افزايش رفاه حال مسافران و راننده در مناطق گرمسير و سردسير، اين اتوبوس به سيستم پيشرفته سرمايش و گرمايش مجهز است. اين سيستم از کولر پرقدرت با دو ظرفيت سرمايش 39 و 44 کيلووات بهره مي‌برد که در حال حاضر از موفق‌ترين سامانه‌هاي سرمايش در دنياست. سيستم سرمايش مخصوص راننده Frontbox با ظرفيت سرمايش 7 کيلووات، محيطي مطلوب را براي راننده ايجاد مي‌کند.
کابين استراحت راننده نيز به سيستم سرمايـش مخصوص با ظرفيت سرمايش 7/3 کيلووات مجهز است.

سيستم گرمايش اين اتوبوس شامل بخاري سقفي، کنوکتور، بخاري مخصوص راننده و کابين خواب و همچنين بخاري درجا است. سيستم پخش صوتي و تصويري دو دستگاه مانيتور LCD براي سالن مسافر و کابين استراحت راننده با همراه آمپليفاير مجهز به ميکروفون براي ارتباط با مسافران داخل و بلندگوي خارجي در نظر گرفته شده است.

اعلام حرکت به مسافران خارج از اتوبوس، تابلوي ديجيتال در داخل و بيرون اتوبوس، مانيتور رنگي با قابليت دو ورودي براي دوربين دنده عقب و دوربين بالاي رکاب عقب به منظور کنترل محدوده درب، رکاب و عقب اتوبوس توسط راننده با اولويت دنده عقب است.

امکانات و تجهيزات ويژه و استاندارد
اين اتوبوس مجهز به سيستم‌هاي کروز کنترل و کروز کنترل تطبيقي، سيستم مدار خروج از خط، سيستم عيب‌يابي و سيستم قطع موتور و برق اضطراري است. همچنين چراغ‌هاي روشنايي در روز DRL، يخچال و قهوه‌جوش، سيستم الکترونيکي ضد سرقت، صندلي مسافري Esteban/Brusa، سپر جلو به صورت بازشو براي دسترسي راحت‌تر به بکسل‌بند، شيشه‌هاي جانبي و عقب خم دو جداره، دو عدد آينه کناري برقي و قابل تنظيم از داخل و مجهز به گرمکن، کابين استراحت راننده مجهز به کولر، بخاري، آيفون جهت ارتباط با راننده و سيستم جداگانه صوتي و تصويري است.

شيشه بالابر برقي براي راننده، چراغ پله‌اي ورودي و خروجي دو حالته، آفتابگير برقي براي شيشه جلو، ريموت کنترل، سيستم اعلام حريق در محفظه موتور، و قابليت سفارش نصب سرويس بهداشتي روي اين اتوبوس نصب شده است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar