برگزیده

اگر روحانی نبود، قیمت کامیون در ۳ سال ‌۱۰ برابر نمی‌شد

فارس

بروزرسانی 1400/03/24 - 13:21

اگر روحانی نبود، قیمت کامیون در ۳ سال ‌۱۰ برابر نمی‌شد

فارس/ در بي‌برنامگي دولت براي نوسازي ناوگان کاميوني، امروز ۶۵هزار دستگاه کاميون فرسوده در کشور داريم که با وجود کارهاي نمايشي دولت نوسازي نشد و به گفته فعالان صنف حمل کالاي جاده‌اي، همين بي‌برنامه‌گي دولت در نوسازي ناوگان و نبود نظارت، قيمت کاميون را تا ۱۰ برابر افزايش داد.

امروز در کشور ما به درست يا غلط، 90 درصد بار جابه‌جايي کالا در کشور، بر دوش ناوگان حمل و نقل جاده‌اي است.

حال اين مدل حمل و نقلي که 90 درصد کالاي کشور را جابه‌جا مي‌کند شامل حدود 140 هزار دستگاه کاميون است که 65 هزار دستگاه آن امروز به سن فرسودگي رسيده و بايد نوسازي شود.

عدم نوساز‌ي اين ناوگان در کنار افزايش هزينه‌ها براي مالکان که اغلب خودمالک هستند، موجبات افزايش بسزاي مصرف سوخت و کاهش ايمني در سير جاده‌‌اي را فراهم کرده است، به هر حال کاميون‌هاي نو مصرف سوخت بسيار کمتري نسبت به کاميون‌‌هاي فرسوده دارند و قطعا سهميه گازوئيلي که با نرخ هر ليتر 300 تومان در ازاي ميزان تردد دريافت مي‌کنند بسيار کمتر از کاميون فرسوده است از سوي ديگر به دليل ارتقاي سيستم ايمني خودرو، سهم کمتري در بروز سوانح رانندگي دارند.

افزايش راحتي و بهبود سلامت راننده، بهبود شاخص‌هاي محيط زيست، افزايش سرعت عملکردي جريان ترافيک در راه‌ها، افزايش صادرات انرژي، افزايش توان عملکردي ناوگان حمل و نقل داخلي و بين‌المللي، توسعه حمل و نقل عمومي و ارتقاي بهره‌وري از ويژگي‌ ناوگان استاندارد است که وارد مرحله فرسودگي نشده باشد.

* خسارت سالانه 960 ميليون دلار‌ي ناوگان فرسوده
به گفته معاون حمل و نقل سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي در پيوست مصوبه اخير شوراي اقتصاد‌، برآوردي صورت گرفته است که ناوگان فرسوده در حوزه برون‌شهري، چه ميزان خسارت به لحاظ مصرف سوخت به ما وارد مي‌کند که در اين گزارش قيد شده است سالانه بيش از 960 ميليون دلار بابت مصرف سوخت مازاد خسارت ناوگان فرسوده است.

شهرام آدم‌نژاد مي‌گويد: يک ناوگان نوسازي شده در 100 کيلومتر 27 تا 30 ليتر سوخت مصرف مي‌کند ولي ما در حال حاضر کاميون‌هاي فرسوده‌اي را داريم که در 100 کيلومتر حتي 70 ليتر سوخت هم مصرف مي‌کنند، البته ‌ما در محاسبات خود عدد 60 ليتر را در نظر مي‌گيريم اما فراتر از اين ارقام هم داريم که نشان مي‌دهد ناوگان فرسوده‌ چه زيان بزرگي به کشور وارد مي‌کند.

به هر حال اين 65 هزار دستگاه کاميون فرسوده که حدود نيمي از‌ ناوگان را تشکيل مي‌دهد بايد نوسازي شود اما مالکان ناوگان که همان‌گونه که اعلام شد اغلب خودمالک هستند، توان تأمين نقدينگي براي خريد ناوگان نو که اين روزها تا 5 ميليارد تومان هم قيمت دارد،‌ ندارند، بانک‌ها هم که هيچ همکاري در ارائه تسهيلات نمي‌کنند و دولت هم گامي براي نوسازي اين 65 هزار دستگاه کاميون بر نداشته است.

البته ‌خرداد سال گذشته بود که‌ دولت 2 طرح نوسازي ناوگان عمومي جاده‌اي در قالب طرح‌هاي «نوسازي ناوگان تجاري درون و برون شهري» و «واردات کاميون با عمر حداکثر 3 سال» با مشارکت وزارت راه و شهرسازي و سازمان راهداري و وزارت صمت و با اولويت قرار دادن راننده‌ها و پرکارترين آنها، را کليد زد.

در بخش واردات ناوگان کاميوني با عمر حداکثر 3 سال که تکليف قانون است، ‌چهار گروه امکان ورود داشتند؛ براي «خودروسازان داخلي» در اين طرح، واردات ‌يک‌هزار دستگاه‌ در نظر گرفته شد‌، «شرکت‌هاي توانمند حمل و نقلي» هم مي‌توانستند هر کدام 100 دستگاه کاميون با عمر 3 سال وارد کنند، «شرکت‌هاي داراي مجوز واردات از وزارت صمت» هم مي‌توانستند هر کدام 50 دستگاه کاميون با عمر 3 سال وارد کنند و «افراد حقيقي و حقوقي» امکان واردات‌ يک تا 10 دستگاه کاميون با عمر سه سال را داشتند.

اوايل اسفند 99 بود که مشاور رئيس سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي در امر نوسازي ناوگان مدعي ‌تحويل تعدادي کاميون ساخت داخل به متقاضيان تا پايان سال شد.

صدرالله بمانا‌‌ گفت: سه خودروساز داخلي تعداد 600 دستگاه کاميون آماده توليد دارند که منتظر هستند متقاضيان ثبت تقاضا کنند، با بانک صادرات و دو بانک ديگر تفاهم‌نامه‌اي به امضا رسانده‌ايم تا به عنوان بانک عامل کمک کنند و از اين پتانسيل استفاده شود که پيش‌بيني مي‌شود از اين 600 دستگاه کاميون توليدي، تا پايان سال بخشي از کاميون‌ها تحويل متقاضيان شود.

اما اين پروژه نمايشي دولت تا امروز‌ به نتيجه نرسيد و کماکان ناوگان فرسوده کاميوني در جاده‌هاي کشور تردد دارند يا به علت هز‌ينه‌‌اي سنگين تعمير و نگهداري و ناتواني مالک در تأمين اين هزينه‌ها، زمين‌گير شده‌اند.

* 65هزار دستگاه ناوگان کاميوني نيازمند نوساز‌ي است
احمد کريمي، دبير کانون انجمن‌هاي صنفي کاميون‌داران کشور، درباره آخرين وضعيت نوسازي ناوگان کاميوني از محل توليدات داخل و طرح رياست‌جمهوي (کليد به کليد) و همچنين طرح واردات کاميون‌‌ با عمر سه سال، مي‌گويد: باوجود کارهاي نمايشي دولت درباره نوسازي ناوگان، هيچ اتفاقي در موضوع نوسازي ناوگان کاميوني چه در بحث واردات کاميون‌ها و چه در بحث توليد داخل، رخ نداد‌.

به گفته وي 140 هزار دستگاه کاميون در کشور موجود است که به لحاظ سني 40 درصد اين رقم، شامل حدود 65 هزار دستگاه مشمول نوسازي ناوگان هستند، بخشي ديگر هم با وجود آنکه به سن فرسودگي نرسيده است، اما چون ناوگان بي‌کيفيت چيني بوده است، بايد نوسازي شود.

* بي‌برنامگي دولت در نوسازي ناوگان کاميوني قيمت کاميون را افزايش داد
دبير کانون انجمن‌هاي صنفي کاميون‌داران کشور اظهار کرد: يکي از عوامل افزايش زياد قيمت کاميون، در کنار ديگر عوامل، کم‌کاري‌ دولت و ناهماهنگي در نوسازي ناوگان کاميوني است، نوسازي ناوگان فرسوده به خوبي انجام نشد و آن ميزان نوسازي هم که انجام شد در واقع رانت و دلالي بود و تأثيري در کاهش نرخ کاميون‌ها نداشت.

کريمي افزود: دولت در موضوع نوسازي ناوگان کاميوني فوق‌العاده بي‌برنامه عمل کرد‌ و همين امر موجب افزايش قيمت کاميون‌ها شده است.

وي با انتقاد از اينکه وزارت راه و شهرسازي هيچ برنامه‌اي براي نوسازي ناوگان کاميوني ندارد، گفت: بعيد مي‌دانم در دو تا سه ماه آينده هم کاري در اين باره انجام شود.

دبير کانون انجمن‌هاي صنفي کاميون‌داران کشور تأکيد کرد: ما تعداد زيادي ناوگان کاميوني در کشور داريم، اما فرسوده است. اين ناوگان هر بار که کالايي را جابجا مي‌کند، بايد به تعميرگاه برود و چند روز در تعميرگاه سرويس شود، اين هزينه‌هاي تعميراتي و تأمين قطعه در کنار خوابيدن کاميون، براي کاميون‌دار خسارت ايجاد مي‌کند.

* قيمت کاميون در نبود نظارت دولت در ۳ سال ۱۰ برابر شد
کريمي اظهار داشت: قيمت کاميون در اين چند سال افزايش بسزايي داشت در پايان سال ۹۷ يک دستگاه کاميون FH۵۰۰ حدود ۴۷۰ ميليون تومان قيمت‌ داشت اما در سه سال،‌ قيمت همان کاميون امروز ۱۰ برابر‌ شده و به حدود ۵ ميليارد تومان رسيده است؛ حال جاي سؤال است در اين سه سال آيا قيمت ارز ۱۰ برابر شده است؟ آيا درآمد کاميون دار‌ ۱۰ برابر افزايش يافته ‌است و يا عملکرد کاميوندار‌ ۱۰ برابر شده است؟

وي تصريح کرد: وقتي قيمت‌ يک دستگاه کاميون به ۵ ميليارد تومان مي‌رسد، اولين خسارت آن متوجه آحاد جامعه و مردم است، بالاخره کاميون‌دار انتظار سودآوري از کاميون خود به انداز‌ه همان ۵ ميليارد تومان را دارد در حال که اگر همين کاميون‌ ۴۷۰ ميليون تومان قيمت داشته باشد، قطعاً انتظار صرفه اقتصادي از آن کاميون در حد همان ۴۷۰ ميليون تومان است.

دبير کانون انجمن‌هاي صنفي کاميون‌داران کشور ادامه داد: از آن طرف به همان نسبت که قيمت کاميون افزايش يافته است، قيمت قطعات‌ کاميون‌ و خدمات تعمير و نگهداري ناوگان هم افزايش بسزايي يافته و در واقع ۱۰ برابر شده است، زماني که يک دستگاه کاميون ۵۰۰ ميليون تومان قيمت داشت، تعمير موتور ۲۰ ميليون تومان هزينه بر دوش‌ مالک کاميون مي‌گذاشت اما وقتي که قيمت يک دستگاه کاميون به ۵ ميليارد تومان رسيده است، امروز يک تعمير موتور ‌کاميون‌دار بايد ۲۰۰ ميليون تومان بپردازد.

* بنگاهداران کاميون‌‌ها را بين خود با قيمت‌هاي گران معامله مي‌کنند تا نرخ کاهش نيابد
کريمي با تأکيد بر اينکه در اين زمينه دولت بعد‌ مي تواند کارهاي دقيق و علمي انجام دهد، گفت: امروز نظارت بر بازار ضعيف است، ‌يک دستگاه کاميون به علت قيمت بالا متقاضي کمي دارد، اما‌ بنگاهداران بين خود معامله مي‌‌کنند و هر کدام ۲۰۰ ميليون تومان قيمت روي آن مي‌گذارند تا نرخ کاميون پايين نيايد و بالا‌ بماند.

وي تاکيد کرد: زماني که دولت در نوسازي ناوگان کاميوني قدمي برنمي‌دارد، نتيجه‌اش چنين افزايش بي محابا‌ي قيمت‌ها ‌مي‌شود.

دبير کانون انجمن‌هاي صنفي کاميون‌داران کشور گفت: در بحث واردات، دولت فقط به فکر واردات کشنده‌ها بود که البته آن هم به نتيجه نرسيد، در حالي که ما کاميون‌هاي اتاق‌دار و کمپرسي هم احتياج داريم اما واردکننده نتوانست اين کاميون‌ها را در بازار اروپا پيدا کند.

* هماهنگي‌ بين ارگان‌هاي متولي‌ واردات کاميون‌هاي با عمر 3 سال‌ وجود ندارد
کريمي افزود: ارگان‌هاي متولي در بحث واردات کاميون‌هاي با عمر سه سال در عمل با هم هماهنگ نيستند، ‌همين وزارت صمت در عمل موافق ورود کاميون‌هاي کارکرده نيست، يا مؤسسه استاندارد و گمرک همکاري نمي‌کنند و هماهنگي‌ در اين باره بين مراجع ذيربط وجود ندارد و بدين ترتيب هيچ توفيقي در واردات کاميون با عمر سه سال و توليد کاميون در داخل نداشته‌ايم.

وي ادامه داد: در هفته‌اي که گذشت جلسه‌اي‌ در اين‌باره برگزار کرديم ‌تا‌ موضوع نوسازي ناوگان کاميوني بررسي شود و از دولت بخواهيم که توضيح دهد چرا نوسازي ناوگان کاميوني به نتيجه نرسيده است.

دبير کانون انجمن‌هاي صنفي کاميون‌داران کشور با بيان اينکه روز گذشته جلسه‌اي در اين باره برگزار کرديم، اظهار کرد: ‌سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي در حوزه هماهنگي و پيگيري، وظايف خود را تا حدي انجام داده است اما همه موضوعات به سازمان‌ راهداري ختم نمي‌شود و بخش اعظمي از مسائل مرتبط با نوسازي ناوگان کاميوني، در حيطه اختيارات وزارت صمت است.

کريمي گفت: وزارت صمت با وجود آنکه در ظاهر موافق ورود کاميون‌هاي با عمر 3 سال اروپايي است، اما در باطن خصوصاً حوزه معاونت صنايع به بهانه حمايت از شرکت‌هاي به اصطلاح خودروساز داخلي، ‌‌همکاري نمي‌کند.

* ‌طرح رياست‌جمهوري براي نوسازي ناوگان فقط به واسطه‌گران رسيد
وي گفت: پيش از اين دولت طرحي را بابت نوسازي کاميون‌‌هاي فرسوده پيشنهاد داد ‌که در قالب نوسازي ناوگان در طرح رياست جمهوري بود؛ 50 درصد قيمت خريد کاميون نو را دولت پرداخت مي‌کرد، 30 درصد تسهيلات مي‌داد و 20 درصد هم آورده متقاضي بود، اما اين امتياز، با رانت‌خواري به عده‌اي خاص و واسطه‌گر اختصاص يافت که آنها هم سوءاستفاده کردند، با اين حال دولت مدعي شد 2 هزار دستگاه ناوگان را نوسازي کرده است، در حالي که همه رانت بود و به دست متقاضي واقعي نرسيد.

* امور دولت به صورت باري به هر جهت و کدخدامنشي اداره مي‌شود
دبير کانون انجمن‌هاي صنفي کاميون‌داران کشور تصريح کرد: متاسفانه امور به صورت باري به هر جهت اداره مي‌شود، کارها کدخدامنشي پيش مي‌رود يعني طوري عمل مي‌کنند که فقط همه اعضا به صورت نسبي رضايت داشته باشند، خواه حقي از آنها ضايع شود يا نشود و هيچگونه ساماندهي و برنامه‌ريزي در اين حوزه ملموس نيست، البته به نظر من بخش عمده‌اي از اين مشکلات مربوط به وزارت صمت خصوصاً در ‌چند سال گذشته است.