رسانه، هویت‌یابی و اعتماد؛ سه ضلع محتوایی فیلم فجر۴۳ بود

ایرنا/ کارشناس و پژوهشگر رسانه گفت: قهرمان و اسطوره در فیلم‌ها، عامل انسجام‌بخش آنها می‌شوند و مورد توجه هویت‌سازی قرار می‌گیرند؛ مثلا در «چشم بادومی» اسطوره‌ای از ملیت دیگری می‌تواند آن‌قدر کشش داشته باشد که نوجوان با آن همذات‌پنداری کند و خودش را در آن ببیند.

زهرا محمودی در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی ایرنا درباره موضوع محوری فیلم‌های این دوره از جشنواره فجر گفت: فیلم‌های جشنواره امسال به بحران هویت می‌پرداختند. یکی از بسترهای مهم هویت‌ساز هم خانواده است. بحرانی که در خانواده وجود دارد، در بسیاری از فیلم‌های امسال پیرنگ اصلی را شکل می‌داد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: ما در دوران گذاری هستیم که نیاز داریم هویت، دقیق‌تر تصویرسازی و صورت‌بندی شود. سرعت تحولات اجتماعی و حجم اطلاعات در دسترس انسان کنونی، او را به شکل پیچیده‌ای در حوزه‌های گوناگون قرار می‌دهد؛ این مساله این ضرورت را ایجاب می‌کند که هویت را تصویرسازی کنیم و نوجوانان را به سمتی ببریم که هویت قابل دفاعی برای خود داشته باشند.

---

بازار

---

محمودی با اشاره به اینکه وجود قهرمان در فیلم‌ها عامل انسجام‌بخش است، گفت: گیدنز می‌گوید هر پنج سال یک بار باید هویت ساخته شود، هویت مولفه‌های متفاوتی چون فرهنگ، ملیت، قومیت و مذهب را درون خود دارد. قهرمان و اسطوره در فیلم‌ها، عامل انسجام‌بخش آنها می‌شوند و مورد توجه هویت‌سازی قرار می‌گیرند؛ مثلا در «چشم بادومی» اسطوره‌ای از ملیت دیگری می‌تواند آن‌قدر کشش داشته باشد که نوجوان ما همذات‌پنداری کند و خودش را آن ببیند.
 
زنانی که نقش مردانه را برای هویت یابی انتخاب می‌کنند

این پژوهشگر رسانه درباره تسلط الگوی مردسالارانه در فیلم‌ها گفت: در فیلم‌های جشنواره دیدیم که یک گسست وجود دارد؛ انسان‌ها تنها هستند و روابط فردی برتری دارند؛ افراد از آسیب‌های اجتماعی خود صحبت می‌کنند. در «زیبا صدایم کن» نوجوانی داریم که دغدغه او گرفتن حکم رشد است و علیرغم اینکه مخاطب دوست دارد این خانواده منسجم شود اما الگوی مردسالارانه این فضا را تحت الشعاع قرار می‌دهد؛ دختر نوجوان آرزوی موتورسواری دارد و مادر خانواده که زنی آسیب‌دیده است، برای حضور اجتماعی، راننده اتوبوس می‌شود؛ یعنی نقشی کاملا مردانه را برای هویت‌یابی انتخاب می‌کند.

وی افزود: مساله امن بودن و اعتمادکردن، موضوع دیگری در فیلم‌ها بود؛ امنیتی و اعتمادی که در حال از دست رفتن است. در فیلم «زیبا صدایم کن» یک خیریه به عنوان نهادی امن در دام تبلیغات و سیاست‌ورزی افتاده است؛ خانواده‌ای که می‌تواند مامن امن باشد، هویت را از دست می‌دهد و حتی عمو هم نتوانسته مورد اعتماد باشد و نقش خودش را واگذار می‌کند.

وقتی تصویر قابلیت ایجاد بحران را دارد 

محمودی درباره اهمیت تصویر رسانه در فیلم‌های فجر امسال توضیح داد: رسانه، ضلع سوم قدرت و این انکارناپذیر است. رسانه، بستر انتقال معنا به مخاطب است و مخاطب معنا را کامل می‌کند. وقتی مخاطب در کسری از ثانیه خودش را عرضه می‌کند؛ مخاطبی که انسان رسانه است و خود انتقال‌دهنده معناست. در فیلم‌ها اغلب به دنبال این هستند که بخش‌هایی از کار را برای تبلیغات جدا کنند که با مخاطب ارتباط می‌گیرد و حاشیه ایجاد می‌کند.

این کارشناس رسانه تاکید کرد: گاهی تصویری که منتقل می‌شود، خود فیلم نیست. چیزی که مولف می‌خواسته منتقل کند، چیز دیگری بوده؛ اینجا رسانه قدرتی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. بسیاری از موضوعات مانند حجاب وقتی به شکل تصویری درمی‌آیند تبدیل به پدیده اجتماعی می‌شوند و گاهی اوقات بزرگ‌تر از آن چیزی می‌شوند که می‌خواستند منتقل کنند؛ چراکه تصویر قابلیت ایجاد بحران دارد.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar