قیمت تمام‌شده خودروها در سال گذشته
دنياي اقتصاد
بروزرسانی
دنياي اقتصاد/ صورت‌هاي مالي سه خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته نشان مي‌دهد آنها براي هر دستگاه خودروي توليدشده به‌طور متوسط حدود ۱۲۲ميليون تومان هزينه کردند. اين در حالي است که خودروسازان به‌طور متوسط ۱۱۴ميليون تومان براي فروش هر محصول پول گرفتند. اين زيان قابل تامل، ريشه در سياست عجيب و پر اشتباه قيمت‌گذاري دستوري دارد.
صورت‌هاي مالي سه خودروساز بزرگ کشور به بورس، حکايت از رشد 145 درصدي زيان توليد در سال 99 نسبت به سال پيش از آن دارد. صورت‌هاي مالي همچنين نشان مي‌دهد که زيان انباشته خودروسازي به 50 هزار ميليارد تومان رسيده که با رشد 5/ 17 درصدي نسبت به گزارش 9ماهه آنها روبه‌رو بوده است. طبق آمار، کل بهاي تمام‌شده توليد خودروسازان در سال گذشته، حدود 110 هزار ميليارد تومان بوده، حال آنکه از محل فروش محصولات توليدي، حدود 97 هزار و 500 ميليارد تومان نصيب توليد‌کنندگان شده است. همچنين بررسي‌ها نشان مي‌دهد هر دستگاه خودرويي که در خطوط توليد سه خودروساز بزرگ کشور توليد شده (فارغ از مدل و شرکت توليد‌کننده) حول و حوش 122 ميليون تومان هزينه داشته است، حال آنکه بطور ميانگين هر محصول 114 ميليون تومان نصيب خودروساز کرده است. بنابراين به طور متوسط هر خودرويي که عرضه شده، زيان 8 ميليون توماني براي خودروساز داشته است. اين آمار تنها بخشي از فجايع صنعت خودروي کشور را به تصوير کشيده است؛ صنعتي که سال‌هاست به لطف دولت بازار انحصاري در اختيار دارد با اين حال باز هم در ثبت ضرر و زيان توليد صاحب رکورد است. با ثبت ارقام مربوط به زيان انباشته در سال 99 حالا بايد شاهد بي‌اثر شدن افزايش سرمايه اين شرکت‌ها باشيم؛ اقدامي که در راستاي اخذ تسهيلات و خروج اين شرکت‌ها از ماده ۱۴۱ قانون تجارت صورت گرفت.
آنچه مشخص است ارقام يادشده نشان از شکست تمام تدابيري دارد که دولت دوازدهم در سال گذشته براي ارتقاي صنعت و بازار خودرو اتخاذ کرد. در سال 99 شاهد حضور دوباره شوراي رقابت به عنوان تنها مرجع قيمت‌گذار خودرو بوديم. اين در شرايطي است که روش فروش خودرو نيز با تغييراتي همراه بود به طوري‌که فروش با ايجاد محدوديت‌هايي براي خريداران به‌صورت قرعه‌کشي همراه شد و قيمت‌گذاري نيز از روش سالانه به فصلي تغيير کرد. بر اين اساس سال 99 به عنوان اولين سالي خوانده مي‌شود که شوراي رقابت سه بار اقدام به افزايش قيمت خودرو کرد. در اصل دولت براي جبران تمام کم و کاستي‌هاي زنجيره خودروسازي و آشفتگي بازار خودرو در سال 98، بسته‌اي براي سال 99 تعريف کرد که قرار بر حذف تمامي تلخکامي‌ها وکمبودهاي خودرو در اين سال خوانده مي‌شد.
در کنار تمامي تدابير دولت براي فروش، توليد و عرضه خودرو اما رضايتي براي آزادسازي قيمت يا واگذاري تعيين قيمت به خودروسازها نبود و ضعف در اين نقطه مانع از اجراي تمام و کمال بسته سياستي خودرو شد. آنچه مشخص است دولت دوازدهم پس از افزايش 60 درصدي قيمت‌ها در دوره وزارت رضا رحماني و انتقادهايي که به اين رويه وارد شد، سال گذشته از سر استيصال و ناچاري مجبور به بازگشت شوراي رقابت به حيطه قيمت‌گذاري شد. اين در شرايطي است که با توجه به گستردگي تحريم‌ها، قيمت‌گذاري بر اساس هزينه نهاده‌هاي توليد مي‌توانست توسط سياستگذار صورت گيرد تا مانع از افزايش زيان توليد و انباشته خودروسازي شود. در هر صورت دولت با توجه به ملاحظات و تبعات اجتماعي که متوجه آزادسازي قيمت‌ها بود، زيان خودروسازي را به جان خريد تا از مصرف‌کننده خودرو حمايت کند. اما آيا زيان خودروسازي، نفع مصرف کننده را دربرداشت؟ آنچه مشخص است تدابير دولتي براي حل مشکلات خودروسازي نه تنها منجر به رشد توليد و عرضه بهتر نشد بلکه واسطه‌گري و دلالي را نيز در بازار گسترش داد. با تاکيد دولت بر قيمت‌گذاري دستوري عملا دست مصرف‌کننده نيز از دريافت خودرو با قيمت مناسب کوتاه ماند و تنها دلالان و سفته‌بازان از شرايط موجود نفع بردند.
بنابر آمارهاي موجود تنها در سال گذشته 100 هزار ميليارد تومان رانت در بازار خودرو توزيع شده است که دليل اصلي آن هم قيمت‌گذاري دستوري است. در هر صورت آنچه مشخص است سال 1400 سالي سخت‌تر از سال 99 براي خودروسازان و دولت خواهد بود؛ چرا که زيان توليد و زيان انباشته به‌طور بي‌سابقه‌اي رشد کرده است.اما چه کاري از دولت سيزدهم براي توليد بيشتر، عرضه مناسب‌تر و کاهش دلالي و واسطه‌گري در بازار خودرو بر خواهد آمد؟ واضح است که ايجاد محدوديت براي خريد خودرو يا ادامه روش‌هايي همچون قرعه‌کشي نمي‌تواند وضعيت بازار و صنعت را بهتر کند حال آنکه تعيين قيمت با فرمول احتساب هزينه نهاده‌هاي توليد و سود مناسب براي خودروسازي مي‌تواند چاره افزايش تيراژ بازار خودرو باشد.
افت و خيز سوددهي خودروسازان
حال سراغ جزئيات زيان‌دهي سه شرکت بزرگ خودروسازي کشور يعني ايران‌خودرو، سايپا و پارس‌خودرو مي‌رويم. سه شرکت يادشده تا پايان سال گذشته در مجموع بيش از 12 هزار ميليارد تومان زيان توليد را در صورت‌هاي مالي خود به ثبت رسانده‌اند. در ميان اين سه شرکت خودروساز ايران‌خودرويي‌ها بيشترين زيان توليد را داشته‌اند که اين موضوع البته به تيراژ بالا و تنوع محصول اين شرکت نسبت به سايپا و پارس‌خودرو بازمي‌گردد. صورت‌هاي مالي ايران‌خودرو در ارتباط با وضعيت اين شرکت در سال گذشته که در سايت کدال منتشر شده است، نشان مي‌دهد زيان اين خودروساز در بخش فروش محصولات خود به بيش از 9 هزار و 600 ميليارد تومان رسيده است. درآمد ايران‌خودرو تا پايان سال ۹۹ به بيش از 60 هزار و 900 ميليارد تومان بالغ مي‌شود، اما اين خودروساز بيش از 70 هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان نيز هزينه کرده است. ايران‌خودرو تا پايان اسفند سال گذشته 464 هزار و 180 دستگاه خودرو فروخته است و متوسط قيمت محصولات فروخته‌شده توسط اين خودروساز حدود 131 ميليون تومان بوده است. اما ايران‌خودرويي‌ها به‌طور کلي چه ميزان زيان کرده‌اند؟ صورت‌هاي مالي اين خودروساز نشان مي‌دهد اين شرکت تا پايان سال گذشته زيان توليدي نزديک به 21 هزار و 200 ميليارد تومان را در صورت‌هاي مالي خود درج کرده است. اين ميزان زيان‌دهي جمع زيان انباشته بزرگ‌ترين خودروساز کشور را به بيش از 30 هزار ميليارد تومان رسانده است. آن‌طور که مديران ارشد ايران‌خودرو ادعا مي‌کنند و آن را در صورت‌هاي مالي خود منعکس کرده‌اند، اين شرکت تنها در فروش دو محصول رانا و وانت آريسان سود کرده و در فروش باقي محصولات توليدي خود با زيان مواجه بوده است. آبي‌هاي جاده‌مخصوص از ناحيه فروش 336 هزار و 373 دستگاه خودرو از اعضاي خانواده پژو بيش از 8هزار و 500 ميليارد تومان زيان کرده‌اند.
متوسط قيمت فروش اعضاي اين خانواده در صورت‌هاي مالي ايران‌خودرو 87 ميليون تومان درج شده است. فروش خانواده سمند نيز براي ايران‌خودرويي‌ها همراه با ضرر بوده است. آبي‌هاي جاده مخصوص تا سال ۹۹ در مجموع 55 هزار و 6 دستگاه از اعضاي خانواده سمند را به فروش رسانده‌اند و از محل فروش اين تعداد دستگاه خودرو حدود هزار و 929 ميليارد تومان ضرر کرده‌اند. متوسط قيمت خودروهاي فروخته‌شده از خانواده سمند در حدود 83 ميليون و 900 هزار تومان بوده است. در حالي که دنا نيز در صف محصولات زيان‌ده اين خودروساز قرار دارد شاهد هستيم که رانا شاگرد اول سوددهي در ميان محصولات اين خودروساز است.
بررسي‌هاي صورت‌هاي مالي منتشر شده توسط ايران‌خودرو نشان مي‌دهد زيان آنها از ناحيه فروش 50 هزار و 783 دستگاه دنا بالغ بر 790 ميليارد تومان مي‌شود. متوسط قيمت انواع دناي توليد شده در ايران‌خودرو عددي حدود 141 ميليون تومان بوده است. اما آبي‌هاي جاده مخصوص از ناحيه فروش 12 هزار و 367 دستگاه رانا نيز بيش از 180 ميليارد تومان سود به حساب خود واريز کرده‌اند. به طور متوسط هر دستگاه راناي توليد شده در اين خودروساز 129 ميليون تومان قيمت خورده است. حال سراغ محصولاتي مي‌رويم که توليدشان در سال گذشته يا کج‌دار و مريز ادامه داشت يا به طور کامل متوقف شده بود، اما همچنان در بخش فروش ايران‌خودرو براي مشتريان فاکتور مي‌شدند. از دانگ‌فنگ محصول مونتاژي چيني اين خودروساز شروع مي‌کنيم. توليد اين محصول مونتاژي در ايران‌خودرو متوقف شده است اما اين خودروساز از ناحيه فروش 106 دستگاه از اين محصول مونتاژي چيني تا پايان سال 99 زياني بالغ بر 4 ميليارد و 700 هزار تومان را تحمل کرده است. تندر 90 ديگر محصول مونتاژي ايران‌خودرو نيز با زيان فروخته شده است. آبي‌هاي جاده مخصوص سال گذشته از اين محصول مونتاژي فرانسوي 332 دستگاه فاکتور کردند. زيان تحميلي از ناحيه فروش تندر 90 بالغ بر 3 ميليارد و 800 ميليون تومان در صورت‌هاي مالي اين خودروساز درج شده است.
ايران‌خودرويي‌ها طي سال گذشته يک دستگاه نيز سوزوکي فروخته‌اند. آبي‌هاي جاده مخصوص از ناحيه فروش اين محصول مونتاژي ژاپني بيش از 382 ميليون تومان سود کردند. اين خودروساز توليد يک محصول تجاري سبک(وانت) را نيز در دستور کار دارد. وانت آريسان محصولي است که آبي‌هاي جاده مخصوص همانند رانا توانسته‌اند از قبل توليد آن سود را در صورت‌هاي مالي خود درج کنند.
آبي‌هاي جاده مخصوص سال طي گذشته 4 هزار و 360 دستگاه از محصول تجاري سبک را براي متقاضيان فاکتور کردند. ايران‌خودرويي‌ها با فروش اين تعداد وانت توانستند بيش از 38 ميليارد و 500 ميليون تومان سود به حساب خود واريز کنند. متوسط قيمتي که اين خودرو کار به فروش رفته است بيش از 86 ميليون و 400 هزار تومان در صورت‌هاي مالي ايران‌خودرو درج شده است. حال سراغ ديگر خودروساز بزرگ کشور يعني سايپا مي‌رويم. خودروسازي سايپا به‌عنوان دومين خودروساز بزرگ کشور زياني در حدود هزار و 980 ميليارد تومان را از محل اختلاف «مبلغ فروش» با «مبلغ بهاي تمام‌شده» در صورت‌هاي مالي خود طي سال 99 ثبت کرده است. نارنجي‌هاي جاده مخصوص طي سال گذشته توانسته‌اند از ناحيه فروش 296 هزار و 187 دستگاه از محصولات توليدي خود بيش از 32 هزار ميليارد و 300 ميليون تومان درآمد کسب کنند. اما براي توليد اين تعداد خودرو مجبور به هزينه کرد بيش از 34 هزار و 322 ميليارد تومان شده‌اند. سري به جزئيات زيان‌دهي سايپا مي‌زنيم. نارنجي‌هاي جاده مخصوص از ناحيه فروش 212 هزار و 203 دستگاه تيبا بيش از 2 هزار و 766 ميليارد تومان زيان ديده‌اند.
در حالي‌که توليد پرايد سواري متوقف شده است و سايپايي‌ها تنها توليد و فروش مدل وانت آن (پرايد۱۵۱) را در دستور کار دارند، صورت‌هاي مالي ارائه شده توسط مديران اين خودروساز به سازمان بورس تا پايان سال گذشته نشان مي‌دهد از فروش 83 هزار و 236 دستگاه خودرو از اعضاي خانواده پرايد بيش از 386 ميليارد تومان سود متوجه دومين خودروساز بزرگ کشور شده است.
در ميان سبد فروش خودروسازي سايپا در سال گذشته سه محصول مونتاژي سراتو، چانگان و آريو ديده مي‌شود. سايپايي‌ها از ناحيه فروش 80 دستگاه سراتو در سال گذشته بيش از 830 ميليون تومان سود کردند. اما فروش دو محصول ديگر مونتاژي با زيان همراه بوده است. فروش 19 دستگاه چانگان زياني حدود يک ميليارد و 900 ميليون تومان به نارنجي‌هاي جاده مخصوص تحميل کرد. از ناحيه فروش 187 دستگاه از ديگر محصول مونتاژي چيني اين خودروساز نيز بالغ بر 300 ميليون تومان زيان به سايپا وارد شده است.
شاهين محصول نوبرانه خودروسازي سايپا که از سال گذشته به سبد محصولاتي اين خودروساز اضافه شد نيز با زيان به فروش رسيده است. نارنجي‌هاي جاده مخصوص طي سال گذشته 462 دستگاه از اين محصول نوبرانه خود را براي متقاضيان فاکتور کردند و با فروش اين تعداد شاهين بيش از 17 ميليارد و 290 ميليون تومان زيان را در صورت‌هاي مالي خود درج کردند. حال به سراغ پارس‌خودرو مي‌رويم، اين خودروساز نيز از اختلاف «مبلغ فروش» و «بهاي تمام‌شده» زياني بيش از 530 ميليارد تومان را در صورت‌هاي مالي خود درج کرده است. اين ميزان زيان، جمع زيان پارس‌خودرويي‌ها را به بيش از 2 هزار و 700 ميليارد تومان مي‌رساند.
سومين خودروساز بزرگ کشور طي سال گذشته در مجموع 93 هزار و 545 دستگاه خودرو فروخته است. اين خودروساز طي سال گذشته توانسته از گروه Q200 (کوئيک) 11 هزار و 717 دستگاه به فروش برساند. اما از اين ناحيه بيش از 42 ميليارد و 900 ميليون تومان زيان کرده است. پارس‌خودرويي‌ها هر دستگاه از محصولات حاضر در خانواده Q200 را به طور متوسط 48 ميليون تومان براي مشتريان فاکتور کردند. پارس خودرويي‌ها 8 هزار و 627 دستگاه نيز از خانواده S200 فروخته‌اند و از اين ناحيه نيز بيش از 15 ميليارد تومان زيان کردند. متوسط قيمت فروخته شده براي انواع محصولات اين خانواده مانند گروه Q200، 48 ميليون تومان بوده است.
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
معرفی نسل جدید شورلت کاپتیوا، شاسیبلند چینی وولینگ با نشان شورلت!
لیست گرانترین خودروهای 2025 منتشر شد
جذابترین نسخههای پونتیاک GTO، افسانههای ماندگار عضلانی
آیا هوندا ۱۲۵ یا ۱۵۰ سیسی ارزش خرید دارد؟
معرفی لینک اند کو 10 EM-P، سدان پلاگینهیبرید با 523 اسب بخار قدرت
تویوتا سوپرایی که دنیا رو به زانو درآورد!
تویوتا RAV4 عنوان پرفروش ترین خودروی دنیا را از تسلا مدل Y پس گرفت
پنج سوپراسپرت فوقالعاده که بر اساس پورشه ساخته شده‌اند
