
بازار خودرو از دلار و سکه پیشی گرفت

دنياي اقتصاد/ اگر چه همراه با تحولات سياسي اخير، تب و تاب برخي از بازارها کاهش يافته با اين حال بازار خودرو همچنان براي بسياري از سرمايههاي سرگردان جذابيت دارد. آنچه مشخص است به دليل فاصله قيمتي خودرو از کارخانه تا بازار، خريد و فروش و داد و ستد خودرو جذابيت زيادي براي دلالان و سوداگران دارد، بهطوريکه هر معامله به طور متوسط ۵۰ ميليون تومان سود براي واسطهگران دارد.
به اين ترتيب بهنظر ميرسد که دوام قيمتگذاري دستوري و بهدنبال آن فاصله قيمتي کارخانه تا بازار، خودرو را همچنان در راس بازارهايي که بيشترين سوددهي را دارد، قرار داده است. در اين زمينه تلويزيون اينترنتي اکو ايران در نموداري به مقايسه بازدهي بازارها با تورم ماهانه مهر ۹۹ پرداخته است. طبق اين نمودار بازار خودرو با سود ۲۰ درصدي بهترين بازدهي را در ميان ديگر بازارها داشته و سود اين بازار از بازارهاي رقيب همچون سکه و ارز به مراتب بيشتر بوده است. در اين مقايسه کمترين بازدهي با رشد منفي ۵/ ۱۱ درصد به بورس تعلق دارد و بيشترين بازدهي نيز با رشد ۴/ ۲۰ درصد نصيب خودرو شده است. رشد بازدهي خودرو در مهرماه در شرايطي اتفاق افتاده که سياستگذار خودرو طي دو سال گذشته همراه با رونمايي از بستههاي فروش يا بستههاي مربوط به افزايش توليد در پي ساماندهي بازار بوده است. اين در شرايطي است که نمودار مذکور نشان از شکست تمامي مسيرهاي ساماندهي بازار توسط سياستگذار خودرو دارد. هر چند لغو قيمتگذاري دستوري و آزادسازي قيمت ميتواند منجر به کاهش فاصله قيمت از کارخانه تا بازار و بهدنبال آن حذف دلالي و سوداگري شود با اين حال سياستگذار خودرو براي حمايت از حقوق مصرفکننده و همچنين ممانعت از افزايش بيشتر قيمت در کارخانه حاضر به پذيرش اين مسير نيست.
آنچه مشخص است مسير کنوني (قيمتگذاري دستوري) بازي باخت-باخت توليدکننده و مصرفکننده را رقم زده و تنها دلالان و سوداگران بازار را منتفع کرده است. بررسي بازارها در مهرماه سالجاري گوياي اين نکته است که اگر بازدهي بازارها با هيجانات انتخابات آمريکا يا ديگر مسائل سياسي نوساني شده يا در برخي مواقع روند کاهشي در قيمتها پيدا کرده، اما سپر بازار خودروي ايران ظاهرا محکمتر از ديگر بازارها است، به همين دليل به محل امني براي سوداگران و دلالان تبديل شده است. در نمودار اکو ايران اما سود بازار سکه در بازه زماني مذکور با کاهش قيمتهايي که در اواخر اين ماه اتفاق افتاد به حدود ۷ درصد رسيده است، اما سود بازار خودرو همانطور که گفته شد با وجود شوک کاهش قيمت دلار در محدوده بالاي ۲۰ درصد به کار خود در مهرماه پايان داده است. نکته قابل توجه ديگر اينکه سود خودرو در مهرماه از تورم اين ماه نيز پيشي گرفته است. بر اساس دادههاي بانک مرکزي تورم ماهانه مهر ماه حدود ۷ درصد بوده که سود خودرو به ۳ برابر تورم اين ماه رسيده است. همچنين نمودار تنظيم شده نشان ميدهد بازار پرهياهوي دلار بازدهي بسيار کمتري از بازار خودرو و بازار سکه داشته است؛ به نحوي که سرمايهگذاران در بازار دلار در مهرماه حدود ۴ درصد سود بردهاند.
ضعيفترين بازار نيز در اين ماه بورس بوده که با تداوم ريزشهاي متوالي، سرمايهگذاران و سهامداران را با زيان ۵/ ۱۱ درصدي مواجه کرده است.