خودرو در تعقیب دلار
دنياي اقتصاد/ حکم شوراي رقابت مبنيبر افزايش قيمت کارخانهاي خودروها هرچند ميتوانست منحني قيمت را در بازار شارژ کند، اما تداوم روند نزولي ارز، اين اتفاق را خنثي کرد. به اعتقاد فعالان بازار، اگر ارز روندي نزولي نداشت، حکم شوراي رقابت سبب رشد قيمت حداقل ۱۰ميليون توماني در بازار ميشد. اين در شرايطي است که هماکنون روند کاهشي قيمتها متوقف مانده است.
حکم شوراي رقابت مبني بر افزايش قيمت کارخانهاي خودروها هرچند ميتوانست منحني قيمت را در بازار شارژ کند، با اين حال تداوم روند نزولي ارز، اين ضربه را خنثي کرد. دوشنبه اين هفته بود که شوراي رقابت پس از حدودا شش ماه مجوز افزايش قيمت بهطور متوسط ۹ درصدي را براي خودروهاي داخلي صادر کرد. بر اين اساس، ايران خودرو و سايپا مجاز شدند قيمت محصولات خود را تا مرز حدودا ۹ درصد بالا ببرند. ازآنجاکه رشد قيمت کارخانهاي خودروها معمولا بازار را هم تحريک ميکند، انتظار ميرفت منحني قيمت خودروها در بازار آزاد بلافاصله صعودي شود، اما فعلا چنين اتفاقي رخ نداده است. آن طور که فعالان بازار ميگويند، منحني قيمت خودروهاي داخلي فعلا آرام است و با وجود افزايش قيمتها در کارخانه، تغيير خاصي در آن به چشم نميآيد. آنها با تاکيد بر اينکه بهدليل مسائل مربوط به شيوع ويروس کرونا و همچنين تعطيلي بازار و مراکز شمارهگذاري، معاملات در بازار خودرو نيز به نوعي قفل شده است، ميگويند: آنچه در حال حاضر اثر افزايش قيمت کارخانهاي خودرو بر منحني قيمت بازار را خنثي کرده، تداوم روند نزولي ارز است. البته حکم شوراي رقابت هرچند توان لازم براي بالابردن قيمت در بازار را نداشته، با اين حال به نوعي روند کاهش قيمت را تحتتاثير قرار داده است. به عبارتي، اين حکم (افزايش قيمت کارخانهاي خودروها) سبب شده سرعت کاهش قيمت در بازار (متاثر از روند نزولي ارز) کم شود که البته در صورت تداوم ريزش قيمت در بازار ارز، احتمال سرعت گرفتن دوباره آن وجود دارد.
در اين شرايط برخي معتقدند با ادامه روند نزولي ارز، ممکن است قيمت خودروها در بازار به زير نرخ کارخانه نيز برسد، با اين حال فعالان بازار معتقدند احتمال رخ دادن چنين اتفاقي بسيار پايين است. به گفته آنها، عرضه کنندگان خودرو (خودروسازان و آنها که به نوعي خودرو دپو کردهاند) اجازه نميدهند قيمتهاي بازار تا زير نرخ کارخانه سقوط کند و اگر هم چنين اتفاقي رخ دهد، موردي خواهد بود نه کلي.
هرچه هست، اتفاق مهم فعلي در بازار خودرو، خنثي شدن حمله افزايش قيمت کارخانهاي خودروها به واسطه سد ارزي است. به اعتقاد فعالان بازار، اگر ارز روندي نزولي نداشت، حکم شوراي رقابت سبب رشد قيمت حداقل ۱۰ ميليون توماني در بازار ميشد، اما چون با کاهش قيمت ارز مواجهايم، اين موضوع به نوعي خنثي شده است.
اين در حالي است که اواسط فروردين و تنها بهدليل اظهارات رئيس شوراي رقابت مبني بر افزايش قريبالوقوع قيمت کارخانه خودروها، منحني قيمت در بازار تحريک شد. آن زمان قيمت ارز در روندي نزولي نبود، به همين دليل بازار خودرو حتي از خبر احتمال افزايش قيمت (در حالي که هنوز اتفاق نيفتاده بود) نيز تاثير گرفت و قيمتها بالا رفت.
در حال حاضر با توجه به بازگشت قريبالوقوع ايران و آمريکا به توافق هستهاي و برجام و به تبع آن، لغو تحريم، انتظارات تورمي کاهش يافته و در پي آن، قيمت ارز هم نزولي شده است. در اين شرايط، قيمت خودرو در بازار اگر کاهش پيدا نکند، توان رشد چنداني نيز ندارد، چون نزولي شدن قيمت ارز چنين اجازهاي نميدهد. در اين مورد، مرتضي شجاعي کارشناس بازار خودرو گفته که «کاهش سطح انتظارات تورمي، تقاضاي سرمايهگذاري در بازار خودرو را به حداقل رسانده و از طرفي، تقاضاي مصرفي با وجود تورم مستمر سالهاي اخير، به شدت کاهش داشته است که اين مسائل چشمانداز بروز رکود را در بازار خودرو پررنگ کرده است.
وي با اشاره به غلبه اثر کاهش نرخ ارز بر اثر افزايش قيمت کارخانهاي، در بازار خودرو تاکيد کرده «در مقطع کنوني، اثرپذيري بازار خودرو از شاخصهاي کلان اقتصادي به مراتب بيشتر از تغييرات قيمت کارخانهاي است. نمود اين مساله در رکود و ريزش نسبي بازار خودرو با وجود افزايش قيمت کارخانهاي خودروها، مشهود است.
به گفته اين کارشناس، با وجود انتظار ريزش بيشتر در بازار خودرو، مقاومت برخي سرمايهگذاران و فعالان موجب شده، کاهش قيمتها در بازار متناسب با تقويت ارزش پول ملي نباشد؛ با اين حال عوامل ديگري مانند شوک آزادسازي واردات خودرو به بازار در کوتاه مدت و استمرار رکود بازار در بلندمدت ميتواند اين مقاومت را بشکند.
کاهش قيمت خودرو در بازار
اما نگاهي به قيمت خودروهاي داخلي در بازار بيندازيم و ببينيم چه افت و خيزي دامان آنها را گرفته است. به گفته فعالان بازار، منحني قيمت تا قبل از اعلام حکم اخير شوراي رقابت، روندي نزولي داشته، اما در حال حاضر اين روند کند و حتي به نوعي متوقف شده است. به عبارت بهتر، قيمت خودروهاي داخلي طي هفته جاري و نسبت به هفتههاي قبل، در کل نزولي بوده اما روند کاهش قيمتها تقريبا متوقف و بازار به ثباتي نسبي رسيده است.
بنا به گفته فعالان بازار، در حال حاضر پژو پارس ساده قيمتي برابر با ۲۱۶ ميليون تومان دارد که نسبت به هفتههاي گذشته از کاهش قيمت اين محصول حکايت ميکند.
همچنين قيمت پژو ۲۰۶ تيپ ۲ نيز اين روزها به حدود ۲۰۰ ميليون تومان رسيده تا اين خودرو نيز افت قيمت را در اين هفته تجربه کرده باشد. اما براي خريد ۲۰۶ صندوقدار هم بايد ۲۴۵ ميليون تومان هزينه کرد. اين خودرو در هفتههاي قبل نزديک به ۲۷۰ ميليون تومان قيمت داشت. در خانواده ۲۰۶، تيپ ۵ هم در مسير کاهش قيمت طي اين هفته افتاده، چه آنکه در حال حاضر براي فروش آن قيمت ۲۵۴ ميليون توماني پيشنهاد ميشود. اما براي خريد پژو ۲۰۷ اتومات، چيزي حدود ۳۸۰ ميليون تومان بايد هزينه کرد، حال آنکه مدل دندهاي آن کمتر از ۲۸۰ ميليون تومان به فروش ميرسد.
سري هم به بازار سمند و پژو ۴۰۵ بزنيم، خودروهايي که آنها نيز از افت قيمت طي اين هفته در امان نبودهاند. نمايشگاهداران خودروي پايتخت ميگويند سمند در حال حاضر قيمتي برابر با ۱۹۱ ميليون تومان دارد که نشان ميدهد حدودا سه ميليون تومان از قيمت خودروي موردنظر طي هفته جاري کاسته شده است. همچنين پژو ۴۰۵ هم در حال حاضر با توجه به افت دو ميليون تومانياش، ۱۹۲ ميليون تومان به فروش ميرسد. در بين ديگر محصولات متعلق به ايرانخودرو، رانا نيز در دو مدل LX و پلاس از افزايش قيمتهاي اخير در امان نماند. به گفته فعالان بازار، رانا LX قيمتي برابر با ۲۰۶ ميليون تومان دارد و مدل پلاس آن نيز ۲۲۵ ميليون تومان به فروش ميرسد. اما براي خريد دنا در مدل معمولي نيز بايد ۲۹۸ ميليون تومان هزينه کرد، اين در حالي است که قيمت مدل پلاس و غير اتوماتيک اين محصول حدود ۳۵۰ ميليون تومان است.
اما نگاهي هم به قيمت محصولات سايپا و پارس خودرو در بازار بيندازيم. به گفته نمايشگاهداران خودروي پايتخت، در حال حاضر براي خريد کوئيک دندهاي بايد ۱۴۵ ميليون تومان هزينه کرد. به گفته آنها، قيمت تيباي معمولي هم به ۱۲۵ ميليون تومان رسيده، ضمن آنکه براي خريد ساينا هم بايد ۱۴۳ ميليون تومان هزينه کرد. قيمت پرايد نيز در مدلهاي ۱۱۱ و ۱۳۱ به ترتيب به ۱۲۴ و ۱۱۰ ميليون تومان رسيده است.